Đốt vàng mã, thực trạng đáng báo động

Quầy bán vàng mã lấn chiếm cả cổng đền Quán Thánh

Chưa một cơ quan nào có thể đưa ra con số chính xác về số lượng vàng mã người dân đốt trong năm vào các dịp lễ bái, thờ cúng. Chỉ biết rằng, số tiền chi phí để làmvàng mã có thể lên đến hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Tháng Giêng có nhiều lễ hội, thị trường vàng mã lại sôi động hơn bao giờ hết. Tại các đình chùa, bể hóa vàng lúc nào cũng rực đỏ ánh lửa, việc đốt vàng mã gây lãng phí đã trở thành thực trạng đáng báo động.

Tục lệ đốt vàng mã lâu nay đã là thói quen của người Việt. Với quan niệm “trần sao âm vậy”, vào các dịp lễ tết, ngày rằm, người ta thường sắm một lễ tiền vàng nho nhỏ, đốt cho người cõi âm. Việc đốt vàng mã khi đó mang yếu tố tâm linh, chi phí cho một lễ tiền vàng cũng không đáng kể

Xã hội phát triển “phú quý sinh lễ nghĩa” nên nhiều người cho rằng cứ đốt nhiều vàng mã thì càng đắc tài, sai lộc... Vì thế mà họ đốt thật lực. Mâm lễ dâng lên tổ tiên không chỉ có vài ba đồng tiền vàng mã mà có cả quần áo, ti vi, tủ lạnh, nhà lầu, xe hơi... Có không ít người đã bỏ ra hàng triệu đồng để sắmmột lễ vàng mã. “Con gà tức nhau tiếng gáy” đi lễ chùa thấy người ta “mâm cao cỗ đầy”, nhiều gia đình kinh tế hạn hẹp cũng cố chạy vạy để sắm một lễ vàng mã cho thật “hoành tráng” và tục lệ đốt vàng mã đã gây lãng phí không biết bao nhiêu tiền của.

Trong những ngày đầu năm mới ất Dậu, chúng tôi tới một số đền, chùa ở Hà Nội. Tại những nơi đặt bể hóa vàng, người ta đứng chen chúc nhau, thậm chí phải xếp hàng chờ đến lượt “gửi tiền và hàng cho cõi âm”. Bể hóa vàng lúc nào cũng đỏ rực ánh lửa, khói của các loại giấy bạc bốc khét lẹt, nhiều cây xanh trong khuôn viên chùa bị táp lávì lửa bốc lên quácao. Cứ vài tiếng đồng hồ, nhà chùa lại cử người đi dọn bể hóa vàng vì than đã đầy ắp.

Bỏ tiền thật mua tiền giả để đốt

Có cầu thì ắt phải có cung, thị trường vàng mã những ngày này sôi động hơn bao giờ hết. Phố Hàng Mã được ví như “tập đoàn kinh doanh đồ âm phủ” bày bán chủ yếu là vàng mã. Ngày ngày, có đến hàng trăm chiếc xe máy chở tiền vàng mã về phố này. Từ đây, vàng mã được “đổ” buôn cho các cửa hàng bán đồ lễ trước cổng các chùa chiền. Một người đàn ông chủ cửa hàng ở phố Hàng Mã cho biết, cách 1-2 ngày, các lò dưới Thường Tín (Hà Tây) và Đông Hồ (Bắc Ninh) lại gửi vàng mã lên, có những ngày cao điểm, cửa hàng bán hết hàng chục xe hàng.

Tuy nhiên,khi chúng tôi hỏi ông chủ cửa hàng về sự lãng phí trong việc đốt tiền vàng thì ông cười: “Kệ chứ, người ta cần thì mình bán. Khối người vẫn thích mang tiền thật mua tiền giả để đốt”.

Người xưa có câu: “Lễ nhạt lòng thành”, “Phật tại tâm”, đáng tiếc rằng tục đốt vàng mã hiện nay đã vật chất hóa sự linh thiêng, càng mê tín bao nhiêu, người ta lại càng đốt nhiều vàng mã bấy nhiêu.

Có thể nói, tục đốt vàng mã mang yếu tố tâm linh, tín ngưỡng nhưng để hạn chế sự lãng phí này, không còn cách nào khác là mỗi người dân phải tự nâng cao ý thức của mình trong việc thực hành tiết kiệm.

HNM