Chung tay đẩy lùi nạn sách giả, sách lậu

Ngang nhiên và biến tướng phức tạp

Qua khảo sát của phóng viên Báo Hànộimới tại các phố Trần Quốc Hoàn, Phạm Văn Đồng, đường Láng…, sách giả, sách in lậu ngang nhiên bày bán ở các cửa hàng, sạp sách, với mức giảm tới 50%-60% giá bìa. Theo Phó Trưởng phòng Kinh doanh, Nhà Xuất bản Kim Đồng Nguyễn Lê Việt Hà, mức ưu đãi như trên là không tưởng, cao hơn nhiều lần mức chiết khấu mà các nhà xuất bản chân chính cung cấp cho những đơn vị phát hành lớn. Những bộ sách lậu được bày bán nhiều là: “Harry Potter”, “Kính vạn hoa”, “Đắc nhân tâm”, sách giáo khoa, giáo trình ngoại ngữ…

Không những vậy, nạn sách giả, sách lậu còn tràn lan trên mạng internet, biến tướng phức tạp với những chiêu trò lừa đảo, dụ dỗ người mua. Nhiều trang mạng xã hội Facebook, như: Xả kho sách, Tổng kho sách văn học… và một số gian hàng trên sàn thương mại điện tử Lazada, Shopee, Sendo đang rao bán sách giả, sách không có bản quyền với những bài quảng cáo sách mới, chuẩn, rẻ… thu hút hàng chục nghìn tài khoản theo dõi, hàng nghìn bình luận. Điển hình như bộ sách 40 cuốn của tác giả Nguyễn Nhật Ánh được “xả kho” giảm 70% giá gốc, cuốn “Đắc nhân tâm” chỉ 19.000 đồng…

Chị Bùi Thị Quỳnh Liên (phố Khương Trung, quận Thanh Xuân) cho biết: “Tin lời rao trên mạng, tôi đặt bộ “Harry Potter” 7 cuốn chỉ bằng 1/3 giá gốc, nhưng nhận sách về mới thấy rõ là sách giả, màu giấy, kích cỡ các cuốn sách không thống nhất, sách hay bị bung trang, chữ nhòe, mờ…”.

Theo báo cáo của Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, từ đầu năm 2020 đến nay, Thanh tra Sở đã phối hợp với các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra và đã phát hiện, xử lý kịp thời nhiều vụ vi phạm. Điển hình là ngày 22-5, Đoàn kiểm tra thu giữ gần 6 tấn xuất bản phẩm tại cơ sở gia công ở ngõ 441, đường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, do không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, văn bản xác nhận đăng ký hoạt động cơ sở in và hợp đồng hợp tác gia công in.

Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Chu Xuân Kiên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo thành phố Hà Nội về chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại (Ban Chỉ đạo 389 Hà Nội) cũng cho biết, ngày 13-7 vừa qua, Tổng cục Quản lý thị trường và Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã phát hiện, tạm giữ gần 2,3 tấn bìa và ruột sách bán thành phẩm mang tên Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam tại Công ty cổ phần Dịch vụ Chính Nghĩa (đường Đình Thôn, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm) có dấu hiệu in lậu. Từ ngày 7-7 đến 9-7, Cục Quản lý thị trường Hà Nội cũng chỉ đạo các đội kiểm tra, phát hiện, tạm giữ 15.000 xuất bản phẩm không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ tại một cơ sở ở địa chỉ 418 Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng; 27.200 cuốn sách giáo khoa có dấu hiệu in lậu tại Công ty TNHH Phú Hưng Phát (ngõ 1141, đường Giải Phóng, quận Hoàng Mai)…

Độc giả xứng đáng hưởng sự chân thật

Đại diện Nhà Xuất bản Kim Đồng Nguyễn Lê Việt Hà cho biết, do không tốn chi phí bản quyền, dịch thuật, biên tập, lại chỉ sử dụng giấy, mực in rẻ nên người bán sách giả, sách lậu thu lời rất cao. Việc xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe khiến sách giả, sách lậu vẫn bày bán tràn lan. Trong khi nhu cầu của độc giả tăng, nhất là trong thời gian thực hiện cách ly xã hội để phòng, chống dịch Covid-19 trước kia và dịp nghỉ hè này… “Một cuốn sách y khoa bị in sai đơn thuốc hay sách tranh cho trẻ dùng mực không an toàn sẽ gây tác hại khôn lường. Độc giả xứng đáng được hưởng sự chân thật”, bà Nguyễn Lê Việt Hà nhấn mạnh.

Để giải quyết vấn nạn này, theo Giám đốc Công ty TNHH Văn hóa sáng tạo Trí Việt (First News) Nguyễn Văn Phước, cần sự chung tay mạnh mẽ, đồng bộ của cơ quan chức năng, các đơn vị làm sách và cộng đồng. Gần đây, First News và Công ty cổ phần Sách Alpha (Alpha Books) đã lập danh sách gần 50 trang trên mạng xã hội Facebook chuyên bán sách lậu, đồng thời có bài viết giúp độc giả phân biệt sách thật với sách giả, sách lậu. First News cũng hợp tác với Công ty cổ phần Tiki để chống sách giả, sách lậu trên sàn thương mại điện tử. Nhà Xuất bản Kim Đồng và các đơn vị khác đã thành lập đội phản ứng nhanh, thu thập thông tin từ độc giả và cộng tác viên để thống kê, nhận diện các vi phạm nhằm thông báo với độc giả, gửi văn bản đến cơ quan chức năng đề nghị xử lý…

Cục trưởng Cục Xuất bản, in và phát hành, Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Nguyên cho rằng, cuộc đấu tranh chống xuất bản lậu gặp khó khăn là do hạn chế về nhân lực, kinh phí, song lực lượng chức năng sẽ sử dụng nhiều biện pháp xử lý, nhất là những vụ việc lợi dụng mạng xã hội để giới thiệu, buôn bán các loại sách, tài liệu vi phạm.

Tại Hà Nội, thời gian tới, Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm các đơn vị, cơ sở vi phạm trong hoạt động xuất bản, in, phát hành; đồng thời, khuyến cáo độc giả nên mua sách tại những địa chỉ uy tín, như Phố sách Hà Nội, nhà sách của các đơn vị xuất bản, hay các sàn thương mại điện tử Tiki, Fahasa, Book365.vn…, để góp phần “tẩy chay” sách lậu.