Bài cuối: Khắc phục hạn chế, chủ động phối hợp

Cần tăng đại biểu chuyên trách

Theo Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà, bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động của cơ quan dân cử vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục trong thời gian tới. Cụ thể, trong một số kỳ họp, một số đề án, tờ trình, báo cáo và dự thảo nghị quyết do UBND thành phố chuẩn bị còn chậm; có đề án chuẩn bị chưa đạt, tính khả thi hạn chế nên phải đưa ra khỏi chương trình kỳ họp. Ở một số địa phương, việc chuẩn bị dự thảo nghị quyết của HĐND còn sơ sài, mang tính hình thức; có nghị quyết là văn bản quy phạm pháp luật nhưng nội dung thiếu cụ thể; quy trình thực hiện chưa bảo đảm theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Cũng theo Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà, một hạn chế đáng lưu ý là vẫn còn không ít đại biểu ít phát biểu, thảo luận, chất vấn trong các kỳ họp hoặc phát biểu chưa tập trung vào nội dung cần bàn. Một số nội dung trả lời chất vấn còn trùng lặp, có lúc né tránh, không trực tiếp giải trình về những vấn đề cử tri quan tâm. Có những đề tài đã được chất vấn và tái chất vấn nhiều lần trong nhiệm kỳ nhưng chậm được giải quyết. Trong khi đó, chất lượng hoạt động giám sát của HĐND cấp xã ở một số nơi còn mang tính hình thức. Một số kiến nghị sau giám sát chưa được các cơ quan có trách nhiệm tiếp thu nghiêm túc và giải quyết có kết quả. Trong khi nhiều vấn đề bức xúc cử tri phản ánh cần phải giải quyết gấp, nhưng xử lý chậm, dẫn đến tâm lý cử tri thiếu tin tưởng vào cơ quan công quyền và là nguồn cơn của đơn, thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp, khiếu kiện đông người.

Về chất lượng đại biểu, do không ít người chỉ tham gia HĐND các cấp một nhiệm kỳ nên thiếu kỹ năng, chưa chuyên nghiệp. Đến nay, do chưa có quy định về cán bộ chuyên trách giúp việc cho Thường trực HĐND cấp xã nên có phần ảnh hưởng đến hoạt động của HĐND cấp này… Cùng với đó, do nhận thức của một số cấp ủy, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND chưa đầy đủ, nên ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan dân cử. Thường trực HĐND một số địa phương cũng chưa chủ động trong đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng hoạt động, thiếu quan tâm đến công tác bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng cho đại biểu nên kết quả hoạt động còn hạn chế. Hoạt động của HĐND chủ yếu tập trung ở Thường trực và các ban HĐND; các tổ và đại biểu HĐND hầu như chỉ tập trung ở kỳ họp.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Minh Quang (huyện Ba Vì) Nguyễn Tiến Tha cho rằng, dù đã được tập huấn kỹ, song thực tiễn áp dụng ở HĐND cấp xã rất khó. Vì đa số đại biểu kiêm nhiệm, trong khi các chuyên đề giám sát đều thuộc ngành, lĩnh vực của mình phụ trách thì coi như… “vừa đá bóng, vừa thổi còi”; cộng thêm mối quan hệ dòng họ ở địa phương còn bám rễ cũng cản trở đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND cấp xã ở nhiều nơi.

Đồng bộ nhiều giải pháp

Khắc phục hạn chế, nhằm đổi mới hơn nữa hoạt động của HĐND các cấp, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định, thời gian tới, Thường trực HĐND thành phố sẽ tham mưu cho Thành ủy quy hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ cấp ủy giữ các chức danh trong HĐND tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó, tăng số lượng lãnh đạo HĐND, trưởng các ban HĐND hoạt động chuyên trách tham gia cấp ủy, tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Ngoài tăng số lượng đại biểu chuyên trách, nhất là đại biểu chuyên trách ở các ban HĐND cấp huyện, cấp xã, Thường trực HĐND thành phố cũng đề xuất Thành ủy quan tâm chỉ đạo kiện toàn bộ máy cơ quan tham mưu, giúp việc cho HĐND, bảo đảm về số lượng và chất lượng. Ở cấp huyện, cần tăng cường số cán bộ lãnh đạo văn phòng và chuyên viên văn phòng HĐND - UBND giúp việc chuyên trách cho hoạt động của HĐND; ở cấp xã bố trí cán bộ chuyên trách giúp việc HĐND.

Theo Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Phúc Thọ Hoàng Mạnh Phú; Phó Chủ tịch HĐND huyện Thanh Trì Nguyễn Quang Hiếu; Trưởng ban Kinh tế - Xã hội HĐND huyện Sóc Sơn Dương Văn Thay, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp phụ thuộc rất lớn vào chất lượng đại biểu chuyên trách. Vì vậy, việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nâng cao năng lực hoạt động của đại biểu HĐND cũng cần được đổi mới, góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử ở địa phương.

“Với chủ đề hoạt động của thành phố năm 2019 là “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”, phương châm của HĐND các cấp là “Đổi mới, hiệu quả, sát thực tiễn”, HĐND thành phố sẽ có nhiều cách làm mới, chú trọng đến chất lượng hoạt động, thực sự là cầu nối giữa chính quyền và nhân dân. Với quyết tâm đổi mới, tin rằng, các cấp HĐND thành phố không chỉ hoàn thành nhiệm vụ với dân, với Đảng, mà còn phải hoàn thành một cách xuất sắc” - đồng chí Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.