Tuyên bố chung giữa Việt Nam và Australia

1. Nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam lần đầu tiên của Thủ tướng Scott Morrison từ ngày 22 đến 24-8-2019, tại hội đàm, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam và Thủ tướng Australia đã tái khẳng định cam kết phát triển quan hệ song phương mạnh mẽ và hướng tới tầm cao mới.

2. Hai Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam và Australia là các đối tác chiến lược và láng giềng khu vực với tầm nhìn chung. Hai Thủ tướng thừa nhận tầm quan trọng ngày càng cao của mỗi nước, cả trong khuôn khổ song phương cũng như với tư cách là các đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và cộng đồng quốc tế.

3. Hai Thủ tướng ghi nhận quan hệ đối tác giữa hai nước được thiết lập trên cơ sở tôn trọng và tin cậy lẫn nhau, sự tương đồng lợi ích cũng như sự gắn kết ngày càng sâu sắc. Hai nhà Lãnh đạo nhất trí thúc đẩy sâu rộng quan hệ hai nước, hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2023. Với mục tiêu đó, hai Thủ tướng thống nhất Chương trình Hành động triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam và Australia giai đoạn 2020-2023 sẽ tập trung vào ba lĩnh vực ưu tiên, gồm tăng cường hợp tác kinh tế; làm sâu sắc hợp tác chiến lược, quốc phòng và an ninh; và xây dựng mối quan hệ đối tác về tri thức và đổi mới sáng tạo. Để định hướng triển khai các nhiệm vụ này, và là hai nước bạn bè và đối tác gần gũi của nhau trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Việt Nam và Australia nhất trí khởi động cơ chế Họp Lãnh đạo cấp cao thường niên, đồng thời củng cố hợp tác ngày càng gia tăng ở cấp Bộ trưởng và cấp làm việc.

4. Phản ánh cam kết chung về việc phát triển hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược, hai Thủ tướng nhất trí xây dựng Chiến lược hợp tác kinh tế tăng cường với mục tiêu trở thành một trong mười đối tác thương mại hàng đầu của nhau và tăng gấp đôi đầu tư hai chiều. Chiến lược này cũng sẽ củng cố cam kết chung của hai nước đối với tự do hóa thương mại và kết nối kinh tế, giúp hai nước tận dụng các cơ hội từ thị trường mới nổi. Nhiệm vụ này sẽ được giao cho các Bộ trưởng Kinh tế chủ chốt, dự kiến sẽ tiến hành kỳ họp lần thứ nhất Đối tác hợp tác kinh tế Việt Nam - Australia vào cuối năm nay tại Australia nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương tốt đẹp hiện nay về thương mại, đầu tư cũng như hợp tác phát triển. Bộ trưởng Thương mại, Du lịch và Đầu tư của Australia sẽ dẫn đầu đoàn doanh nghiệp sang Việt Nam trong năm 2020. Hai bên sẽ tiếp tục phối hợp tạo thuận lợi việc tiếp cận thị trường cho các mặt hàng nông thủy sản, đẩy mạnh kết nối hai chiều, tăng cường hợp tác về an ninh năng lượng và nắm bắt các cơ hội về kỹ thuật số của tương lai, trong đó có kinh tế số và chính phủ điện tử. Hai Thủ tướng tái khẳng định cam kết mạnh mẽ về ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ như đã được thể hiện trong các văn kiện của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng như những cải tổ cần thiết của WTO nhằm bảo đảm cho tổ chức này tiếp tục nắm bắt các cơ hội và xử lý các thách thức của thế kỷ XXI.

5. Hai Thủ tướng nhấn mạnh cam kết thúc đẩy các cơ hội kinh tế song phương và hội nhập kinh tế khu vực thông qua các hiệp định thương mại tự do và hợp tác trong các khuôn khổ kinh tế đa phương, trong đó có APEC. Trên tinh thần đó, hai bên hoan nghênh kỷ niệm lần thứ 10 Hiệp định thành lập Khu vực Thương mại Tự do ASEAN - Australia - New Zealand và quá trình nâng cấp Hiệp định này. Hai Thủ tướng cam kết Chính phủ hai nước sẽ hợp tác nhằm bảo đảm thực hiện thuận lợi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương. Hai bên nhất trí về tầm quan trọng của việc kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực hiện đại, toàn diện, chất lượng cao và cùng có lợi trong năm nay.

6. Australia sẽ tiếp tục hỗ trợ các đóng góp của Việt Nam cho an ninh thế giới, thông qua việc Lực lượng Quốc phòng Australia hỗ trợ đào tạo chuyên gia về gìn giữ hòa bình và vận chuyển quân nhân và trang thiết bị cho đợt triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tiếp theo của Việt Nam. Việt Nam và Australia sẽ tổ chức cơ chế Họp quốc phòng thường niên cấp Bộ trưởng và Đối thoại an ninh cấp Thứ trưởng trên cơ sở các cơ chế hợp tác quốc phòng và an ninh song phương hiện có. Hai nước sẽ mở rộng hợp tác an ninh song phương, bao gồm trong lĩnh vực hàng hải và không gian mạng, và phối hợp chống tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm thông qua tăng cường các hoạt động hợp tác an ninh biên giới và thực thi pháp luật.

7. Việt Nam và Australia sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực tri thức và đổi mới, bao gồm giữa các dịch vụ công, và thiết lập Trung tâm nghiên cứu Việt Nam - Australia tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Trung tâm này sẽ huy động chuyên môn của Australia để hỗ trợ các thế hệ lãnh đạo tương lai của Việt Nam, trong khi giúp Australia và Việt Nam tìm kiếm giải pháp cho các thách thức chung của hai nước và khu vực cũng như làm sâu sắc hơn giao lưu nhân dân và hợp tác giữa các bộ, ngành hai nước. Cơ chế này sẽ tập hợp các nhà lãnh đạo có ảnh hưởng, quan chức chính phủ, học giả và chuyên gia của Australia và Việt Nam.

8. Hai nhà Lãnh đạo cam kết bảo vệ các đại dương bằng cách giảm rác thải nhựa, chia sẻ công nghệ và chuyên môn, thúc đẩy đánh bắt cá bền vững. Việt Nam và Australia cam kết tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực này.

9. Hai bên khuyến khích các địa phương đẩy mạnh hợp tác thông qua trao đổi đoàn các cấp, chia sẻ kiến thức về quản lý, đặc biệt là trong quy hoạch đô thị, hạ tầng giao thông, giáo dục và đào tạo, khởi nghiệp sáng tạo. Việt Nam hoan nghênh việc Australia quyết định tăng hạn ngạch thị thực cho công dân Việt Nam trong khuôn khổ Thỏa thuận Lao động kỳ nghỉ từ 200 người/năm lên 1.500 người/năm từ ngày 2-9-2019.

10. Với nền tảng 25 năm hợp tác về giáo dục và đào tạo, hai Thủ tướng nhất trí sẽ mở rộng hợp tác trao đổi tri thức sang các lĩnh vực mới thông qua tăng cường liên kết giáo dục và nghiên cứu trong các cơ chế hợp tác như Chương trình Đối tác sáng tạo và đổi mới. Hai bên cam kết tiếp tục đẩy mạnh các cơ chế hợp tác về đổi mới hiện có giữa các trường đại học, cơ quan nghiên cứu, tổ chức phi lợi nhuận và doanh nghiệp tại Australia và Việt Nam.

11. Hai bên cam kết sẽ tiếp tục xây dựng một cấu trúc khu vực mở, bao trùm, thịnh vượng và an toàn trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ. Hai Thủ tướng tái khẳng định tầm quan trọng của vai trò trung tâm của ASEAN và cấu trúc do ASEAN dẫn dắt, nhất là Cấp cao Đông Á. Trên tinh thần đó, hai Thủ tướng hoan nghênh Tầm nhìn ASEAN về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đóng vai trò thiết yếu đối với hợp tác khu vực. Australia cam kết ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam trong việc đảm nhiệm các vai trò quan trọng như Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc 2020-2021. Australia cũng cam kết đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia thuộc khu vực tiểu vùng sông Mekong trong các lĩnh vực như kết nối, công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), biến đổi khí hậu và nguồn nước vì phát triển bền vững.

12. Hai Thủ tướng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các diễn biến trên Biển Đông, bao gồm cả việc bồi đắp và quân sự hóa các cấu trúc đang tranh chấp. Hai Thủ tướng cũng bày tỏ quan ngại trước các hành động cản trở các dự án dầu khí được triển khai lâu nay ở Biển Đông. Hai nhà Lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không, tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì một trật tự dựa trên luật lệ. Hai nhà Lãnh đạo kêu gọi các bên tự kiềm chế và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình. Hai nhà Lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của việc các quốc gia tiếp tục giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS). Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của các cơ chế giải quyết tranh chấp của UNCLOS và kêu gọi các bên tôn trọng và thực thi các phán quyết của các cơ chế này. Hai nhà Lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của việc thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về hành vi ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Hai bên kêu gọi Bộ Quy tắc ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc cần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS, không làm tổn hại đến lợi ích của các bên thứ ba hoặc quyền của các quốc gia theo luật pháp quốc tế, và ủng hộ cấu trúc khu vực bao trùm hiện nay.

13. Cuộc hội đàm diễn ra trên tinh thần thẳng thắn và hiệu quả, và hai bên sau đó đã tiến hành họp báo chung. Hai Thủ tướng sẽ thông báo các Bộ trưởng liên quan về tình hình và triển vọng tích cực của quan hệ Việt Nam - Australia để hai bên tiếp tục triển khai, đưa quan hệ hai nước lên một tầm cao mới.