Canada - Philippines: Giải quyết cuộc khủng hoảng rác thải

Động thái mới nhất của Ottawa đã phần nào xoa dịu căng thẳng với Manila trong suốt hơn một tháng qua xoay quanh tranh cãi về hàng chục container rác thải mà một công ty của Canada đã chuyển tới Philippines.

Trong 2 năm 2013 và 2014, dưới thời của cựu Tổng thống Philippines Benigno Aquino III, công ty tư nhân Chronic Inc của Canada đã chuyển 103 container rác thải điện tử và rác thải sinh hoạt tới Philippines và được nước này nhập khẩu dưới nhãn “nhựa tái chế”. 34 trong số những container trên đã được tiêu hủy tại Philippines, bất chấp sự phản đối của các quan chức địa phương và các tổ chức môi trường.

Năm 2016, một tòa án ở Manila đã đưa ra phán quyết yêu cầu Ottawa phải nhận lại số rác thải này do đã có sự nhầm lẫn giữa khái niệm “rác sinh hoạt” và “rác tái chế”. Tuy nhiên, trong 3 năm qua, phán quyết vẫn chưa được thực hiện. Canada cho rằng đây là sai sót của công ty vận tải và chính phủ nước này không chịu trách nhiệm lấy lại số rác đã được chuyển sang Philippines.

Trong khi đó, Philippines lại đưa ra những tuyên bố vô cùng cứng rắn và quyết liệt. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cảnh báo, quốc gia Đông Nam Á này sẽ “tuyên chiến” và chuyển ngược các container rác sang Canada nếu Ottawa không tuân theo phán quyết để đưa hàng nghìn tấn phế thải trở về nước. Tổng thống R.Duterte đã triệu hồi Đại sứ Philippines tại Canada. Bên cạnh đó, phát ngôn viên Salvador Panelo của Tổng thống Philippines tuyên bố, Ottawa sẽ phải trả thêm phí lưu trữ và các hình phạt khác, hoặc Manila sẽ “ném rác trở lại cho họ”.

Trước phản ứng “dữ dội” từ Philippines, phía Canada nhiều lần khẳng định nước này sẽ nhanh chóng vận chuyển và xử lý các container rác nói trên. Thông báo của Bộ trưởng Môi trường và biến đổi khí hậu Canada Catherine McKenna được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống R.Duterte ra lệnh cho chính phủ nước này thuê một công ty vận tải tư nhân để đưa 69 container rác vào vùng lãnh hải của Canada. Bộ trưởng C.McKenna cho biết, số rác thải này sẽ được vận chuyển về Canada vào cuối tháng 6 tới và xử lý trước mùa thu theo quy trình đáp ứng yêu cầu về an toàn và y tế của nước này. Toàn bộ chi phí liên quan đến công tác chuẩn bị, vận chuyển và tiêu hủy rác sẽ do Canada đảm nhiệm.

Giới chức Canada cũng đang tìm cách truy cứu trách nhiệm của công ty đã vận chuyển số rác trên vào Philippines, song doanh nghiệp này hiện không còn hoạt động. Trước vụ việc gây tranh cãi với Canada, nhóm hành động vì môi trường Ban Toxics của Philippines đã kêu gọi chính phủ dừng ngay việc nhập khẩu các loại rác thải để tránh biến nước này thành bãi rác của thế giới.