Mỹ - Trung căng thẳng về thỏa thuận thương mại giai đoạn 1

Tại một cuộc họp báo ở thủ đô Washington hôm 11-5, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông không ủng hộ tái đàm phán thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà Mỹ và Trung Quốc đã thống nhất hồi đầu năm 2020.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc đưa tin, một số cố vấn chính phủ đang hối thúc Bắc Kinh đánh giá lại thỏa thuận giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới và xem xét khả năng tiến hành các cuộc đàm phán về thỏa thuận mới. Ông chủ Nhà Trắng cho rằng, các nhà đàm phán Trung Quốc muốn tạo ra thay đổi theo hướng có lợi cho họ.

Theo thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được ký kết hồi tháng 1, Trung Quốc cam kết sẽ mua thêm lượng hàng hóa Mỹ trị giá ít nhất 200 tỷ USD trong vòng 2 năm. Đổi lại, Washington đồng ý giảm thuế quan cho hàng hóa Bắc Kinh theo từng giai đoạn.

Tuy nhiên, tờ The Straits Times nhận định, trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, Trung Quốc khó lòng thực hiện đầy đủ toàn bộ nghĩa vụ đã cam kết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đã ký. Do sự bùng phát của đại dịch, chuỗi cung ứng ở cả hai phía bị gián đoạn nghiêm trọng, khiến thương mại song phương bị thu hẹp lại trong 4 tháng đầu năm. Nhập khẩu hàng hóa của Mỹ vào Trung Quốc đã giảm 11,1% trong tháng 4.

Trước động thái đó, trong một nỗ lực đầy tính thiện chí, Trung Quốc đã công bố danh sách mới gồm 79 sản phẩm của Mỹ đủ điều kiện được miễn giảm thuế nhập khẩu, bao gồm quặng hiếm, thiết bị radar máy bay, chất khử trùng y tế, một số kim loại quý, các sản phẩm hóa chất và hóa dầu.

Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết, việc miễn thuế sẽ có hiệu lực từ ngày 19-5. Đây là đợt giảm thuế thứ hai của Bắc Kinh với hàng hóa Mỹ. Đợt miễn giảm thuế đầu tiên được công bố hồi tháng 9-2019 đối với các mặt hàng nông sản như đậu nành, thịt lợn cũng như các sản phẩm hóa dầu.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng lên tiếng cho rằng thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà Trung Quốc và Mỹ đạt được là có lợi cho cả Trung Quốc, Mỹ và toàn thế giới. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên khẳng định, hai bên cần thực hiện thỏa thuận thương mại và tuân thủ các nguyên tắc bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.