Linh thiêng Nguyễn Phong Sắc
Xã hội - Ngày đăng : 09:00, 05/02/2005
Bỏ việc, bỏ nhà đi làm cách mạng
Học trường Bưởi, tốt nghiệp thủ khoa kỳ thi thành chung năm 1924, chàng thư sinh 22 tuổi Nguyễn Phong Sắc từ chối du học bên Pháp theo quyết định của chính phủ bảo hộ và vào làm việc ở Sở Tài chính Đông Dương.
Từ công việc này, Nguyễn Phong Sắc biết rõ chính sách bóc lột của thực dân Pháp qua các sắc thuế muối, thuế rượu.
Thừa hưởng tinh thần yêu nước của người cha và nhất là được giác ngộ bởi Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội, Nguyễn Phong Sắc gia nhập tổ chức này vào đầu năm 1927.
Cũng thời gian này, Nguyễn Phong Sắc bỏ việc ở Sở Tài chính với mức lương 100 đồng Đông Dương (đủ nuôi cả gia đình ăn no mặc ấm) chỉ vì bất bình trước việc một người Pháp lăng mạ một nữ nhân viên Việt Nam tại đây.
Chính thức bắt đầu cuộc đời cách mạng, Nguyễn Phong Sắc xuống Hồng Gai, lên Lạng Sơn, xuống Ninh Bình, sang Lào... xây dựng phong trào.
Căn nhà của anh ở làng Bạch Mai, nay là số nhà 152 Bạch Mai, Hà Nội trở thành nơi hội họp, tài sản gia đình được bán dần để chi phí cho in ấn tài liệu, nuôi cán bộ.
Ngày 7/3/1929, cùng các đồng chí Ngô Gia Tự, Nguyễn Đức Cảnh và 5 người khác, Nguyễn Phong Sắc trở thành một trong những người đầu tiên thành lập tổ chức Đảng ở trong nước.
Anh bỏ tiền ra mua bàn ghế, giường tủ trang bị cho số nhà 5D Hàm Long, trụ sở của chi bộ. Nay địa chỉ này trở thành di tích lịch sử cách mạng thuộc Bảo tàng Hà Nội. Ngày 28/3/1929, chi bộ cộng sản đầu tiên, thông qua Kỳ bộ thanh niên Bắc kỳ, tổ chức Đại hội đại biểu toàn xứ, Nguyễn Phong Sắc dẫn đầu đoàn thanh niên Hà Nội...
Ngày 21/7/1929, hội nghị Ban Chấp hành lâm thời Đông Dương Cộng sản Đảng họp tại Bắc Ninh phân công Nguyễn Phong Sắc vào phụ trách Trung kỳ.
Chỉ một thời gian ngắn, Nguyễn Phong Sắc đã tổ chức được lực lượng và cho ra đời chi bộ cộng sản đầu tiên ở TP Vinh.
Ngày 1/5/1930, công nhân Nhà máy Diêm Bến Thủy nổi dậy; tháng 6/1930, đình công lần thứ hai.
Tháng 9/1930, phong trào cách mạng lan sang Hà Tĩnh, hàng loạt cuộc biểu tình liên tục nổ ra và lan rộng thành một cao trào.
Ngày 12/9/1930, cuộc nổi dậy của nông dân Hưng Nguyên bị đàn áp bằng máy bay ném bom làm 217 người chết, phong trào đấu tranh cách mạng càng sôi sục.
Cũng trong thời gian này, Nguyễn Phong Sắc trở thành ủy viên thường vụ trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương. Đối phó lại, thực dân Pháp ra sức truy lùng các chiến sĩ cách mạng.
Tháng 4/1931, Trần Phú bị bắt. Giữa năm 1931, toàn bộ Xứ ủy Trung kỳ bị bắt.
Ngày 3/5/1931, Nguyễn Phong Sắc bị bắt vì bị chỉ điểm tại Hà Nội.
Không lấy được cung, mật thám Hà Nội về Bạch Mai bắt bà Trịnh Thị Cán là vợ của Nguyễn Phong Sắc. Trước kẻ thù, người phụ nữ này thản nhiên: "Anh Sắc bỏ nhà đi mấy năm nay, làm gì tôi không biết".
Đê hèn hơn, địch bắt cụ Phúc, thân sinh Nguyễn Phong Sắc và tra tấn khiến cụ lâm bệnh mất năm 1933.
Bất lực vì không khai thác được gì, thực dân Pháp tử hình Nguyễn Phong Sắc vào sáng ngày 25/5/1931.
Ly kỳ cuộc đi tìm hài cốt
Đồng đội của người chiến sĩ cách mạng Nguyễn Phong Sắc cùng bị giam ở nhà lao Vinh kể lại rằng, vào sáng ngày 25/5/1931, một thanh tra mật thám và hai tên lính xích tay Nguyễn Phong Sắc đưa lên xe, chúng thì thào "đem đi bắn". Mười giờ trưa, xe về, chỉ thấy xích, không thấy người. Sau ngày hòa bình lập lại, gia đình người con trai thứ hai của cụ Sắc là ông Nguyễn Phong Vinh đã nhờ người tìm kiếm nhưng không ra tung tích.
Đến năm 2000, tình cờ gia đình gặp được bà Bích Hằng ở ngõ Cẩm Hội, gần đền Hai Bà Trưng, Hà Nội, là người nghe nói có khả năng tìm mộ liệt sĩ bằng ngoại cảm. Người phụ nữ 35 tuổi này đến nhà, thắp hương lên bàn thờ, tay cầm tấm ảnh cụ Sắc do Sở Mật thám Hà Nội chụp rồi bỗng nói một lèo về nơi cụ Sắc bị bắn, đó là đồn Song Lộc, huyện Nghi Lộc, Nghệ An. Khi bị bắn, cụ Sắc bị bịt mắt; bắn xong, xác cụ bị vùi xuống chân đê; nước sông lên, cuốn xác trôi xuống xóm dưới.
Bà Hằng cho biết, cụ Sắc hiện đang nằm ở xóm Bình Minh, xã Đa Phúc, huyện Nghi Lộc, Nghệ An; bà Hằng nói thêm, ngôi mộ này đang có tranh chấp. Thuê một chuyến xe vào Nghệ An, bà Hằng dẫn đến xóm Bình Minh.
Tại xóm này, gia đình gặp một cụ già 80 tuổi xác nhận rằng khi còn nhỏ đã cùng người làng đưa một xác người trôi dưới sông lên chôn cất.
Ngôi mộ được xác định, tuy nhiên, một người trong làng đã nhận đó là mộ của nhà mình vì bên cạnh đó còn một ngôi không người nhận, và đó chính là điều ứng với nhận xét của "nhà ngoại cảm" Bích Hằng. Việc tìm mộ của cụ Sắc coi như đã được gia đình xác định.
Và dưới sự hỗ trợ của Thành ủy Hà Nội và Tỉnh ủy Nghệ An, tháng 5/2004, công trình xây dựng phần mộ của nhà cách mạng Nguyễn Phong Sắc đã hoàn thành.
Theo TN