Mở thêm các kênh thu thập thông tin liệt sĩ

Phó Thủ tướng cho rằng, đây là giải pháp để đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu, bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, thu thập, đối chiếu, xác minh thông tin về liệt sĩ…

“Từ kinh nghiệm xây dựng cổng thông tin điện tử về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và nghĩa trang liệt sĩ, Ban Chỉ đạo cần xem xét những giải pháp ứng dụng công nghệ mới để huy động người dân, cộng đồng tham gia cung cấp thông tin về liệt sĩ, hài cốt liệt sĩ ở địa phương, từ đó đẩy nhanh thực hiện tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ”, Phó Thủ tướng nói.

Trong năm 2019, công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ được đẩy mạnh, có chiều sâu, bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Toàn quốc đã tổ chức phát hơn 14,6 triệu phiếu thu thập thông tin, thu về 13,9 triệu phiếu trong đó trên 87 nghìn phiếu có thông tin.

Nhiều đơn vị, địa phương có bản hoàn thành rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; nhập dữ liệu vào phần mềm máy tính 741.280 hồ sơ, danh sách liệt sĩ.

Công tác xác minh thông tin, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được triển khai quyết liệt, thống nhất với phương châm: Dễ, rõ làm trước; có thông tin đến đâu kết luận chặt chẽ, đầy đủ, chính xác đến đó.

Đến nay, một số địa phương đã kết luận được tổng số liệt sĩ chôn cất ban đầu trên địa bàn; số hài cốt liệt sĩ đã tìm kiếm, quy tập hoặc chưa tìm kiếm, quy tập; khu vực, vị trí có thông tin mộ liệt sĩ… Toàn quốc đã tổ chức kết luận địa bàn ở 81.644/103.100 thôn, 8.412/11.151 xã, 272/709 huyện, 16/63 tỉnh, thành phố.

Một số địa phương đã hỗ trợ từ nguồn ngân sách địa phương để bảo đảm công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ đạt hiệu quả.

Nhiều đợt khảo sát, xác minh, đào tìm hài cốt liệt sĩ quy mô lớn được tổ chức. Kết quả đã tìm thấy nhiều khu mộ liệt sĩ tập thể tại Quảng Ninh, Hải Dương, Quảng Nam, Gia Lai, Đồng Nai. Năm 2019, các đơn vị, đội quy tập đã tìm và quy tập được 1.625 hài cốt liệt sĩ (trong nước: 591; Lào: 239; Campuchia: 795).

Dự án nâng cấp cơ sở giám định ADN giai đoạn 2 của Viện Pháp y Quân đội và Trung tâm Giám định ADN (Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam) được nghiệm thu và đưa vào khai thác, sử dụng hiệu quả. Năm 2019, đã xác định thực chứng 121 liệt sĩ, giám định ADN 496 trường hợp và xác định được danh tính 31 liệt sĩ.

Ban Chỉ đạo quốc gia 515 tích cực mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế nhằm trao đổi, chia sẻ thông tin, tài liệu có liên quan đến bộ đội Việt Nam hy sinh, mất tích trong chiến tranh với các nước như Lào, Campuchia, Australia, Mỹ…

Những vấn đề được thành viên Ban Chỉ đạo quốc gia 515 nêu lên là công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ vẫn còn đơn lẻ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Một số địa phương, đơn vị còn chậm rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ.

Chất lượng hội nghị kết luận địa bàn ở thôn, xã chưa sâu, chưa kỹ về nội dung; số liệu thống kê chưa đầy đủ, chính xác, còn thiếu tính thuyết phục.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam biểu dương nỗ lực của các lực lượng tham gia công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, đặc biệt là những đơn vị trên thực địa, Ban Chỉ đạo 515 các cấp.

Chương trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ được đẩy mạnh thêm một bước. Đặc biệt, chúng ta đã hoàn thành một phần quan trọng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, kết nối liên thông giữa hai Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng. Công tác tu sửa mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ, đền ơn đáp nghĩa được thực hiện tốt.

Trong năm 2020, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, mặc dù công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ ngày càng khó khăn nhưng năm 2020 Ban Chỉ đạo phải đặt mục tiêu quy tập 1.500-2.000 hài cốt liệt sĩ, xác định danh tính 500-600 liệt sĩ.

Cùng với đánh giá lại việc thực hiện hai đề án 1237 và 150 về tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ từ năm 2013 đến nay, Bộ Quốc phòng chủ trì xây dựng chương trình hoạt động từ năm 2021 từ định hướng, chính sách đến điều kiện, cơ chế hoạt động cho các đơn vị trên thực địa…

Phó Thủ tướng nêu rõ, phải tăng cường thu thập thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ từ mọi tầng lớp nhân dân, xã hội, cộng đồng. Bên cạnh nguồn thông tin của các cựu chiến binh, những người lớn tuổi, các đơn vị, địa phương cần huy động giới trẻ tham gia hỗ trợ bằng công nghệ mới.

Trước hết, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng Bộ Quốc phòng phải hoàn thành toàn bộ cơ sở dữ liệu về liệt sĩ. Bộ Quốc phòng chủ trì, đưa ra cộng đồng, phát động toàn xã hội, nòng cốt là Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Bưu điện Việt Nam thu thập thông tin từ tất cả các nguồn. Sau đó bằng công cụ lọc, tìm thông tin cần thiết về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, tiến hành xác minh, tổ chức tìm kiếm. Việc xây dựng bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cũng nên triển khai theo hướng này để huy động sức mạnh cả cộng đồng.

“Chúng ta kêu gọi về công tác thương binh, liệt sĩ sẽ được cả xã hội tham gia vì đây là việc làm ý nghĩa”, Phó Thủ tướng nói.

Từ những thông tin liệt sĩ đã được xác minh, Phó Thủ tướng đề nghị các lực lượng, đơn vị tập trung tìm kiếm tại những địa bàn có mật độ cao, sở cứ tương đối chắc chắn mà chỉ thiếu kinh phí triển khai.

Liên quan đến chế độ về tài chính công tác xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành liên quan, chủ yếu là Bộ Tài chính, khẩn trương hoàn thiện để cả các đơn vị bên ngoài, doanh nghiệp có phòng thí nghiệm đủ điều kiện có thể tham gia. Đây là trách nhiệm, là sự tri ân với các anh hùng liệt sĩ, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.

Phó Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành liên quan tập trung chỉ đạo công tác rà phá bom mìn tại những khu vực còn nhiều hài cốt liệt sĩ như Hà Giang; ban hành Quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; đề xuất đầu tư phương tiện cho các đơn vị tìm kiếm, quy tập; có các hoạt động tôn vinh đơn vị, tập thể, cá nhân làm công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ; phát động phong trào chăm sóc mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ...