Định vị thương hiệu Thủ đô sáng tạo

Khơi nguồn, lan tỏa năng lượng sáng tạo

Cùng với lễ công bố Hà Nội gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, lễ hội văn hóa dân gian trong đời sống đương đại vừa diễn ra tại Vườn hoa Lý Thái Tổ, thu hút lượng khách tham quan lớn bất ngờ, gần 6 vạn lượt người. Đến với không gian này, không chỉ có công chúng Thủ đô, du khách trong nước mà còn rất nhiều bạn bè quốc tế say mê tìm hiểu những thiết kế dựa trên nền tảng di sản văn hóa dân gian, qua những bàn tay tài hoa khéo léo.

Tham quan lễ hội, bà Nguyễn Thu Hồng (Kim Mã Thượng, quận Ba Đình) cho biết, từ sản phẩm trưng bày đến câu chuyện, ý nghĩa tiềm ẩn đằng sau rất ấn tượng, tạo nên sự cuốn hút đặc biệt.

Theo bà Phạm Thị Lan Anh, Trưởng phòng Quản lý di sản, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, lễ hội được tổ chức nhằm quảng bá, tôn vinh những sáng tạo dựa trên “chất liệu” truyền thống. “Các sản phẩm trưng bày khẳng định sáng tạo là yếu tố cốt lõi mang đến sức sống lâu bền cho di sản. Vì vậy, lễ hội cũng là sự kiện tiếp nối chuỗi hoạt động xây dựng, quảng bá hình ảnh thành phố sáng tạo cho Hà Nội”, bà Phạm Thị Lan Anh thông tin thêm.

Trước đó, đón đầu sự kiện Hà Nội ghi danh vào Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, liên hoan Truyền thông và Thiết kế Việt Nam: Hà Nội 2019 cũng được tổ chức ở rất nhiều điểm văn hóa ngoài trời. Với hơn 30 sự kiện, liên hoan thu hút hàng trăm tổ chức, cá nhân tham gia, góp phần mang đến không khí sáng tạo tràn đầy năng lượng cho thành phố.

Giáo sư Julia Gaimster, Phó Trưởng khoa Truyền thông và Thiết kế, Đại học RMIT Việt Nam cho biết: "Sự kiện nhằm tôn vinh nét văn hóa và sáng tạo phong phú, đa dạng ở Hà Nội, tiếp nối chuỗi hoạt động hợp tác thúc đẩy sáng tạo giữa nhà trường với UNESCO, Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam và thành phố Hà Nội".

Cũng theo Giáo sư Julia Gaimster, Đại học RMIT Việt Nam đã ký biên bản hợp tác với UBND thành phố Hà Nội, trong đó có nhiều nội dung thúc đẩy sáng tạo cũng như quảng bá Hà Nội với vị thế một thành phố văn hóa và sáng tạo.

Vươn tới Thủ đô sáng tạo của Đông Nam Á

Hà Nội là nơi hội tụ đầy đủ các yếu tố lịch sử, văn hóa với hệ thống di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đồ sộ, cơ sở hạ tầng phong phú cùng mạng lưới làng nghề thủ công truyền thống rộng khắp. Thành phố đồng thời cũng là mảnh đất ươm mầm phát triển nhân tài, trí tuệ của cả nước với hệ thống các trung tâm nghiên cứu, học viện, trường đại học, cao đẳng…, thuận lợi cho việc tiếp nhận, phổ biến tri thức, công nghệ mới. Đây là những yếu tố nền tảng cho sự phát triển của công nghiệp sáng tạo, để vươn tới tầm nhìn là Thủ đô sáng tạo của Đông Nam Á.

Trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, Hà Nội đứng trước cơ hội lớn trong việc định vị thương hiệu, quảng bá hình ảnh trong tất cả các lĩnh vực sáng tạo văn hóa; thúc đẩy cạnh tranh trong thu hút đầu tư; kích thích tái tạo đô thị; phát triển các chương trình giáo dục và sự kiện văn hóa gắn với tầm nhìn phát triển bền vững...

Để không bỏ lỡ cơ hội, thành phố đã tổ chức nhiều hoạt động kết nối các chính sách của thành phố với thúc đẩy sáng tạo, như: Tọa đàm Hợp tác công - tư thúc đẩy sự phát triển không gian văn hóa sáng tạo tại Hà Nội; Diễn đàn khởi nghiệp sáng tạo Hà Nội 2019...; tiếp nối, phát triển nhiều chương trình văn hóa hấp dẫn, nâng tầm sáng tạo, như: Chương trình hòa nhạc ngoài trời Vietnam Airlines Classic - Hanoi Concert, Giải Chạy quốc tế Di sản Hà Nội...

Hỗ trợ cho hoạt động thúc đẩy sáng tạo, theo Tiến sĩ Nguyễn Quang, Giám đốc UN - Habitat Việt Nam (Chương trình định cư con người Liên hợp quốc), điều cần nhất chính là xây dựng “hệ sinh thái” cho cộng đồng sáng tạo, trong đó khích lệ sự tương tác giữa nhiều ngành nghề, góp phần gắn kết cộng đồng hòa chung nhịp đập văn hóa.

Theo Kiến trúc sư Đoàn Kỳ Thanh, sáng lập viên tổ hợp Ha Noi Creative city, hoạt động sáng tạo ở Hà Nội còn thiếu “đất diễn”, cho dù thành phố còn không ít không gian chưa được khai thác hiệu quả. Nếu tận dụng tốt, những không gian này sẽ trở thành “cơ sở hạ tầng” lý tưởng để khơi dậy, lan tỏa năng lượng sáng tạo, từ đó tạo nên những giá trị mới phục vụ người dân.

Với mục tiêu lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị bền vững, Hà Nội đã có những dấu ấn đầu tiên trên lộ trình vươn tới tầm nhìn Thủ đô sáng tạo của Đông Nam Á.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Tô Văn Động khẳng định, Hà Nội đã xây dựng, triển khai chương trình hành động trung và dài hạn, với nhiều nội dung, như: Kiến tạo trung tâm thiết kế sáng tạo và mạng lưới các không gian sáng tạo Hà Nội; thiết lập dự án chuỗi chương trình truyền hình tài năng sáng tạo...

Hà Nội đang trong quá trình đổi mới và hội nhập, sẵn sàng lấy sự sáng tạo từ nền tảng văn hóa làm cốt lõi trong tiến trình phát triển. Với hướng đi này, thành phố kêu gọi sự chung tay của mọi người dân trong việc tham gia kiến tạo, phát triển thành phố để mỗi người là một mảnh ghép không thể thiếu trong tác phẩm sáng tạo mang tên Hà Nội.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung:

Tham gia Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO là bước đi đầu tiên cho mục tiêu nâng cao vị thế và tạo dựng hình ảnh mới, hấp dẫn hơn cho Thủ đô Hà Nội. Thành phố sẽ cụ thể hóa bằng những chương trình, hành động thúc đẩy tiềm năng, sức mạnh mềm của giá trị nghìn năm văn hiến.

* Trước khi trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO về lĩnh vực thiết kế, Hà Nội sẵn có nền tảng của lĩnh vực thiết kế sáng tạo từ bề dày lịch sử phát triển. Công trình kiến trúc lâu đời như Hoàng thành Thăng Long đến Nhà hát Lớn hay cầu Nhật Tân sau này là minh chứng cho sự sáng tạo trong thiết kế. Gần gũi hơn, các thiết kế sáng tạo của nghệ nhân gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc… không chỉ có giá trị sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày mà còn được ứng dụng trong nhiều mặt đời sống khác.