Những kỷ lục “triệu view” hay là xu hướng “tạo rác”?

Những kỷ lục triệu view thực sự có gì?

Bài hát (hoặc phim) triệu view, kênh YouTube nút vàng… là những lời giới thiệu người ta thường thấy về một nghệ sĩ, sản phẩm giải trí hiện nay. Nhưng nếu dành thời gian lướt qua một lượt những sản phẩm đang nổi đình nổi đám với những kỷ lục view, người ta sẽ thấy bất ngờ vì độ... bình thường của nó.

Là ca sĩ thứ hai (sau Sơn Tùng M-TP), cũng là sao Việt thứ ba của Vbiz nhận được nút vàng YouTube sau khi KhangProfilm chạm mốc 1 triệu người đăng ký vào đầu tháng 3-2018, nhưng Lâm Chấn Khang chưa bao giờ được xếp hạng trong số những ca sĩ Việt được giới chuyên môn đánh giá cao. Và mặc dù kênh của "ông vua miền Tây" này liên tục có video phim ca nhạc mới, sở hữu đến 2 phim ca nhạc trên 180 triệu lượt xem cùng với nhiều MV hàng chục triệu view nhưng giới chuyên môn gần như không nhắc đến tên anh trên các diễn đàn nghề nghiệp.

Theo dõi một vài sản phẩm của ca sĩ này, hẳn nhiều người sẽ có câu hỏi: Vì sao nó được cộng đồng xem nhiều đến như vậy? Bởi ngay cả các phần của series phim ca nhạc Người trong giang hồ “hot” nhất của ca sĩ này cũng không có câu chuyện gì đặc sắc. Diễn viên gây cười bằng lối ăn mặc “giang hồ” diêm dúa và những tình huống “mồm miệng đỡ chân tay” khá nhạt...

Một ví dụ khá điển hình khác là trường hợp của hiện tượng mạng nổi bật thu hút sự quan tâm của dư luận hiện nay: Bà Tân Vlog. Mặc dù lọt vào top 3 kênh YouTube có số lượng người đăng ký theo dõi tăng nhanh nhất thế giới trong 24 giờ, song các nội dung đăng tải trên kênh này lại được thực hiện đơn giản đến khó tin. Nội dung của tất cả các clip chỉ xoay quanh việc bà Tân - một phụ nữ nông thôn nhỏ bé 58 tuổi - nấu các món ăn như bình thường nhưng ở dạng "siêu to khổng lồ" như làm thau hoa quả dầm khổng lồ, nướng 200 xúc xích, nướng 100 đùi gà cay, pha bình trà sữa 60 lít, đĩa bún sườn nướng siêu cay khổng lồ với 10kg bún, 8kg sườn... Cách thực hiện clip cũng rất đơn giản, từ bối cảnh, góc quay đến dụng cụ đều khá thô sơ. Và tuy là một kênh về nấu ăn song chắc chắn người xem không học được bất cứ một công thức nấu ăn nào mới mà chỉ mang tính giải trí, thỏa mãn trí tò mò về những món ăn dạng khổng lồ mà thôi.

Ở một lĩnh vực vô cùng sôi động trên mạng YouTube hiện nay là âm nhạc cũng gần như không có ca khúc triệu view nào đồng thời nhận được sự tán dương của giới chuyên môn.

Cần những nhận định chuyên môn uy tín

Với sức ảnh hưởng mạnh mẽ và khả năng giúp người dùng kiếm tiền, YouTube có khả năng tạo ra những xu hướng rất nhanh. Sau hiện tượng Bà Tân Vlog, có rất nhiều các “ông”, “bà” khác cũng sở hữu những kênh YouTube riêng với nội dung tương tự. ở mảng giải trí cho thiếu nhi, những kênh có nội dung đóng giả siêu nhân, chơi thử các loại đồ chơi... rất phổ biến. ở mảng phim, những bộ phim hài, phim giang hồ chế... gần như thống lĩnh.

Mạng xã hội này cũng thực hiện cơ chế đề xuất nội dung theo view, theo trend (xu hướng, nội dung tương tự) nghĩa là càng được xem nhiều sẽ càng dễ hiển thị với người xem mới và khi đã click chuột vào một nội dung, người xem sẽ được giới thiệu thêm vô vàn những kênh có nội dung tương tự... Chính điều đó khiến cho những nội dung mặc dù ít giá trị, tác phẩm kém chất lượng thậm chí phản cảm, chẳng hạn như kênh của Khá Bảnh trước đây, cũng được nhân lên một cách nhanh chóng, tạo thêm nhiều “rác” cho môi trường ảo.

Đứng trước những nhận xét của người xem rằng MV ít view là thất bại, ca sĩ trẻ Ali Hoàng Dương đã đối đáp trên facebook rằng: "Âm nhạc là con đường của mỗi người, đừng lấy lượt xem ra so sánh". Và nếu lấy lượt view để đánh giá một sản phẩm thì người ta sẽ thấy một kết quả có phần ngược đời: Các ca sĩ nổi tiếng, được giới chuyên môn đánh giá cao lại có lượng view rất thấp.

Ca sĩ Hoàng Bách cũng nhận định: "View trên YouTube là một thước đo đánh giá sự quan tâm của khán giả thôi chứ không phải là thước đo chuẩn đánh giá một sản phẩm âm nhạc". Tuy nhiên, điều này lại đặt ra một câu hỏi: Vậy bây giờ phải dựa vào tiêu chí nào để đánh giá nghệ sĩ, sản phẩm cũng như hướng dẫn cho công chúng thưởng thức?

Trong lĩnh vực âm nhạc, trên thế giới có bảng xếp hạng âm nhạc Billboard vô cùng uy tín và gần như không chịu tác động gì của bảng xếp hạng YouTube. Tuy nhiên ở Việt Nam, những bảng xếp hạng như Làn sóng xanh, MTV... hiện nay không còn, các bảng xếp hạng theo tuần hiện chỉ mang tính nội bộ dựa trên lượng nghe của các kênh nghe nhạc trực tuyến và không có kênh nào đủ uy tín thuyết phục. Còn các giải thưởng vinh danh diễn ra hằng năm ở nhiều lĩnh vực thì thường rất chậm, không “bắt” được xu hướng...

Vẫn biết view trên YouTube không phải là tiêu chí để tán dương thái quá song rõ ràng công chúng hiện nay đang phải mò mẫm tìm sản phẩm giải trí trên mạng theo "một kẻ dẫn đường" duy nhất là view! Rất cần sự trở lại của những bảng xếp hạng, những nhận định chuyên môn uy tín để người xem đỡ phải hoang mang “đãi cát tìm vàng".