Quan hệ Nga - Mỹ: Hy vọng “một làn gió mới”

Kết quả nổi bật của cuộc hội đàm giữa hai ngoại trưởng là việc hai bên nhất trí hợp tác trong vấn đề kiểm soát vũ khí hạt nhân. Cho dù chi tiết cụ thể chưa được công bố nhưng sự đồng thuận liên quan đến vấn đề nóng bỏng này đã làm giảm bớt quan ngại về một cuộc chạy đua nguyên tử giữa hai nước sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF).

Bên cạnh đó, hai bên đã đạt được sự thống nhất về mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và khẳng định sẽ tiếp tục thảo luận về điểm nóng dai dẳng này. Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh tới việc duy trì đầy đủ các lệnh cấm vận của Liên hợp quốc cho tới khi phi hạt nhân hóa Triều Tiên một cách hoàn toàn và có thể kiểm chứng. Ông M.Pompeo cũng cho rằng hai nước đã hợp tác chặt chẽ về nội dung này theo cách rất hiệu quả. Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga S.Lavrov cho biết Mátxcơva ủng hộ đối thoại giữa Washington và Bình Nhưỡng, đồng thời sẵn sàng hỗ trợ quá trình đàm phán để xây dựng hòa bình tại khu vực Đông Bắc Á.

Trong nhiều vấn đề nổi cộm khác, hai bên cũng đã tìm được tiếng nói chung. Đơn cử như tình hình Syria, cả Washington và Mátxcơva đều ủng hộ thành lập một ủy ban soạn thảo Hiến pháp thời kỳ hậu chiến cho quốc gia đang chìm trong bạo lực này. Tuy nhiên, bước đi đó cần thêm nhiều nỗ lực trong bối cảnh liên tục rơi vào bế tắc vì các bên đối lập không có quan điểm chung. Đặc biệt, trong cuộc họp báo chung sau hội đàm, Ngoại trưởng hai nước đều bày tỏ mong muốn cải thiện quan hệ song phương. Người đứng đầu ngành Ngoại giao Nga khẳng định cuộc đối thoại diễn ra thẳng thắn và hiệu quả trong khi Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh Washington sẵn sàng tìm điểm chung với Nga. Quan điểm này tiếp tục được Tổng thống Nga Vladimir Putin củng cố khi bày tỏ mong muốn "khôi phục hoàn toàn" quan hệ với Washington trong cuộc đón tiếp Ngoại trưởng M.Pompeo tại Sochi. Ông chủ Điện Kremlin cũng cho biết sẵn sàng có cuộc gặp song phương với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại mọi địa điểm.

Những kết quả vừa đạt được là bước tiến tích cực trong bối cảnh quan hệ giữa hai cường quốc trở nên căng thẳng thời gian qua liên quan đến nhiều vấn đề như cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ, quan điểm khác biệt về Venezuela, thỏa thuận hạt nhân Iran, xung đột ở Ukraine... Đây cũng là những rào cản hai bên chưa thể dỡ bỏ trong cuộc gặp lần này. Đề cập đến Iran, Ngoại trưởng M.Pompeo khẳng định về cơ bản Mỹ không muốn xảy ra chiến tranh nhưng nhấn mạnh nếu lợi ích bị tổn hại thì Washington chắc chắn sẽ có phản ứng phù hợp. Đối với vấn đề Venezuela, hai bên cũng chưa thống nhất được quan điểm.

Phía Mỹ tiếp tục đề nghị Nga chấm dứt ủng hộ chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro. Ngược lại, Ngoại trưởng S.Lavrov kêu gọi Washington đối thoại với Caracas. Trước khi rời Nga, người đứng đầu ngành Ngoại giao Mỹ cũng gửi lại thông điệp rằng xứ Cờ hoa sẽ không cho phép bất kỳ sự can thiệp nào vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.

Cho dù vẫn còn một số khác biệt, song trong điều kiện giữa hai nước đang tồn tại rất nhiều khúc mắc, việc Ngoại trưởng Nga và Mỹ gặp gỡ và nhất trí nhiều vấn đề quan trọng là một động thái tích cực. Điều này mang đến không ít hy vọng về “một làn gió mới” trong quan hệ hai nước, đặt nền tảng cho những cuộc đối thoại xa hơn hướng tới hóa giải bất đồng và tạo dựng mối quan hệ ổn định giữa hai cường quốc.