Bảo đảm đủ nước tưới dưỡng lúa xuân

Hiện hữu nguy cơ thiếu nước

Với 9 tổ máy, công suất 4.200m3/giờ/máy, Trạm bơm Trung Hà có nhiệm vụ lấy nước sông Đà cấp nước tưới cho 5.356ha của 19 xã vùng trọng điểm trồng lúa thuộc huyện Ba Vì. Tuy nhiên, theo Giám đốc Xí nghiệp Thủy lợi Ba Vì Phan Văn Tân, từ giữa tháng 3-2021 đến nay, mực nước sông Đà luôn ở mức dưới cao trình cống lấy nước nên trạm bơm không đủ điều kiện vận hành...

Tương tự, nhiều trạm bơm cố định của Hà Nội như: Sơn Đà (nằm trên địa bàn huyện Ba Vì), Phù Sa (thị xã Sơn Tây), Xuân Phú (huyện Phúc Thọ), Ấp Bắc (huyện Đông Anh)... cũng không thể vận hành do mực nước sông Đà, sông Hồng thường xuyên ở mức dưới cao trình thiết kế cống lấy nước, bể hút...

Với tổng dung tích 341,96 triệu mét khối, 14 hồ thủy lợi lớn trên địa bàn thành phố Hà Nội có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 35% diện tích sản xuất nông nghiệp của 7 huyện, thị xã: Sơn Tây, Ba Vì, Sóc Sơn, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ, Mỹ Đức. Tuy nhiên, hiện tổng dung tích trữ của các hồ chỉ còn 302,62 triệu mét khối, giảm 39,34 triệu mét khối so với thiết kế. Trong đó, mực nước nhiều hồ đã xuống ở mức rất thấp, như: Đền Sóc, Ban Tiện (huyện Sóc Sơn); Mèo Gù (huyện Ba Vì)... Đặc biệt, tại hồ Quan Sơn (huyện Mỹ Đức), mực nước hiện đã xuống tới mức 3,6m, ngưỡng không thể vận hành cống điều tiết...

Theo các doanh nghiệp thủy lợi, nếu từ nay đến tháng 5-2021 không xuất hiện các trận mưa lớn thì nhiều khả năng trong vùng phục vụ của Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy sẽ có 5.895ha lúa xuân thuộc các huyện: Mỹ Đức, Thanh Oai, Chương Mỹ… bị thiếu nước tưới dưỡng; Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi Hà Nội có 2.130ha lúa xuân thuộc các huyện: Sóc Sơn, Đông Anh, Mê Linh... bị thiếu nước.

Trong khi đó, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đồng bằng Bắc Bộ dự báo, tháng 4-2021, tổng lượng mưa trên địa bàn thành phố Hà Nội đạt khoảng 50-120mm; tháng 5-2021 đạt khoảng 200-270mm. Tuy ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm nhưng do biến đổi khí hậu nên lượng mưa phân bố không đồng đều về diện và lượng. Vì vậy, nhiều diện tích lúa xuân của Hà Nội vẫn có nguy cơ thiếu nước trong giai đoạn tưới dưỡng...

Trước những dự báo nêu trên, nông dân các huyện: Mỹ Đức, Ba Vì, Sóc Sơn... rất lo lắng. “Chúng tôi mong muốn các cấp, ngành của thành phố có giải pháp không chỉ cấp đủ nước đổ ải, gieo cấy mà cả giai đoạn tưới dưỡng lúa xuân...”, bà Nguyễn Thị Lành, người dân xã Hợp Thanh (huyện Mỹ Đức) kiến nghị.

Chủ động giải pháp ứng phó

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở NN&PTNT Hà Nội) Đào Quang Khải cho biết, hiện tại, 4 doanh nghiệp thủy lợi của thành phố đã cấp đủ nước tưới dưỡng đợt 2 cho toàn bộ diện tích lúa xuân. Dựa trên điều kiện sinh trưởng của cây lúa thì từ nay đến tháng 5-2021, các doanh nghiệp thủy lợi của thành phố phải cấp thêm 3-4 đợt nước tưới dưỡng...

Để phòng, chống khô hạn, Sở NN&PTNT Hà Nội đề nghị các doanh nghiệp thủy lợi tiếp tục lắp đặt trạm bơm dã chiến lấy nước các sông: Hồng, Đà, Đáy, Đuống ở mực nước thấp; theo dõi sát diễn biến dòng chảy trên sông để kịp thời vận hành các trạm bơm tích trữ nước trong đồng ruộng. Đối với vùng thuộc nhiệm vụ phục vụ của hồ thủy lợi, các doanh nghiệp lắp đặt máy bơm hút vét lượng nước còn lại của các hồ để cấp cho diện tích lúa xuân...

Thực hiện chỉ đạo trên, 4 doanh nghiệp thủy lợi thành phố đang tập trung kiểm tra đồng ruộng, tiếp tục lắp đặt, vận hành trạm bơm dã chiến lấy nước phục vụ tưới dưỡng lúa xuân đợt 3… “Xí nghiệp đã chỉ đạo các cụm thủy nông theo dõi chặt chẽ thủy triều dâng trên sông Đáy để kịp thời vận hành các trạm bơm trữ vào hệ thống kênh mương, ao, hồ... Khi cần tưới dưỡng cho lúa sẽ sử dụng máy bơm đưa nước lên ruộng...”, Giám đốc Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Mỹ Đức Đoàn Văn Thắng cho biết.

Cùng với sự chủ động của doanh nghiệp thủy lợi, các huyện: Mỹ Đức, Chương Mỹ, Ba Vì... đã bố trí kinh phí hỗ trợ các xã, thị trấn tiếp tục nạo vét kênh mương, sửa chữa công trình thủy lợi hư hỏng. Các địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động nông dân gia cố bờ vùng, bờ thửa, sử dụng nước tiết kiệm và tuân thủ lịch điều tiết nước của các đơn vị thủy nông...

“Để sản xuất nông nghiệp Thủ đô giảm phụ thuộc nguồn nước điều tiết các hồ thủy điện và thời tiết, Sở NN&PTNT đã kiểm tra, đề xuất Bộ NN&PTNT, UBND thành phố Hà Nội đầu tư kinh phí kiên cố các trạm bơm dã chiến: Phù Sa, Sơn Đà, Ấp Bắc, Bá Giang...; đồng thời, đề xuất UBND thành phố chỉ đạo đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ xây dựng các trạm bơm tưới: Thanh Điềm, Đức Môn, Tân Độ, Áng Thượng...”, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ thông tin.