Nói là làm, đồng sáng lập vận động khắp nơi quyết 'xé nhỏ' Facebook

Theo Washington Post, trong vài tuần gần đây, Chris Hughes, người cùng với Mark Zuckerberg lập ra Facebook từ năm 2004, đã gặp gỡ hàng chục nhà quản lý tại Bộ Tư pháp Mỹ, Ủy ban Thương mại liên bang và các cơ quan khác nhằm cảnh báo về việc Facebook đang tập trung quá nhiều quyền lực. Thậm chí, ông còn nêu vấn đề này với nhân viên của Tổng chưởng lý New York.

Tại các cuộc gặp đó, Chris Hughes và cộng sự đã trình bày báo cáo dài 39 slide, chỉ ra những vi phạm của mạng xã hội lớn nhất hành tinh đối với luật chống độc quyền.

Báo cáo cho rằng độc quyền đã mang lại sự giàu có, quyền lực cùng với số người dùng khổng lồ cho Facebook. Việc mạng xã hội này mua lại các đối thủ đã bóp nghẹt khả năng cạnh tranh trên thị trường. Hiện tại, tập đoàn do Mark Zuckerberg điều hành có tổng cộng 2,7 tỷ người dùng hoạt động thường xuyên hằng tháng trên các nền tảng Facebook, Instagram và WhatsApp.

Chris Hughes, người cùng với Mark Zuckerberg đặt những viên gạch đầu tiên cho đế chế mạng xã hội lớn nhất hành tinh từ ký túc xá Đại học Harvard, đã trở thành nhân vật chống đối Facebook mạnh mẽ. Với tư cách đồng sáng lập, ông tin rằng mình đã góp phần tạo ra một mối nguy cho xã hội.

Trước Hughes, nhiều "người cũ" của Facebook như cựu Chủ tịch điều hành Sean Parker, nhà đầu tư Robert McNamee và các cựu giám đốc cấp cao khác đã bày tỏ thái độ thù địch với Facebook cũng như sự tập trung quyền lực tuyệt đối vào chức vụ Chủ tịch kiêm CEO của Mark Zuckerberg.

Hồi tháng 5-2019, Chris Hughes đăng một thư ngỏ trên New York Times đòi chia nhỏ Facebook để tạo ra sự cạnh tranh công bằng trên thị trường và tránh việc tập trung quá nhiều quyền lực vào tay một cá nhân.

Đáp lại, Phó Chủ tịch phụ trách Truyền thông và các vấn đề toàn cầu của Facebook Nick Clegg cho rằng điều này không cần thiết. "Vấn đề không phải nằm ở quy mô của Facebook mà là quyền, lợi ích của người dùng và trách nhiệm của chúng tôi đối với chính phủ và các bên liên quan", Nick Clegg viết trong thư ngỏ phản hồi.

Để củng cố cho quan điểm của mình, Chris Hughes liên lạc với 2 học giả nổi tiếng trong lĩnh vực chống độc quyền là Scott Hemphill của Trường Luật Đại học New York và Tim Wu của Trường Luật Columbia. Cả hai đã tổng hợp những luận điểm phơi bày sai phạm của Facebook trong báo cáo 39 slide. Trọng tâm là thương vụ thâu tóm Instagram và WhatsApp.

Khi bắt tay vào điều tra cáo buộc độc quyền đối với Facebook, các thành viên Hạ viện Mỹ rất xem trọng quan điểm của Chris Hughes vì ông từng là người trong cuộc.

Hughes và nhóm của mình cho rằng Facebook đã vi phạm Đạo luật Sherman, luật chống độc quyền được quốc hội Mỹ thông qua từ năm 1890, thời điểm hàng loạt tập đoàn dầu mỏ và đường sắt khổng lồ lũng đoạn thị trường nước này.

Sherman và các quy định sau đó cấm một công ty mua lại doanh nghiệp khác với mục đích chính là loại bỏ đối thủ hiện hữu hoặc có thể trở thành đối thủ. Facebook đã làm điều này khi thâu tóm Instagram (2012) và WhatsApp (2014).

Ở thời điểm 7 năm trước, Instagram vẫn chỉ là một ứng dụng có thị phần khiêm tốn nhưng Zuckerberg đã nhìn thấy tiềm năng to lớn trên thiết bị di động, đồng thời là sự bổ sung cần thiết trong khi Facebook tỏ ra kém hấp dẫn khi chuyển từ máy tính để bàn lên điện thoại.

Sau nhiều năm hứa hẹn bảo đảm sự phát triển độc lập của Instagram và WhatsApp, ngày càng xuất hiện những dấu hiệu cho thấy Facebook muốn hai thành viên này có những đặc điểm tương đồng với mạng xã hội lớn nhất hành tinh.

Vào tháng 1-2019, New York Times đưa tin Mark Zuckerberg lên kế hoạch liên thông các ứng dụng thuộc quyền quản lý của mình, một bước đi rất gần đến việc sáp nhập Facebook, Instagram và WhatsApp thành một nền tảng duy nhất.