Bảo đảm an toàn, an ninh nguồn nước

Theo Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn TNHH MTV (Sawaco), hiện nguồn nước của thành phố Hồ Chí Minh được khai thác từ hai nguồn chính gồm: Nguồn nước mặt chiếm khoảng 95,2% (lấy từ sông Sài Gòn và sông Đồng Nai); nguồn nước ngầm khoảng 4,8% (khai thác ở quận 12, huyện Hóc Môn và Bình Chánh). Ngành Cấp nước thành phố lấy nước thô từ sông Sài Gòn (Trạm bơm Hòa Phú, huyện Củ Chi) và từ sông Đồng Nai (Trạm bơm Hóa An, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Từ các trạm bơm này, nước được dẫn về cụm Nhà máy Nước Tân Hiệp (huyện Hóc Môn) và Nhà máy Nước Thủ Đức, để xử lý và cung cấp cho người dân.

Nhằm bảo đảm chất lượng nước, đề phòng các sự cố, Sawaco đưa nhiều phương án kiểm tra, giám sát một cách nghiêm ngặt nguồn nước thô trước khi vào nhà máy. Cụ thể, để giám sát chất lượng nước từ xa, định kỳ hằng tháng, Sawaco đưa các chuyên gia đi giám sát nguồn nước dọc lưu vực sông. Các đoàn kiểm tra lấy mẫu nước để kiểm tra chất lượng, ghi nhận các điểm phát sinh nguy cơ ô nhiễm cho nguồn nước, tiến hành các biện pháp khắc phục, phòng ngừa.  

Ông Bùi Thanh Giang, Phó Tổng Giám đốc Sawaco cho biết, công tác kiểm tra, giám sát chất lượng nước trên địa bàn thành phố được Sawaco thực hiện nghiêm ngặt theo Thông tư số 50/2015/TT-BYT ngày 11-12-2015 của Bộ Y tế quy định việc kiểm tra vệ sinh, chất lượng nước ăn uống, nước sinh hoạt. Ngoài ra, Sawaco còn thực hiện việc giám sát hằng giờ và giám sát trực tuyến đối với một số chỉ tiêu quan trọng bao gồm cả nước sạch và nước thô vào nhà máy. Bên cạnh đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hồ Chí Minh cũng thực hiện công tác giám sát độc lập về chất lượng nước trên địa bàn.

Theo PGS.TS Võ Lê Phú, Trưởng khoa Môi trường và Tài nguyên (Đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh), về lâu dài, để cung cấp nước an toàn cho người dân, thành phố cần quan tâm đến toàn bộ vòng đời của nước, từ nguồn nước cấp, nhà máy xử lý nước, hệ thống phân phối và hệ thống xử lý nước thải. Mặt khác, thành phố cần đưa ra các quy định chặt chẽ hơn nữa để ngăn chặn sự suy giảm chất lượng nguồn nước sông.

Nhận thức rõ điều này, Sawaco đã đề xuất phương án xây dựng đập ngăn mặn ở thượng nguồn sông Sài Gòn và hồ lắng lọc, điều tiết dọc sông Đồng Nai và sông Sài Gòn, trong quy hoạch cấp nước thành phố đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2060. Sawaco cũng đề xuất phương án xây dựng các bể chứa nước ngầm trong khu vực nội đô. Đây sẽ là nguồn dự trữ nước sạch cho người dân khi có các sự cố bất ngờ xâm hại an toàn nguồn nước. 

Để cấp nước an toàn và an ninh cho thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan đã yêu cầu Sawaco cùng Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gấp rút xây dựng kế hoạch cấp nước an toàn và an ninh nguồn nước. Cụ thể, phải tổ chức quan trắc, kiểm soát chất lượng ô nhiễm nguồn nước sông Đồng Nai, sông Sài Gòn, kênh Đông... Từ đó, đề ra giải pháp ngăn chặn xả thải gây ô nhiễm nguồn nước từ các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu dân cư. 

Đối với hệ thống cung cấp nước sạch hiện hữu, UBND thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo các đơn vị có liên quan kiểm soát tính an toàn, bảo đảm chất lượng nước. Đặc biệt, UBND thành phố yêu cầu xây dựng kịch bản ứng phó, hướng xử lý sự cố, giả định cụ thể từng trường hợp, nguyên nhân xảy ra, phạm vi ảnh hưởng.