Chủ nghĩa "da trắng thượng đẳng"

Theo báo cáo của Chính phủ Mỹ, kể từ sau vụ khủng bố 11-9-2001, những kẻ mang tư tưởng phân biệt chủng tộc và những kẻ cực hữu khác bị coi là thủ phạm gây ra số vụ tấn công trên đất Mỹ nhiều gấp gần ba lần so với khủng bố Hồi giáo. Từ năm 2009 đến năm 2018, các phần tử này đã gây ra 73% trường hợp tử vong liên quan đến các vụ sát hại. Năm ngoái, 49 người tại Mỹ đã thiệt mạng bởi những kẻ sát nhân có xu hướng tôn sùng chủ nghĩa "da trắng thượng đẳng", cao hơn bất cứ thời điểm nào kể từ sau vụ đánh bom tại Oklahoma năm 1995.

Trên thực tế, khủng bố sắc tộc và cực hữu hiện được xem là một vấn đề toàn cầu, dẫn đến các vụ tấn công đẫm máu từ New Zealand đến Na Uy. Nhưng nó đặc biệt nguy hiểm ở Mỹ, nơi số lượng súng trên đầu người cao hơn bất cứ địa danh nào trên thế giới và cũng là nơi đau đầu với "đại dịch" xả súng hàng loạt. Các quan chức thực thi pháp luật cho biết "căn bệnh ung thư" của chủ nghĩa dân tộc da trắng đã di căn trên các phương tiện truyền thông xã hội và những góc tối của internet, tạo ra hiệu ứng "bắt chước", trong đó những kẻ giết người lấy cảm hứng và tìm cách vượt qua nhau.

Trong vụ xả súng tại El Paso bang Texas hồi đầu tháng qua khiến ít nhất 20 người thiệt mạng, nghi phạm đã bị điều tra theo hướng gây tội ác do định kiến, giết người chỉ vì màu da. Nghi can trong vụ án này, Patrick Crusius ít nhất là người thứ ba trong năm nay đăng tải một bản tuyên ngôn trên một diễn đàn tin nhắn trực tuyến trước khi thực hiện hành vi giết người hàng loạt. Trước vụ tấn công, trong tuyên bố trên internet, Crusius đã thể hiện sự thù hận đối với người nhập cư và nói nước Mỹ đang bị "người gốc Tây Ban Nha xâm chiếm".

Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray đã phát biểu trước Quốc hội vào tháng 7 vừa qua rằng, phần lớn các cuộc điều tra khủng bố trong nước của cơ quan này kể từ tháng 10-2018 đều liên quan đến chủ nghĩa "da trắng thượng đẳng". Tuy nhiên, giới lãnh đạo xứ Cờ hoa đến nay vẫn thất bại trong việc đối mặt với mối đe dọa này. 

Một nhà nghiên cứu Pháp từng nói vấn đề xung đột sắc tộc ở Mỹ giống như người mắc bệnh AIDS, vi rút HIV chỉ có thể nằm im chứ không thể bị tiêu diệt hoàn toàn và hễ có cơ hội là ngay lập tức phát tác. Chưa bao giờ hai vấn đề gây bất ổn suốt chiều dài lịch sử nước Mỹ là bạo lực súng đạn và chủ nghĩa "da trắng thượng đẳng" lại cùng nhau gây thảm họa liên tiếp như thời điểm này và khiến nước Mỹ đứng trước mối lo không dễ giải tỏa.