Giải pháp triệt để cứu những dòng sông

Đây là 2/4 gói thầu thuộc Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá - dự án trọng điểm của thành phố, sử dụng công nghệ mới ưu việt được kỳ vọng sẽ là giải pháp triệt để cứu những dòng sông một thời "vừa trong, vừa mát" trong ký ức của nhiều người Hà Nội.

Hồi sinh hai dòng sông

Nhà ở sát sông Tô Lịch, ông Nguyễn Tiến Lập (số 6 phố Nguyễn Đình Hoàn, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy) cảm nhận rõ nhất sự ô nhiễm từ con sông này. “Nước sông lúc nào cũng đen kịt, hôi thối. Đặc biệt, những hôm trời mưa to hay nắng nóng, mùi hôi thối càng nồng nặc”, ông Nguyễn Tiến Lập nói.

Từng là con sông “vừa trong, vừa mát”, song dần dần, sông Tô Lịch đã bị ô nhiễm nặng do nguồn nước chảy vào chủ yếu là nước thải, hầu như không được xử lý. Thời gian qua, một số giải pháp xử lý ô nhiễm sông Tô Lịch đã được thực hiện thí điểm như: Dẫn nước sông Hồng, bổ cập nước hồ Tây và cải thiện chất lượng nước sông Tô Lịch; xử lý ô nhiễm bằng công nghệ Nano-Bioreactor (Nhật Bản), chế phẩm Redoxy-3C (châu Âu)...

Song, theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đức Hạ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu cấp thoát nước và môi trường, để xử lý triệt để ô nhiễm các con sông trong nội đô trước hết phải thu gom được nước thải xả ra. Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá với việc xây dựng hệ thống cống bao, tách nước thải đưa về nhà máy xử lý chính là giải pháp triệt để đối với tình trạng ô nhiễm, làm sống lại các con sông này.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình cấp nước, thoát nước và môi trường thành phố Hà Nội - chủ đầu tư dự án cho biết: Dự án được xây dựng trên phạm vi khoảng 4.874ha, tổng chiều dài khoảng 52,621km, trải rộng trên địa bàn nhiều quận, huyện: Cầu Giấy, Ba Đình, Thanh Xuân, Đống Đa, Hoàng Mai, huyện Thanh Trì và một phần quận Hà Đông, với 4 gói thầu chính.

Trong đó, gói thầu số 1 (xây dựng nhà máy xử lý nước thải công suất 270.000m3/ngày đêm tại xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì) và số 4 (xây dựng hệ thống cống cho một phần khu vực Hà Đông và khu đô thị mới) đã khởi công trong năm 2019. Ngày 18-5-2020, gói thầu số 2 (xây dựng hệ thống cống bao quanh sông Tô Lịch và cống chính), gói thầu số 3 (xây dựng hệ thống thu gom nước thải tại sông Lừ) cũng vừa động thổ.

Công nghệ mới nhiều ưu việt

Đáng chú ý, với gói thầu số 2 (gói thầu thu gom lớn nhất trong 3 gói thầu thu gom nước thải của dự án) có chiều dài 21,66km, lần đầu tiên công nghệ khoan kích ngầm (kích đẩy một chuỗi ống đúc sẵn vào sâu lòng đất) được áp dụng tại Hà Nội. Ông Nguyễn Văn Hùng thông tin: Trong quá trình rà soát thiết kế của dự án, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình cấp nước, thoát nước và môi trường thành phố Hà Nội cùng đơn vị tư vấn đã tiến hành điều chỉnh phương án đặt cống từ dưới lòng đường hoặc hai bên bờ sông xuống dưới lòng sông.

Chia sẻ về việc lựa chọn công nghệ khoan kích ngầm, ông Kazutoshi Akasaka, Trưởng đoàn Liên danh tư vấn thiết kế kỹ thuật NSC-NJS-OCG-ICC-CEEN cho biết: Công nghệ khoan kích ngầm là giải pháp tối ưu, phù hợp với điều kiện địa chất và hạ tầng Hà Nộ; giúp việc thi công không làm ảnh hưởng đến bề mặt của hạ tầng kỹ thuật đô thị phía trên như đường, cầu cống..., nên không làm ùn tắc giao thông, không ảnh hưởng đến đời sống dân cư trong khu vực thi công do không cần giải phóng mặt bằng. Việc đào ngầm các hạng mục cống thoát nước ở độ sâu 6-19m cũng giúp giảm thiểu rủi ro, mất an toàn trong thi công so với đào mở.

Không chỉ đáp ứng các điều kiện thành phố Hà Nội đặt ra, công nghệ này chỉ chiếm dụng diện tích rất nhỏ (10m2) để đặt các giếng kích. Theo đó, máy khoan được đẩy kích vào trong lòng đất bằng hệ thống kích thủy lực từ giếng xuất phát, một chuỗi ống đúc sẵn được đặt nối tiếp máy khoan và được kích cùng máy khoan vào lòng đất. Mỗi ngày, máy có thể khoan kích đoạn cống khoảng 12m.

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình cấp nước, thoát nước và môi trường thành phố Hà Nội, gói thầu số 2 hiện cũng đã lựa chọn được đơn vị thi công là Công ty Tekken (Nhật Bản). Trong đó, công nghệ khoan kích ngầm sẽ do trực tiếp các kỹ sư Nhật Bản triển khai với tiến độ thi công dự kiến trong 48 tháng.