Nuôi dưỡng niềm đam mê sách

Để tạo hứng thú đọc cho trẻ, những năm gần đây, thư viện ở nhiều quốc gia không chỉ chú trọng tới việc làm phong phú các đầu sách dành cho thiếu nhi mà còn tạo ra những không gian phù hợp với lứa tuổi để trẻ vừa có thể đọc, nghe, xem và vui chơi.

Việc tiếp xúc với sách từ sớm và được ở trong môi trường nhiều sách sẽ giúp trẻ hình thành thói quen đọc sách cũng như giữ niềm đam mê đó mãi về sau. Để tạo hứng thú đọc cho trẻ, những năm gần đây, thư viện ở nhiều quốc gia không chỉ chú trọng tới việc làm phong phú các đầu sách dành cho thiếu nhi mà còn tạo ra những không gian phù hợp với lứa tuổi để trẻ vừa có thể đọc, nghe, xem và vui chơi.

“Tất cả trẻ em cần được giáo dục và có một không gian đọc để đạt được thành công” - đó là một trong những phương châm mà tổ chức phi lợi nhuận Room to Read (Không gian để đọc) theo đuổi kể từ khi thành lập vào năm 2009.

Suốt 11 năm qua, nhiều học sinh ở khắp châu Á và châu Phi đã được hưởng lợi từ những thư viện mà Room to Read xây dựng. Kết quả một số cuộc khảo sát được thực hiện ở Ấn Độ, Lào, Nepal và Sri Lanka cho thấy, 51% trẻ em tại những trường học có thư viện Room to Read cảm thấy hứng thú với việc đọc sách. Trong khi đó, con số này ở các trường không nằm trong dự án của Room to Read chỉ là 29%.

Anushka, học sinh lớp 2 ở trường Delhi (Ấn Độ) cho biết: “Bước vào thư viện như đi vào một thế giới nhỏ riêng biệt trong một thế giới lớn. Em bị mê hoặc bởi không gian như cổ tích và những cuốn sách ở đây”. Thậm chí, dù chưa biết đọc thật thuần thục, Anushka vẫn mượn sách về nhà nhờ cô chú hướng dẫn đọc. Đến thư viện, Anushka còn được chơi rất nhiều trò chơi lý thú, vừa vui, vừa có thể cho em thêm nhiều kiến thức về văn hóa và cuộc sống.

Trẻ em tại thành phố Fes (Morocco) đang “say sưa” với thư viện dành riêng cho thiếu nhi có tên Medina - được cộng đồng người dân ở Fez xây dựng từ tháng 1-2015. Mục tiêu ban đầu là cung cấp cho trẻ em trong khu vực một không gian có thể đọc và theo đuổi tình yêu với sách. Tuy nhiên, số lượng trẻ em đến với thư viện ngày càng đông. Hằng ngày, các em xếp hàng dài trước cửa thư viện để lấy vé cho ngày hôm sau, trong khi thư viện chỉ sắp xếp tối đa cho 12 em được vào trong cùng 1 giờ, sau đó phải nhường chỗ cho các bạn tiếp theo. Tại đây, các em có thể tìm những cuốn sách yêu thích, tham gia không gian sách, nơi các tình nguyện viên đọc truyện cho một nhóm trẻ nhỏ cùng nghe, cũng như mượn sách để mang về nhà đọc.

Tại Medina, trẻ em có thể nằm dài trên lớp thảm dày hoặc vào những góc riêng để thưởng thức cuốn sách mà mình tìm được. Trên tường thư viện có treo rất nhiều bức tranh do chính các em vẽ. Lamiae, một độc giả nhí thường xuyên của thư viện cho biết: “Khi tới đây, em cảm giác như lạc vào những câu chuyện tuyệt đẹp. Chúng em học được rất nhiều. Khi đọc sách, em cảm giác như mình trở thành một phần của câu chuyện. Điều này khiến em rất vui”.

Do số lượng trẻ đến thư viện ngày càng tăng nên những người quản lý đang kêu gọi cộng đồng tìm kiếm một không gian lớn hơn để có thể đón nhiều em nhỏ trong cùng một ngày. Samia Bachroui, thủ thư chính tại Medina cho biết, khi còn nhỏ cô không có cơ hội đọc nhiều sách vì thành phố không có thư viện. Vì thế, Bachroui hiểu được niềm vui của các em nhỏ khi đến với không gian này. Các bậc phụ huynh cũng rất tin tưởng khi gửi con tới thư viện. Họ cảm thấy đó là một không gian an toàn.

Mới đây, Thư viện quốc gia Latvia tại thủ đô Riga đã mời những kiến trúc sư nổi tiếng để cải tạo toàn bộ không gian đọc sách dành riêng cho thiếu nhi. Mục đích của việc tân trang là tạo môi trường khuyến khích trẻ em khám phá những cuốn sách mới. Để thực hiện đơn đặt hàng này, các kiến trúc sư đã phải tham khảo ý kiến của rất nhiều chuyên gia nghiên cứu tâm lý trẻ nhỏ nhằm xác định những yếu tố có thể hấp dẫn, kích thích trí tưởng tượng của các độc giả thiếu nhi, tăng cường trải nghiệm đọc.

Và kết quả đạt được còn hơn cả sự mong đợi. Trong một không gian mở được bài trí như một khu rừng nhiều màu sắc, các em nhỏ có thể thoải mái tìm được nhiều góc đọc sách yêu thích: Nằm võng, ngả lưng trên ghế dài, làm công chúa trong những lâu đài nhỏ hoặc leo lên những quả đồi. Không gian đọc sách cho trẻ nhỏ tích hợp nhiều trò chơi mang tính trí tuệ để các em không cảm thấy nhàm chán. Nội thất của khu vực này được thiết kế linh hoạt để có thể dễ dàng di chuyển, sắp đặt lại, tạo sự bất ngờ cho các mầm xanh của tương lai.

Các nhà tâm lý học cho rằng, hình thành thói quen đọc sách cho trẻ là việc không khó nhưng cũng không dễ dàng. Thói quen này được hình thành ngay từ bé sẽ quyết định khả năng tự tìm tòi, nghiên cứu trong suốt hành trình dài của cuộc sống. Như vậy, không gian đọc là một trong những nơi nuôi dưỡng niềm đam mê sách của trẻ nhỏ.