Israel bầu cử Quốc hội: Cuộc khảo sát niềm tin

Cho đến thời điểm hiện tại, đảng cánh hữu Likud của Thủ tướng B.Netanyahu đang trong cuộc đua sít sao với Liên minh trung hữu Xanh - Trắng, vốn đã giành được nhiều sự ủng hộ thời gian qua. Kết quả thăm dò do tờ Yedioth Ahronoth công bố hôm 5-4 cho thấy, Liên minh Xanh - Trắng của ông Benny Gantz giành được 30 ghế, hơn đảng Likud cầm quyền của ông B.Netanyahu 5 ghế tại Quốc hội.

Được thành lập vào tháng 2-2019, Liên minh Xanh - Trắng là kết quả của sự sáp nhập giữa đảng Resilience của ông B.Gantz và đảng Yesh Atid của ông Yair Lapid. Ông B.Gantz đang nổi lên là đối thủ đáng gờm của Thủ tướng B.Netanyahu kể từ khi tuyên bố tranh cử hồi cuối tháng 1-2019. Chính trị gia này còn có một lợi thế khác là từng giữ chức tổng tham mưu trưởng quân đội. Vì vậy, những quảng cáo trong chiến dịch tranh cử của ông B.Gantz thường tập trung vào thành tích trong quân ngũ. Bên cạnh đó, chính khách 59 tuổi này và cựu Bộ trưởng Tài chính Y.Lapid cũng chia sẻ quan điểm về nhiều vấn đề phổ biến đối với các cử tri trung dung Israel. Ông Y.Lapid khẳng định việc hợp tác tranh cử của họ sẽ tạo nên một đảng cầm quyền mới, bảo đảm an ninh cho Israel cũng như kết nối người dân và hàn gắn những chia rẽ trong xã hội.

Trong khi đó, Thủ tướng đương nhiệm B.Netanyahu, 69 tuổi, đang gặp khó khăn trong việc nhất trí về dự luật quan trọng liên quan đến việc người Do Thái chính thống giáo phải nhập ngũ như những người thế tục và đối mặt với những điều tra về tham nhũng. Ông B.Netanyahu phải vận động tranh cử dưới “đám mây đen” từ tuyên bố hồi tháng 2 của Tổng Chưởng lý Avichai Mandelblit rằng sẽ tiến hành truy tố nhà lãnh đạo kỳ cựu về một loạt tội danh. Kể từ tháng 12-2016, đương kim Thủ tướng đã là trung tâm của ba cuộc điều tra riêng biệt về cáo buộc gian lận, nhận hối lộ và vi phạm lòng tin của công chúng. Nếu bị kết tội, ông có thể phải ngồi tù.

Do đó, việc người đứng đầu Chính phủ Israel quyết định tiến hành bầu cử sớm hơn 7 tháng so với kế hoạch được coi như quân bài cuối cùng để “né tránh tòa án”. Nếu chiến thắng, chính phủ mới có thể cho phép ông thúc đẩy những đạo luật bảo vệ bản thân khỏi một phiên tòa xét xử trong tương lai. Tuy nhiên, Tổng Chưởng lý Avichai Mandelblit cho biết, ngay cả trong trường hợp tái cử, ông B.Netanyahu vẫn phải đối mặt với việc bị truy tố vì hàng loạt cáo buộc liên quan đến tham nhũng. Một phiên tòa đã được lên lịch không lâu sau cuộc bầu cử và Thủ tướng Israel đang đối diện với nhiều rủi ro.

Trước các thách thức pháp lý, ông B.Netanyahu đã tiến hành chiến dịch vận động nhấn mạnh vào vai trò bảo đảm an ninh cho đất nước. Ông chỉ trích đối thủ B.Gantz là một người cánh tả yếu đuối, sẽ gây nguy hiểm cho an ninh của Israel. Thủ tướng B.Netanyahu cũng đề cập tới mối quan hệ cá nhân thân thiết với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã đảo ngược chính sách của Mỹ với Trung Đông trong hàng thập kỷ qua khi quyết định chuyển Đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem và công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, vùng lãnh thổ Israel chiếm của Syria sau cuộc Chiến tranh 6 ngày diễn ra năm 1967. Thậm chí, để lôi kéo cử tri trước cuộc bầu cử, ông B.Netanyahu đã đưa ra tuyên bố nguy hiểm tới tiến trình hòa bình Trung Đông rằng có thể sẽ “sáp nhập một vài khu định cư của người Do Thái ở Bờ Tây nếu tái đắc cử”.

Theo các nhà phân tích, trong lịch sử Israel, chưa một đảng phái nào từng giành đa số phiếu trong 120 ghế của Quốc hội (Knesset). Nếu điều đó lặp lại thì việc thương lượng thành lập chính phủ liên minh sau bầu cử mới quyết định ai sẽ là người nắm chiếc ghế thủ tướng.