Tỏa sáng tinh thần đoàn kết, tự cường, vững vàng vượt lên thách thức

Tham dự hội nghị có Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; các Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch; cùng lãnh đạo cấp cao các nước thành viên ASEAN, Tổng Thư ký ASEAN, đại diện đoàn ngoại giao các nước, các tổ chức quốc tế tại Hà Nội, đại diện các bộ, ban, ngành của Việt Nam.

Phát biểu chào mừng tại lễ khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng tình cảm ấm áp, tình đoàn kết, gắn bó như những người anh em trong một đại gia đình được nhân lên khi các quốc gia thành viên ASEAN chung tay gắn kết và chủ động thích ứng trước những thử thách, khó khăn mà khu vực Đông Nam Á và thế giới đang đối mặt.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, trong năm 2020, các nước ASEAN cũng đã thể hiện bản lĩnh và quyết tâm, nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, thể hiện mạnh mẽ tinh thần gắn kết và chủ động thích ứng trong phòng ngừa, kiểm soát Covid-19 cũng như khắc phục hậu quả dịch bệnh, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, đẩy mạnh phục hồi kinh tế. ASEAN đã thành công trong việc duy trì ổn định các hoạt động, giữ vững vai trò, vị thế của mình trong năm qua, khiến các đối tác tiếp tục coi trọng và ủng hộ vai trò trung tâm của khối.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, trên con đường còn trở ngại phía trước, định vị chỗ đứng phù hợp cho ASEAN trong thế giới là một vấn đề lớn, đặc biệt là trong giai đoạn hậu Covid-19. Trong đó, mong muốn và ý chí mạnh mẽ giữ gìn một khu vực hòa bình, ổn định, đoàn kết và thống nhất trên cơ sở luật pháp quốc tế, đã và cần tiếp tục trở thành giá trị cốt lõi của Đông Nam Á và cộng đồng ASEAN. Trong bối cảnh mới, các nước ASEAN cần đoàn kết, thể hiện bản lĩnh, tích cực phối hợp để hiện thực hóa những sáng kiến và kế hoạch phục hồi, với những phương thức hoạt động và hợp tác mới, thực chất và hiệu quả; phát huy đầy đủ giá trị các khuôn khổ đối thoại và hợp tác ở khu vực với ASEAN giữ vai trò trung tâm. ASEAN có thể đóng góp tích cực, hiệu quả hơn nữa vào nỗ lực thúc đẩy hợp tác đa phương, đề cao luật pháp quốc tế và củng cố hệ thống đa phương quốc tế với Liên hợp quốc là nòng cốt.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định, với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, trên tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng", Việt Nam trân trọng sự đoàn kết, ủng hộ, hỗ trợ quý báu từ các quốc gia thành viên, các đối tác và bạn bè của ASEAN để cộng đồng ASEAN vững vàng vượt qua các thách thức, giữ vững đà liên kết, xây dựng cộng đồng và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN, xây dựng khu vực Đông Nam Á hòa bình, hữu nghị, hợp tác, trung lập và ổn định.

Nhấn mạnh chủ trương của Việt Nam về giữ vững độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ đối ngoại; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hoà bình, hợp tác và phát triển, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định tinh thần đã đưa Việt Nam trưởng thành và lớn mạnh trong suốt 75 năm qua sẽ tiếp tục là kim chỉ nam cho chính sách đối ngoại của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang biến chuyển phức tạp và khó lường hiện nay.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, ASEAN đang trải qua những thời khắc vô cùng khó khăn do dịch Covid-19 và thiên tai, nhưng các nước đã đoàn kết cùng hành động ngay từ những ngày đầu, giữ vững đà của tiến trình xây dựng cộng đồng ASEAN, với hợp tác trên 3 trụ cột vẫn được triển khai tích cực, đúng tiến độ. Nhận thức được lợi thế và nguy cơ đặt ra với khu vực, ASEAN trên tinh thần tự cường, cũng đã tỉnh táo và kiên định tiếp cận cân bằng và hài hòa, giữ vững vai trò trung tâm, không bị chao đảo, cuốn vào các dòng xoáy biến động thế giới và khu vực.

Nhấn mạnh nhu cầu cần thiết nâng cao năng lực thể chế và khả năng vận hành hiệu quả của bộ máy ASEAN để thích ứng với các yêu cầu, đòi hỏi của tình hình mới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng rà soát triển khai Hiến chương ASEAN là rất cần thiết và các nhà lãnh đạo sẽ cho ý kiến chỉ đạo về nhiệm vụ quan trọng này trong Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37. Vừa chống dịch, vừa thúc đẩy phục hồi, ASEAN cũng sẽ chính thức thông qua tại hội nghị lần này Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Kế hoạch triển khai cụ thể cho cả 3 trụ cột. Các kế hoạch duy trì ổn định chuỗi sản xuất và cung ứng, đẩy mạnh kết nối và khôi phục giao thương trong khu vực đang được khẩn trương thúc đẩy. Hình thành khuôn khổ đi lại an toàn cho doanh nhân, nhà đầu tư trong bối cảnh dịch vẫn tiếp diễn.

Thủ tướng đề nghị, trước mắt ASEAN có thể xem xét mở lại lối đi chung cho công dân ASEAN tại các cửa khẩu. Bên cạnh đó, ASEAN cũng sẽ lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Lãnh đạo nữ ASEAN để đại diện lãnh đạo nữ từ các nước trực tiếp lên tiếng về vai trò của phụ nữ thúc đẩy phát triển bền vững trong thế giới hậu Covid-19.    

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nêu những định hướng hợp tác của ASEAN trong giai đoạn tới:

Thứ nhất, cần tập trung nguồn lực và nỗ lực ở mức cao nhất để từng bước đẩy lùi nguy cơ dịch Covid-19 kết hợp đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục sản xuất, kinh doanh, việc làm và sinh kế cho người dân, song song xác lập vị trí của ASEAN trong sự dịch chuyển sức mạnh kinh tế -  chính trị giữa các quốc gia cũng như những điều chỉnh của chuỗi sản xuất - cung ứng toàn cầu, góp phần tái định hình thế giới sau Covid-19.

Thứ hai, phát triển đồng đều, bền vững, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong xây dựng Cộng đồng ASEAN, nhất là khi dịch bệnh, thiên tai đang đe dọa làm suy giảm tăng trưởng của cả khu vực. ASEAN khẳng định cam kết và tình đoàn kết trong thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền và các quốc gia, gắn kết và hài hòa các nỗ lực phát triển tiểu vùng với tiến trình phát triển chung của ASEAN.

Thứ ba, hòa bình, ổn định là điều kiện tiên quyết để phục hồi và phát triển. Ổn định chỉ có được khi quan hệ quốc tế được duy trì dựa trên luật lệ, các quốc gia cùng tôn trọng, hiểu biết, đối thoại, hợp tác và tin cậy lẫn nhau. ASEAN sẽ tiếp tục phát huy vai trò trung tâm trong dẫn dắt các tiến trình đối thoại và hợp tác sâu rộng ở khu vực; gắn kết sự tham gia, đóng góp của các đối tác vào các vấn đề thuộc quan tâm và lợi ích chung, ứng phó hữu hiệu với các thách thức.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, trên tinh thần đó, ASEAN sẽ thông qua các tuyên bố quan trọng với các đối tác dịp này, trong đó có Tuyên bố kỷ niệm 15 năm tiến trình EAS, Tuyên bố về tăng cường hợp tác ASEAN+3 trong nâng cao năng lực tự cường kinh tế tài chính trước các thách thức đang nổi lên… Thủ tướng cũng nhấn mạnh, đoàn kết và tự cường, ASEAN sẽ vững vàng vượt lên các thách thức, hướng tới cuộc sống ấm no, thịnh vượng cho hơn 600 triệu người dân, đóng góp hiệu quả cho hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Sau lễ khai mạc, các đại biểu đã bước vào phiên toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37.