Bài 3: Tinh hoa ẩm thực Hà thành

Phong vị riêng trong thế giới hội nhập

Là doanh nghiệp lữ hành quốc tế, có cơ hội tiếp cận với nhiều đối tượng khách du lịch, Công ty TNHH Xuân Sơn Travel sớm nhận ra tiềm năng của du lịch ẩm thực khi ưu tiên nhiều tour tuyến gắn với trải nghiệm phong vị Hà thành.

Giám đốc kinh doanh - marketing Nguyễn Vân Nhung cho biết: “Khách du lịch nước ngoài đặc biệt thích thú với những trải nghiệm ẩm thực truyền thống trên phố cổ Hà Nội. Thưởng thức những món ngon đường phố hay nhâm nhi đồ uống trong không khí nhộn nhịp của các địa chỉ ẩm thực Tống Duy Tân, Tạ Hiện, Hàng Buồm…, đều gây ấn tượng mạnh mẽ với những người lần đầu tới Hà Nội”.

Khác với vẻ yên tĩnh trong những buổi sáng tinh mơ, phố Tạ Hiện (quận Hoàn Kiếm) khoác lên mình vẻ náo nhiệt đầy quyến rũ khi đêm xuống. Đây là một trong những điểm không thể bỏ qua khi muốn tìm hiểu về văn hóa ẩm thực đường phố Hà Nội. Mang kiến trúc pha trộn Á - Âu với những dãy nhà ngói nâu san sát, hè và đường liền nhau cùng những hàng quán đông đúc, phố Tạ Hiện dễ khiến du khách choáng ngợp trước sự sôi động và khả năng xóa nhòa rào cản văn hóa, ngôn ngữ... Thưởng thức bia lạnh cùng bạn bè trong không khí đông vui của khu phố, Vinee Botejue, một doanh nhân đến từ Srilanka, chia sẻ: "Tôi rất thích tận hưởng cảm giác Hà Nội về đêm với những món ăn, đồ uống hấp dẫn, đa dạng…". 

Cũng nằm trong không gian phố cổ, phố văn hóa ẩm thực Hàng Buồm, dù mới mở từ tháng 9-2018, song đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều thực khách đam mê ẩm thực Hà thành. Bên cạnh hơn 40 quầy hàng cung cấp món ăn bản địa cùng một số đồ ăn nhẹ Á - Âu, là không gian âm nhạc sôi động, cuốn hút, mang đến cho du khách những thời khắc thưởng thức ẩm thực đầy thư giãn. Ngoài ra, phải kể đến tuyến phố ẩm thực Tống Duy Tân cung cấp món ngon Hà Nội và đặc sản ba miền; ngõ ẩm thực phố chợ Đồng Xuân nơi hội tụ các sản vật mang phong vị Hà thành mùa nào, thức nấy…

Theo Tiến sĩ Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu ẩm thực Việt Nam, Trưởng đề án “Bếp Việt - Bếp của thế giới”, nhắc đến những điều hấp dẫn của Hà Nội, không thể không kể đến văn hóa ẩm thực, với nghệ thuật chế biến tinh tế cùng khả năng tiếp thu, chắt lọc, hoàn thiện qua thời gian.

Những thức quà của Hà Nội không chỉ làm say lòng thực khách phổ thông mà còn thuyết phục ngay cả những chính trị gia hay các nhà ẩm thực uy tín, như: Cựu Tổng thống Pháp Francois Hollande; cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama; cố đầu bếp danh tiếng Anthony Bourdain… Đặc biệt, tại Hội nghị Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần thứ hai diễn ra ở Hà Nội, ẩm thực Hà thành đã tạo được ấn tượng mạnh mẽ với giới truyền thông quốc tế. Hình ảnh các món ngon Hà Nội, như: Phở Thìn, bánh cuốn bà Hoành, giò chả Ước Lễ, xôi chè Phú Thượng, chè sen Tây Hồ, cà phê trứng Giảng..., với những lời khen ngợi tràn ngập trên nhiều kênh thông tin cũng như trang mạng xã hội của các nhà báo quốc tế…

Phát huy bản sắc trên bản đồ ẩm thực thế giới

Theo dõi những trang viết về ẩm thực của những cây bút tài hoa, như: Thạch Lam, Vũ Bằng, Nguyễn Tuân… hay những đánh giá, xếp hạng của nhiều giải thưởng uy tín trên thế giới, như: Tốp 10 món ăn đường phố ngon nhất thế giới (Trang National Geographic xếp hạng năm 2014); tốp 10 và tốp 50 món ăn ngon nhất thế giới (CNN Travel xếp hạng năm 2015, 2016); đứng thứ 2 trong 18 thành phố có văn hóa ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới (Telegraph xếp hạng năm 2017)…, có thể khẳng định, ẩm thực Hà thành đang làm tốt việc gìn giữ các món ăn dân tộc, đồng thời tiếp thu có chọn lọc để theo kịp với nhịp đập phát triển của thành phố; trong đó có công rất lớn của những nghệ nhân và những người kinh doanh ẩm thực có tâm, có tầm.

Có thể kể đến các nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết (Mã Mây, quận Hoàn Kiếm) miệt mài với việc truyền dạy nghệ thuật chế biến ẩm thực; ông Nguyễn Trọng Thìn, người nắm giữ bí quyết phở Thìn Lò Đúc để phát triển thương hiệu tại Hàn Quốc, Nhật Bản…

Theo nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết, rất nhiều người nước ngoài say mê ẩm thực Hà Nội, cảm thấy cuốn hút với những câu chuyện lịch sử của món ăn, trải nghiệm cách thức lựa chọn nguyên liệu, tham gia nấu nướng và thưởng thức thành phẩm. Đây cũng chính là cách để tạo dấu ấn về văn hóa Hà Nội, phong vị Hà thành trong lòng du khách. Còn nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm thì chia sẻ: "Phần thưởng lớn nhất đối với tôi chính là những dòng lưu bút đầy cảm xúc của thực khách dành cho bữa ăn mình chuẩn bị".

Với lịch sử lâu đời cùng đặc trưng hội tụ, kết tinh, lan tỏa, văn hóa nói chung, văn hóa ẩm thực Hà Nội nói riêng là kết quả của quá trình chắt lọc, bồi đắp tinh hoa qua nghìn năm để ngày càng trở nên hấp dẫn. Ẩm thực Hà thành vì thế, luôn được coi là di sản văn hóa, nằm trong chủ trương bảo tồn, phát huy giá trị, hỗ trợ tích cực cho "ngành công nghiệp không khói" quảng bá, lan tỏa hình ảnh Thủ đô và đất nước ra thế giới.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Tô Văn Động khẳng định: Sức hấp dẫn của văn hóa ẩm thực Hà Nội không chỉ ở hương vị, màu sắc món ăn mà còn từ tri thức, kỹ thuật, bí quyết nhà nghề và những câu chuyện xung quanh thể hiện bề dày lịch sử văn hóa. Đó cũng chính là giá trị cốt lõi của di sản ẩm thực và việc nhấn mạnh vào những giá trị ấy sẽ góp phần khẳng định bản sắc Hà Nội trên bản đồ ẩm thực thế giới.

Cùng với các tuyến phố ẩm thực chuyên biệt, thành phố đã xây dựng, triển khai nhiều chương trình quảng bá ẩm thực gắn với du lịch trên các kênh truyền thông quốc tế; tổ chức nhiều sự kiện giao lưu văn hóa gắn với tôn vinh, quảng bá văn hóa ẩm thực, trong đó Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội đã trở thành thương hiệu. Thành phố có hơn 10 cơ sở dạy nấu ăn và trải nghiệm ẩm thực cho người nước ngoài, và trong tương lai con số này sẽ tiếp tục tăng. Ngoài ra, mô hình tour trải nghiệm ẩm thực ngày càng thu hút nhiều công ty lữ hành tham gia khai thác… Tất cả cho thấy những nỗ lực biến ẩm thực thành “đại sứ” đặc biệt, cầu nối hữu nghị đưa Hà Nội đến gần hơn với bạn bè, du khách quốc tế.

(Còn nữa)