Thống nhất, hòa hợp cho Venezuela: Nút mở nhỏ giữa những rào cản

Tuy nhiên, mối quan ngại đó đã giảm trong những ngày qua khi các cuộc tiếp xúc giữa Chính phủ và phe đối lập tại Venezuela diễn ra suôn sẻ ở Oslo, Na Uy. Trong phát biểu tại Hội nghị lần thứ 18 Hội đồng Chính trị của Liên minh Bolivar cho châu Mỹ - Hiệp định thương mại của các dân tộc (ALBA-TCP), Ngoại trưởng Venezuela Jorge Arreaza cũng khẳng định, người dân nước này ủng hộ việc giải quyết các xung đột trong nước thông qua con đường đối thoại, dân chủ và hiểu biết.

Sự đồng lòng của người dân là hành động đáp lại lời kêu gọi của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, về một tiến trình đối thoại giữa Chính phủ và phe đối lập. Nhận định về sự kiện bước ngoặt này, Tổng thống N.Maduro cho rằng, nỗ lực đàm phán nhằm thúc đẩy các thỏa thuận hòa bình, hữu nghị và hòa hợp tại quốc gia Nam Mỹ đã có khởi đầu thành công. Theo đó, đại diện hai bên đã nỗ lực tìm kiếm cơ hội có thể tiến tới các cuộc đối thoại tiếp theo nhằm xây dựng một chương trình nghị sự hòa bình cho đất nước.

Cho dù thủ lĩnh phe đối lập Juan Guaido tuyên bố không nên xem sự kiện tại Na Uy là một “cuộc đàm phán” với Chính phủ đương nhiệm của Venezuela và rằng các đại diện của phe đối lập tới Na Uy chỉ với mục đích tham gia nỗ lực làm trung gian hòa giải của Oslo, nhưng rõ ràng động thái từ hai phía cho thấy mong muốn tìm hướng giải quyết cuộc khủng hoảng mà Venezuela đang đối mặt.

Điều đó cũng phù hợp với tiết lộ của ông J.Guaido về kế hoạch gặp Nhóm liên lạc quốc tế từ các nước châu Âu (ICG). Cùng lúc, hình ảnh trên truyền hình cho thấy, đương kim Tổng thống N.Maduro cũng đã gặp gỡ phái đoàn này tại Caracas. Việc hai bên đều có những động thái hướng tới giải pháp đối thoại đã phát đi tín hiệu tích cực giữa lúc cuộc khủng hoảng sâu sắc tại quốc gia Nam Mỹ tưởng chừng rơi vào bế tắc.

Những diễn biến khiến tình hình Venezuela xấu đi nhanh chóng xuất hiện khi Tổng thống N.Maduro coi việc ông J.Guaido tự phong là “Tổng thống lâm thời” của Venezuela vào ngày 23-1 là một âm mưu đảo chính do Mỹ và các thế lực thù địch bên ngoài dàn dựng. Trong khi đó, lực lượng đối lập và một số quốc gia tuyên bố ông N.Maduro không phải là vị Tổng thống hợp pháp của Venezuela.

Thế nhưng, để những cuộc tiếp xúc đang trong giai đoạn sơ khai này được thúc đẩy và đi đến mục tiêu cuối cùng là sự ổn định tại quốc gia Nam Mỹ sẽ là một hành trình dài bởi những khác biệt vẫn còn quá lớn. Tới nay, ông J.Guaido vẫn khẳng định ưu tiên hàng đầu là lật đổ chính quyền của Tổng thống N.Maduro trong thời gian sớm nhất, trước khi hướng tới thành lập một chính phủ lâm thời và tổ chức bầu cử tự do với khung thời gian cụ thể. Ngược lại, chính quyền Venezuela duy trì lập trường, một cuộc bỏ phiếu mới sẽ chỉ được thực hiện khi Tổng thống N.Maduro mãn nhiệm vào năm 2025.

Sự bất đồng về vấn đề cốt lõi trực tiếp dẫn đến “cuộc chiến quyền lực” hiện nay khẳng định cả hai phía đều không dễ dàng từ bỏ yêu cầu của mình. Sau rất nhiều căng thẳng, lợi ích vẫn là mục tiêu tối thượng chi phối hành động của mỗi bên.

Thực tế này tuy có thể coi là động lực để hai phía ngồi vào bàn đàm phán, nhưng cũng chính là rào cản gây ra nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm một giải pháp cụ thể nhằm đạt được thống nhất, hòa hợp tại Venezuela.

Như thế có nghĩa rằng, nếu hai bên chưa thể tìm được một mẫu số chung về lợi ích, cuộc khủng hoảng tại quốc gia Nam Mỹ sẽ tiếp tục trượt xa bất kỳ lúc nào và gây ra những hệ lụy khôn lường.