“Thân thiện là nét đẹp có từ ngàn đời của người Hà Nội”

- Trải qua hàng ngàn năm gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa của người Hà Nội, ông có cho rằng Hà Nội được đánh giá cao trong con mắt các chính khách và bạn bè quốc tế chính vì sự thân thiện, chu đáo mỗi khi “khách đến nhà”?

- Tôi cho rằng sự thân thiện, chu đáo mỗi khi “khách đến nhà” là một nét đẹp văn hóa đã có từ ngàn đời của người Hà Nội. Không phải dễ gì mà cả cộng đồng quốc tế và đặc biệt là một tổ chức văn hóa, khoa học, giáo dục như UNESCO công nhận thành phố Hà Nội là "Thành phố Vì hòa bình", nhất là trong bối cảnh vào thời điểm đó tại châu Á chưa có một thành phố nào được công nhận.

Để có được điều này, tôi cho rằng sự thân thiện ấy không phải được tạo dựng ngày một ngày hai mà phải được hun đúc từ hàng ngàn năm lịch sử. Có thể nói rằng, không có một đất nước nào chịu nhiều đau thương mất mát vì chiến tranh nhiều như ở nước ta. Nhưng tư tưởng "Đem đại nghĩa để thắng hung tàn/ Lấy chí nhân để thay cường bạo" luôn xuyên suốt trong chiều dài lịch sử và ở thời đại nào cũng được biểu hiện rõ nét. Điều đó nói lên rằng Việt Nam là một dân tộc thân thiện, yêu chuộng hòa bình, luôn mong muốn hòa hiếu, hữu nghị.

Sự thân thiện ấy còn được thể hiện trong hoàn cảnh nào người Hà Nội vẫn nở nụ cười, dù đó là trong chiến đấu hay trong lao động sản xuất. Sự thân thiện ấy còn hiện hữu đến ngày hôm nay, trong cách Hà Nội trang hoàng lộng lẫy đón tiếp các chính khách quốc tế, trong cách người dân ào ra đường chào đón nồng nhiệt mỗi khi có đoàn xe chở các vị khách quý đi qua, là nụ cười với khách du lịch, là những món ăn ngon đậm chất Hà thành như một sự quảng bá không lời đầy tinh tế... Chính sự thân thiện, cởi mở, gần gũi này mà Hà Nội luôn được đánh giá cao vì sự thân thiện mỗi khi “khách đến nhà”.

- Theo ông, vẻ thân thiện của Thủ đô Hà Nội được hình thành từ những điều gì?

- Bất cứ ai đến Hà Nội đều không thể phủ nhận vẻ đẹp gần gũi yên bình của Hà Nội. Vẻ thân thiện của Hà Nội có thể được hình thành từ lối ứng xử hòa nhã, ân cần đôi khi xuất phát từ một bà hàng nước, cô hàng phở ven đường; từ giọng nói nhẹ nhàng, cách ăn mặc thanh lịch rất dễ bắt gặp khi đi ngang qua phố. Hoặc giản dị hơn, sự thân thiện có thể xuất phát từ một góc phố yên tĩnh, nụ cười hồn hậu, hương hoa sữa, một quán cà phê mọi người ngồi tràn ra vỉa hè và ở đó, giữa người với người hầu như không có khoảng cách...

Tuy nhiên, trong một xã hội hiện đại, khái niệm thân thiện cần được mở rộng ra. Thân thiện không chỉ là lối ứng xử thân thiện giữa người với người mà thân thiện phải được hiểu theo nghĩa rộng hơn đó là môi trường thân thiện, điều kiện sống thân thiện và kiến trúc cảnh quan thân thiện...

- Hà Nội là trung tâm hành chính, kinh tế văn hóa chính trị của cả nước, vì thế, theo ông, việc hình thành một Thủ đô thân thiện mang lại cho Hà Nội những lợi ích gì?

- Du lịch giờ đang là một ngành kinh tế mũi nhọn, một ngành "công nghiệp không khói". Vì thế, khi Thủ đô Hà Nội là một thành phố thân thiện sẽ mang lại rất nhiều lợi ích, từ việc mời gọi được nhiều nhà đầu tư, thu hút nhiều khách du lịch. Đặc biệt khi hình thành một môi trường du lịch thân thiện, khách du lịch sẽ không chỉ đến một lần mà còn trở lại nhiều lần nữa. Lợi ích không bó hẹp trong lĩnh vực du lịch mà rộng hơn, khi con người sống trong hoàn cảnh thân thiện sẽ tạo ra nhiều giá trị tốt đẹp. Trường học thân thiện sẽ cho ra đời những thế hệ học trò giỏi, gia đình thân thiện thì những thành viên sống trong đó có một cuộc sống yên bình, hạnh phúc. Ý nghĩa của thân thiện không chỉ bó gọn trong văn hóa ứng xử mà nó làm cho cuộc sống của chúng ta tốt đẹp hơn.

- Theo ông, Hà Nội cần phải làm gì để ngày càng khẳng định vị thế, xứng đáng với danh xưng cao quý "Thành phố Vì hòa bình"?

- Việc giữ gìn hình ảnh "Thành phố Vì hòa bình", xây dựng Thủ đô thân thiện không phải chỉ là trách nhiệm của lãnh đạo thành phố hay các cấp ngành, mà còn là trách nhiệm của từng con người sống trên mảnh đất này. Rất hoan nghênh thành phố Hà Nội gần đây đã lắp đặt thêm nhiều cây lọc nước thông minh, nhà vệ sinh công cộng, ghế ngồi tại các khu vực công cộng... nhằm phục vụ những nhu cầu thiết yếu cho người dân. Điều đó cho thấy, muốn xây dựng một thành phố thân thiện, Hà Nội phải tạo mọi điều kiện tốt nhất để đáp ứng nhu cầu của con người trong cuộc sống hiện đại... Vì thế muốn thành phố thực sự thân thiện phải xây dựng thành phố thông minh, ứng dụng công nghệ số để mọi dịch vụ đến nhanh nhất, thuận tiện nhất cho con người...

Giáo dục truyền thống thanh lịch, nếp sống văn minh theo một hệ thống khép kín từ gia đình đến nhà trường và xã hội. Xây dựng cảnh quan, kiến trúc Thủ đô thân thiện, thuận tiện cho người dân và khách du lịch. Tiếp đó, thân thiện là phải sống xanh, thân thiện với thiên nhiên. Những chương trình như “1 triệu cây xanh”, hay cải tạo lại các dòng sông hiện nay của Hà Nội chính là một cách ứng xử thân thiện với môi trường và tạo môi trường thân thiện cho Hà Nội. Bên cạnh đó, để thân thiện là nền tảng cho sự phát triển bền vững, tôi nghĩ rằng, đã đến lúc Hà Nội nên chọn các nhà đầu tư thân thiện, với tiêu chí kinh doanh minh bạch, thân thiện với môi trường, với con người Thủ đô...

Đặc biệt, mọi công dân Thủ đô cần nhận thức rằng thân thiện không chỉ là lối ứng xử với một người hay với mọi người, mà là tạo ra một môi trường sống thân thiện để từ đó truyền cảm hứng đến tất cả những người đặt chân đến Hà Nội, để bất kỳ ai đến Hà Nội cũng phải điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với thành phố thân thiện.

- Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!