Ngăn chặn việc xâm phạm, đào trộm cổ vật tại khu vực di chỉ Vườn Chuối

Theo văn bản của Sở VH-TT, Vườn Chuối là một điểm khảo cổ học thời tiền sơ sử, ở thời kỳ văn hóa Đồng Đậu - Gò Mun - Đông Sơn, phân bổ trên các gò đất ở thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức. Từ năm 1969 đến nay, các nhà khoa học đã có 9 lần khai quật khảo cổ tại khu vực này và đã tìm thấy nhiều hiện vật quan trọng gồm các mộ táng, các đồ sinh hoạt bằng đá, đồng, gốm, gỗ…

Đánh giá thực trạng xâm hại di tích của di chỉ khảo cổ Vườn Chuối, Sở VH-TT Hà Nội nhận định, hiện nay, khu vực Vườn Chuối gồm 3 gò: Vườn Chuối, Dền Rắn và Mỏ Phượng nằm trong phạm vi Dự án khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch. Phía Tây gò Vườn Chuối nằm trong phạm vi mở đường quy hoạch vành đai 3,5. 

Tháng 10-2019,  chủ đầu tư tiến hành xây dựng đường nội bộ và san nền khu đô thị đã xâm phạm vào khu vực di tích phân bổ. Đơn vị này là đã san lấp toàn bộ di tích ở gò Mỏ Phượng; 50% diện tích ở gò Dền Rắn và một phần phía Nam của gò Vườn Chuối. Hiện tượng đào trộm cổ vật xảy ra ở di chỉ Vườn Chuối được thực hiện công khai ngay sau khi đoàn khai quật khảo cổ vừa dừng thi công.

Trước tình trạng trên, Sở VH-TT Hà Nội sẽ phối hợp với Viện Khảo cổ học - đơn vị được giao nghiên cứu khảo cổ học Vườn Chuối - có văn bản gửi UBND huyện Hoài Đức, có ý kiến về việc đưa nửa phía Đông di chỉ (bảo tồn 6.000m²) vào khu vực bảo vệ di chỉ khảo cổ, làm cơ sở để đưa di chỉ vào danh mục kiểm kê di tích của thành phố.

Bên cạnh đó, Sở VH-TT Hà Nội cũng sẽ báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Cục Di sản văn hóa về việc khai quật khảo cổ tại nửa phía Tây di chỉ Vườn Chuối và tiến hành khai quật di dời khu vực phân bổ di tích khảo cổ đối với các di chỉ Dền Rắn và Mỏ Phượng.

Tại văn bản gửi UBND thành phố, Sở VH-TT Hà Nội cũng đề nghị UBND thành phố có văn bản chỉ đạo chủ đầu tư bảo vệ di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối theo đúng pháp luật; chỉ đạo UBND huyện Hoài Đức có phương án phân công các đơn vị thường xuyên bảo vệ, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi đào trộm cổ vật tại khu vực di chỉ Vườn Chuối.

Như HNMO đưa tin, tại Hội thảo báo cáo sơ bộ kết quả khai quật tổ chức ngày 22-10 vừa qua, các nhà khoa học đã đề xuất đưa địa điểm khảo cổ học Vườn Chuối vào danh mục kiểm kê di tích của thành phố và tổng hợp tư liệu lập hồ sơ xếp hạng di tích. 

Viện Khảo cổ học Việt Nam cũng đề xuất các phương án bảo tồn cụ thể: Bảo tồn 6.000m² nửa phía Đông di chỉ, khoanh vùng bảo vệ và xây dựng hồ sơ xếp hạng, tiến hành khai quật nghiên cứu di dời 6.000m² nửa phía Tây của di chỉ. Sau khi kết thúc nghiên cứu thì giải phóng mặt bằng, phục vụ xây dựng tuyến đường vành đai 3,5 của thành phố. 

Đối với di chỉ Dền Rắn và Mỏ Phượng, Viện Khảo cổ học Việt Nam đề nghị UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo Vietracimex phối hợp với Sở VH-TT và các cơ quan chuyên môn tiến hành khai quật, di dời khu vực phân bổ di tích khảo cổ học trước khi thực hiện xây dựng khu đô thị.