Không được để thiếu điện trong bất cứ hoàn cảnh nào

Sáng 25-12, phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, nhiệm vụ hàng đầu của EVN là đảm bảo cung ứng đủ điện cho việc phát triển kinh tế - xã hội, không được để xảy ra thiếu điện.

Thủ tướng yêu cầu ngành điện phải coi đây là mệnh lệnh để quyết tâm hoàn thành.

Theo báo cáo của EVN, đến nay, tổng công suất nguồn điện toàn hệ thống điện quốc gia đạt xấp xỉ 55.000 MW; trong đó tổng công suất nguồn điện của EVN và các đơn vị thành viên đạt gần 29.500 MW, chiếm 54% công suất của toàn hệ thống.

Điện thương phẩm năm 2019 đạt khoảng 209,5 tỷ kWh, ước tăng 8,9% so với năm 2018, bám sát kế hoạch đặt ra (đạt 99%). Năm 2019, tập đoàn đã đưa vào vận hành khoảng 1.400 MW nguồn điện, trong đó có hai nhà máy nhiệt điện than (Vĩnh Tân 4 mở rộng I - 600 MW, Duyên Hải 3 mở rộng - 688 MW và ba nhà máy điện mặt trời công suất khoảng 120 MW).

Cùng thời gian này, tập đoàn cũng đã khởi công 196 công trình và hoàn thành đóng điện 192 công trình lưới điện 110-500kV. Tổng giá trị tài sản hợp nhất toàn EVN ước tính đến cuối năm 2019 là 712.678 tỷ đồng (tăng 6.174 tỷ đồng so với năm 2018). Hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu ở mức 2,25 lần, tỷ lệ tự đầu tư 30,7% - đạt yêu cầu của Bộ Tài chính.

Đối mặt với nhiều khó khăn

Thông tin về những kết quả ấn tượng, hoàn thành toàn diện, vượt mức các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội của cả nước năm 2019; đặc biệt là tăng trưởng GDP đạt trên 7,0%, thuộc nhóm những nước có tăng trưởng cao nhất thế giới và khu vực, Thủ tướng nhấn mạnh, trong những thành tựu đó, có sự đóng góp rất quan trọng của EVN và ngành điện Việt Nam.

Đề cập những thử thách lớn phải vượt qua của ngành điện trong năm 2020, Thủ tướng chỉ rõ, phụ tải điện của Việt Nam tăng rất cao kéo theo yêu cầu bắt buộc phải nâng cao sản lượng điện. Tình trạng khô hạn sẽ dẫn đến thiếu hụt nhiều nguồn nước - nguyên liệu đầu vào quan trọng của ngành sản xuất điện. Bên cạnh đó, nhiều dự án của ngành điện bị chậm tiến độ cũng gây khó khăn lớn cho mục tiêu nâng cao sản lượng điện nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển của nền kinh tế và đời sống của nhân dân.

Đánh giá tổng quan về sản xuất điện, Thủ tướng nhìn nhận, trong 65 năm qua, ngành điện lực Việt Nam đã phát triển vượt bậc, từ chỗ chỉ có 31,5 MW công suất năm 1954, đến nay tổng công suất lắp đặt của hệ thống điện quốc gia đạt khoảng 54.850 MW, đứng thứ hai trong khu vực Đông Nam Á và thứ 23 thế giới về quy mô nguồn và lưới điện. Đó là những kết quả đáng mừng, Thủ tướng đánh giá, năm 2019, ngành điện đã bảo đảm cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

Thủ tướng cũng bày tỏ ấn tượng về việc chỉ số tiếp cận điện năng của Việt Nam năm 2019 được đánh giá ở thứ hạng 27/190 quốc gia trên thế giới và thứ 4 khu vực ASEAN, tăng 129 bậc (từ 156 lên 27), vượt trước 2 năm so với mục tiêu Chính phủ đặt ra.

Tập đoàn đã có nhiều cố gắng, nỗ lực tìm kiếm, thực hiện giải pháp nhằm tăng cường bảo vệ môi trường. Đến cuối năm 2019, tỷ lệ tiêu thụ tro xỉ đạt 70%, cao hơn nhiều so với các năm trước (từ năm 2015-2018 đạt gần 40%). Nhiều đơn vị có sáng kiến, sáng tạo nhằm ngăn chặn phát tán bụi và ”xanh hóa” khu vực bãi xỉ, xử lý tro, xỉ nhiễm dầu... Đây là tín hiệu tích cực cần được quan tâm và phát huy hơn nữa.

Nhiều dự án chậm tiến độ

Đi sâu hạn chế của ngành điện, Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh đến việc chậm tiến độ các dự án cung ứng điện và phát triển lưới điện; trong đó EVN có bảy dự án chậm tiến độ, có nguy cơ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội. Lượng nước về các hồ thủy điện tiếp tục xu hướng thấp so với trung bình nhiều năm, nguồn khí thiên nhiên ở Đông Nam Bộ suy giảm mạnh, không đủ cấp cho sản xuất điện.

Thủ tướng cũng chỉ rõ, thực trạng phát triển lưới điện truyền tải chưa đáp ứng yêu cầu đấu nối, truyền tải, giải tỏa công suất nguồn điện vào hệ thống điện quốc gia, nhiều dự án chậm tiến độ. Thủ tướng nhận xét, mặc dù tập đoàn đã rất cố gắng trong đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải song vẫn còn tình trạng chưa đáp ứng yêu cầu đấu nối, nhất là khi phát triển nhanh nguồn điện mặt trời trên địa bàn các tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận, phát triển nguồn thủy điện vừa và nhỏ khu vực Tây Bắc.

Năng suất lao động ngành điện mặc dù tiếp tục được cải thiện ở mức 10% trong năm 2019, cao hơn mức tăng chung của nền kinh tế (khoảng 5,7%), song đánh giá chung là vẫn thấp hơn so với nhiều công ty cùng chuyên ngành trong khu vực.

Việc thực hiện lộ trình tăng giá điện còn những tồn tại gây phản ứng của người dân, nhất là công tác truyền thông, thông tin đến người dân về cách tính giá và tăng giá vừa qua; công tác truyền thông vẫn chưa đa dạng về nội dung, hình thức và thiếu tính liên tục nên sự chia sẻ, cảm thông của xã hội đối với hoạt động của ngành điện, hoạt động của EVN vẫn còn hạn chế.

Đáng lưu ý, Thủ tướng nhìn nhận, việc tiết kiệm điện chưa thành một phong trào cách mạng trong quần chúng. Thủ tướng giao Bộ Công Thương và EVN phát động một phong trào mạnh mẽ về chủ đề này, tuyên truyền đến từng gia đình để việc thực hiện hiệu quả hơn.

Đẩy mạnh xã hội hóa phát triển đường dây truyền tải

Nhấn mạnh điện lực là lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, Thủ tướng nêu rõ, thấy được tầm quan trọng trong việc bảo đảm cung cấp đủ điện và an toàn về điện cho phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách tạo điều kiện thuận lợi để ngành điện phát triển.

Tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh, nhiệm vụ hàng đầu của ngành điện là phải đảm bảo cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Không được để xảy ra thiếu điện, “đó là một mệnh lệnh", Thủ tướng nói và chỉ đạo, “không được để tình trạng thiếu điện xảy ra trong bất cứ hoàn cảnh nào".

Thủ tướng đề nghị đội ngũ gần 100.000 cán bộ, kỹ sư, người lao động của EVN phải thực hiện nhiệm vụ này với “quyết tâm cao nhất".

Do đó, ngay thời điểm này, trong bối cảnh thiếu hụt nước tại nhiều hồ thủy điện, nhiều dự án nguồn điện chậm tiến độ, khả năng khó khăn về nguồn nhiên liệu cho phát điện..., Thủ tướng chỉ đạo, EVN tập trung nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án điện được giao đúng tiến độ, nhất là đối với các dự án trọng điểm, cấp bách.

Thủ tướng yêu cầu, Tập đoàn EVN phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện 10 dự án nguồn điện đang triển khai hiện nay, gồm các nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1, Quảng Trạch 2, Dung Quất 1, Dung Quất 3, Ô Môn 3, Ô Môn 4; các dự án thủy điện nhà máy Hòa Bình mở rộng, Yaly mở rộng, Trị An mở rộng; dự án thủy điện tích năng Bác Ái.

Cùng với đó, EVN phải đẩy mạnh xã hội hóa, đôn đốc tiến độ các dự án BOT cung ứng điện, kể cả phát triển đường dây truyền tải, Thủ tướng chỉ rõ, EVN phát triển lưới điện truyền tải chưa đáp ứng yêu cầu đấu nối, truyền tải, giải tỏa công suất nguồn điện vào hệ thống điện quốc gia, nhiều dự án chậm tiến độ. Thủ tướng yêu cầu khắc phục sớm tình trạng này, nhất là khi đang phát triển nhanh nguồn điện Mặt trời trên địa bàn các tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận.

Đi liền với đó, Thủ tướng cũng yêu cầu, EVN tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu, sắp xếp lại tập đoàn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, năng lực cạnh tranh của tập đoàn để đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển trong thời gian tới.