Xảy ra các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng có trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước

Tham dự cuộc họp có Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Cao Huy, cùng lãnh đạo các bộ, ngành và cục, vụ liên quan.

Phân tích nguyên nhân, đề ra giải pháp cấp bách giảm TNGT

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nêu rõ, từ tháng 6 đến nay, liên tiếp xảy ra các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến ô tô kinh doanh vận tải, làm chết và bị thương nhiều người khiến dư luận bức xúc. Điển hình là các vụ TNGT: Tại Đắk Nông ngày 13-6 làm 5 người chết, 5 người bị thương; tại Kon Tum ngày 11-7 làm 6 người chết, 35 người bị thương; tại Bình Thuận ngày 21-7 làm 8 người chết, 7 người bị thương. Nghiêm trọng nhất là vụ TNGT ngày 26-7 tại Quảng Bình làm 15 người chết, 22 người bị thương và mới đây nhất là vụ TNGT tại quận Long Biên (Hà Nội) ngày 4-8 làm 3 người chết và 1 người bị thương.

Theo đó, để ngăn chặn, giảm các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh vận tải, Thường trực Ủy ban ATGT quốc gia họp bàn tập trung vào các nội dung: Đánh giá tình hình TNGT đặc biệt nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh vận tải từ đầu năm đến nay. Phân tích toàn diện và làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan gây ra TNGT đặc biệt nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh vận tải. Đề xuất các giải pháp cấp bách để quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động kinh doanh vận tải như hoàn thiện thể chế, quản lý nhà nước, tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm, bảo đảm an toàn kết cấu hạ tầng giao thông, việc xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân liên quan đến các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng.

Nhất trí với những phân tích của các đại biểu về nguyên nhân dẫn đến các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng vừa qua, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ chỉ rõ: Những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các vụ tai nạn nêu trên là do hành vi vi phạm quy định pháp luật về trật tự, ATGT của lái xe, chủ xe như người lái xe điều khiển phương  tiện vi phạm tốc độ, đi sai phần đường, sai luồng, tuyến đăng ký, vi phạm nồng độ cồn, chở hàng hóa quá tải trọng cho phép của xe, tình trạng sức khỏe không bảo đảm , buồn ngủ, lái xe không có giấy phép lái xe phù hợp với loại phương tiện, lái xe thiếu ý thức, không tuân thủ quy tắc điều khiển phương tiện khi đi trên đoạn đường đèo dốc.

Đồng thời, các đơn vị kinh doanh vận tải không thực hiện phương án bảo đảm ATGT theo quy định. Các doanh nghiệp vận tải chưa quản lý chặt chẽ lái xe, giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện, chạy sai lộ trình, không có thiết bị hành trình…

Bên cạnh đó, có một số nguyên nhân không trực tiếp cũng cần được xem xét nghiêm túc như thời điểm xảy ra tai nạn là ban đêm hoặc sáng sớm, nhiều hành khách ngồi trên xe không thắt dây an toàn, tình trạng lấn chiếm lòng lề đường, vỉa hè diễn ra phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ TNGT; những hạn chế về hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về kinh doanh vận tải ô tô; xử lý vi phạm, khắc phục “điểm đen” về TNGT, biển báo, rào chắn, hộ lan, gương lồi không bảo đảm.

Chưa có chủ doanh nghiệp vận tải nào bị xử lý hình sự

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình còn chỉ rõ, nguyên nhân cơ bản là sự buông lỏng, thiếu trách nhiệm của doanh nghiệp kinh doanh vận tải.

“Việc này chúng ta nhắc đi, nhắc lại nhiều lần. Nhưng từ đó đến nay, tôi chưa nhận được bất kỳ báo cáo nào của Ủy ban ATGT quốc gia, Bộ Công an, Bộ GTVT hay địa phương về một trường hợp chủ phương tiện, chủ doanh nghiệp bị xử lý hình sự do vi phạm quy định về bảo đảm ATGT trong kinh doanh vận tải, để xảy ra TNGT có hậu quả nghiêm trọng trở lên. Không thể nói các chủ doanh nghiệp thực sự vô can khi để lái xe nghiện ma túy, ép lái xe không có bằng lái đúng loại xe. Do đó, cần làm rõ vấn đề này”, Phó Thủ tướng Thường trực nói.

Bên cạnh đó cần xác định trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, tình hình xảy ra như trên có trách nhiệm quản lý nhà nước ở trung ương và địa phương.

Các sở GTVT có thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý các đơn vị này lần nào hay không? Nếu có thì thanh tra, kiểm tra nội dung gì? Có phát hiện sai sót, vi phạm gì trong việc thực hiện quy định pháp luật về kinh doanh vận tải hay không? Trong dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình xe ô tô tại Tổng cục Đường bộ có ghi nhận được vi phạm của những phương tiện trong suốt quá trình hoạt động cho đến thời điểm gây tai nạn hay không? Các đồng chí đã xử lý và yêu cầu sở GTVT các địa phương xử lý thế nào? Chúng ta rất kỳ vọng vào việc ban hành Nghị định 10/NĐ-CP vừa rồi sẽ giúp nâng cao ATGT cho hoạt động kinh doanh vận tải, vậy tại sao lại liên tiếp xảy ra như vậy?

“Tôi đã giao cho các bộ, ngành, địa phương đi kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, nhưng việc này làm chưa quyết liệt, trật tự lòng lề đường, hành lang ATGT chưa bảo đảm. Đề nghị các cấp, các ngành làm quyết liệt hơn, ngay quý III có báo cáo kết quả cụ thể”, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu.

Tại sao lực lượng đông mà vẫn để lọt?

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cũng đặt câu hỏi với các lực lượng tuần tra, kiểm soát. Trong số những vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng xảy ra, có những vụ xảy ra ngay trong các cao điểm tuần tra, kiểm soát, mà đối tượng chính là xe kinh doanh vận tải.

Đó là vụ TNGT xảy ra trên quốc lộ 14C tại Kon Tum, chiếc xe này đã hoạt động trái phép trên tuyến này trong thời gian dài, không bị phát hiện, ngăn chặn. Người lái xe gây TNGT tại Quảng Bình đã lái chiếc xe này hoạt động chở khách theo hợp đồng trong thời gian dài trên địa bàn Quảng Bình nhưng đến khi gây TNGT chúng ta mới phát hiện tài xế không có GPLX phù hợp quy định. Chiếc xe tải gây TNGT tại Đắk Nông chở quá tải trọng trên 75%, chạy một quãng đường dài, cũng không bị phát hiện, ngăn chặn, cho đến khi gây TNGT.

“Việc phân công, phân cấp trong tuần tra, kiểm soát của các lực lượng như thế nào, lực lượng đông sao để sót, lọt như thế?”, Phó Thủ tướng đặt câu hỏi.

Đề cập đến giải pháp cấp bách để từng bước kiềm chế TNGT, nhất là các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng như vừa qua, Phó Thủ tướng chỉ rõ: Ngay sau khi xảy ra các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng do xe khách, xe tải gây ra, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 949/CĐ-TTg ngày 21-7-2020 về khắc phục hậu quả, không để xảy ra các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng trên đường bộ. Đồng thời, vấn đề này được Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban ATGT quốc gia nhấn mạnh, chỉ đạo ở hầu hết các hội nghị ATGT toàn quốc, cũng như tại Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 23-8-2018 về tăng cường thực hiện các giải pháp cấp bách bảo đảm trật tự ATGT trong hoạt động vận tải đường bộ.

Chính phủ cũng đã ban hành và đang thực hiện Nghị định 100/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính, hiệu lực răn đe, ngăn ngừa, kéo giảm rất tốt vi phạm về nồng độ cồn và một số hành vi vi phạm khác; đã ban hành Nghị định 10/NĐ-CP về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô với nhiều nội dung siết chặt hơn quy định về ATGT đối với hoạt động kinh doanh vận tải ô tô.

Xử lý ngay các "điểm đen"

Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu các bộ, ngành cần tập trung làm ngay một số công việc cấp bách.

Bộ GTVT báo cáo về công tác thanh tra, kiểm tra của cơ quan cấp giấy phép kinh doanh vận tải đối với các đơn vị có lái xe điều khiển phương tiện gây TNGT đặc biệt nghiêm trọng từ tháng 1-2019 đến hết tháng 7-2020; chú trọng việc kiểm tra, xử lý đối với vi phạm của chính phương tiện gây TNGT trên cơ sở dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình; kiến nghị xử lý trách nhiệm của cơ quan cấp giấy phép kinh doanh vận tải; đề nghị báo cáo trước ngày 15-9-2020.

Tiếp tục xử lý các “điểm đen” về TNGT trên các tuyến quốc lộ trọng điểm, các tuyến đường đèo dốc, nguy hiểm. Trước mắt, ưu tiên cải tạo ngay các “điểm đen” xảy ra các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng trong tháng 5, 6, 7 vừa qua. Tiếp tục nghiên cứu phương án lắp đặt giải phân cách giữa đoạn quốc lộ 1A từ Phan Thiết đi Đồng Nai gắn với đẩy nhanh tiến độ tuyến đường bộ cao tốc qua địa bàn.

Nghiên cứu bổ sung trong Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) điều kiện hành nghề đối với lái xe ô tô kinh doanh vận tải, bổ sung quy định cụ thể về trách nhiệm của đơn vị kinh doanh vận tải trong tổ chức, lao động, bảo đảm sức khỏe cho lái xe. Trong điều kiện Chính phủ đang tập trung giải ngân vốn đầu tư công thì cần khảo sát các điểm đen, sửa chữa, lắp đặt ngay biển báo, hộ lan, gương lồi trên những đoạn tuyến có "điểm đen" về TNGT.

Đối với Bộ Công an, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu báo cáo về việc xử lý trách nhiệm của chủ phương tiện, người đứng đầu đơn vị kinh doanh vận tải có lái xe và phương tiện gây TNGT nghiêm trọng trở lên từ tháng 1-2019 đến hết tháng 7-2020; gửi trước ngày 15-9.

Duy trì hoạt động tuần tra, xử lý vi phạm đối với xe tải, xe khách trong khoảng thời gian từ 21h hôm trước đến 5h hôm sau. Gắn trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị phụ trách các tuyến đường đối với tình hình vi phạm trật tự ATGT của xe kinh doanh vận tải.

Tiếp tục triển khai đầu tư, lắp đặt camera giám sát, chỉ huy điều hành giao thông và xử lý vi phạm giao thông trên những đoạn tuyến còn lại của quốc lộ 1A, trước mắt ưu tiên đoạn quốc lộ 1A qua địa bàn tỉnh Bình Thuận.

Báo cáo kết quả điều tra và xử lý các tổ chức, cá nhân làm giả giấy khám sức khỏe cho người học lái xe, làm giả giấy phép lái xe hoặc có hành vi gian lận, tiêu cực trong đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe và khám sức khỏe cho người học lái xe.

Kiểm tra liên ngành tại các địa phương có giao thông phức tạp

Từ ngày 1-9 tới, UBND các tỉnh, thành phố tổ chức ra quân lập lại trật tự lòng, lề đường, hành lang ATGT các tuyến đường bộ, đặc biệt là các tuyến quốc lộ qua địa phương, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành lang ATGT. Người đứng đầu chính quyền địa phương chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để các sai phạm về lấn chiếm hành lang ATGT dẫn đến TNGT gây hậu quả nghiêm trọng.

Bộ Thông tin và Truyền thông, các cơ quan thông tin đại chúng tổ chức tuyên truyền mạnh mẽ hơn nữa đến các tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông, hạn chế TNGT.

Ủy ban ATGT quốc gia chỉ đạo các cơ quan thành viên và Ban ATGT các tỉnh, thành phố sơ kết 2 năm thực hiện Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 23-8-2018 về tăng cường thực hiện các giải pháp cấp bách bảo đảm trật tự ATGT trong hoạt động vận tải đường bộ, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 20-9.

Tổ chức Đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra các địa phương có tình hình giao thông phức tạp. Kiểm tra chấn chỉnh hoạt động quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe, đăng kiểm phương tiện, tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm; bảo đảm thành phần đoàn kiểm tra có các lực lượng chức năng có thể xử lý vi phạm hoặc kiến nghị xử lý vi phạm.