Thuế cho thuê nhà - Cần hợp lý và bình đẳng

Tăng cường rà soát, chống thất thu thuế

Nhằm chống thất thu thuế đối với việc cho thuê tài sản, Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh vừa kiến nghị quản lý thu thuế trong hoạt động cho thuê căn hộ. Trước mắt, cơ quan này đề nghị thí điểm tại quận 11. Trong khi đó, Cục Thuế Hà Nội đã chỉ đạo các chi cục thuế triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để thu thuế đối với hoạt động cho thuê nhà, như: Tăng cường kiểm tra, rà soát các hộ, cá nhân cho thuê nhà, hộ kinh doanh nhà nghỉ, lưu trú; phối hợp với các đơn vị quản lý lưu trú để kịp thời phát hiện, xử lý việc không đăng ký kê khai, nộp thuế cho thuê nhà…

Đáng chú ý, đối với các cá nhân phát sinh hoạt động cho thuê nhà thông qua các website trung gian như AirBnB, Booking.com, Agoda, Luxstay…, nhưng chưa kê khai, nộp thuế, Cục Thuế Hà Nội sẽ thu thập thông tin, rà soát cơ sở dữ liệu, xác minh tại địa chỉ nhà cho thuê để đôn đốc kê khai, nộp thuế.

Cục Thuế Hà Nội cho biết, theo quy định hiện hành, hộ gia đình, cá nhân có nhà cho thuê có doanh thu trên 100 triệu đồng/ năm phải nộp thuế giá trị gia tăng 5% và thuế thu nhập cá nhân 5%. Những năm qua, các hộ gia đình, cá nhân có nhà cho thuê trên địa bàn thành phố Hà Nội đã ý thức trong việc tuân thủ kê khai, nộp thuế. Nếu năm 2020, số thuế thu từ hoạt động cho thuê nhà trên địa bàn thành phố Hà Nội tương đương năm 2019 thì 4 tháng đầu năm 2021, số thu tăng 14%, số hộ cho thuê nhà kê khai, nộp thuế tăng 4% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp cho thuê nhà không kê khai, nộp thuế hoặc kê khai thiếu trung thực, không đúng so với giá cho thuê thực tế…

Đánh giá về động thái trên, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc cho rằng, việc tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động cho thuê nhà là hoàn toàn phù hợp với chính sách thuế hiện hành nhằm bảo đảm bình đẳng với những người đang thực hiện tốt quy định. Thực tế cho thấy, quản lý hoạt động cho thuê nhà nói chung, bao gồm cả quản lý thu thuế vừa qua là chưa tốt, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà đất, hộ tịch, thuế… Đã có những trường hợp cho người nước ngoài thuê nhà cư trú không hợp pháp, người nước ngoài nhập cảnh trái phép, thuê nhà cho hoạt động kinh doanh bất hợp pháp và hầu như những trường hợp này đều trốn thuế.

Nên điều chỉnh mức thuế và ngưỡng doanh thu tính thuế

Về phía người cho thuê nhà, anh Nguyễn Văn Tập (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy) có căn hộ cho thuê chia sẻ, mức doanh thu tính thuế từ 100 triệu đồng/năm là chưa hợp lý, bởi như vậy thu nhập cho thuê mỗi tháng chưa tới 10 triệu đồng đã phải đóng 10% thuế. Trong khi đó, mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân đã được điều chỉnh tăng từ 9 triệu đồng/người/ tháng lên 11 triệu đồng/người/ tháng. Còn theo chị Nguyễn Thị Điệp (phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai) cho biết: "Nhiều năm nay gia đình tôi thuê một căn hộ chung cư để ở với giá 7 triệu đồng/tháng. Khi cơ quan thuế siết quản lý thuế với cho thuê nhà, chắc chắn chủ nhà sẽ tính vào giá thuê để bù đắp chi phí này”.

Theo Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Đính, việc đánh thuế cho thuê nhà cần xem xét kỹ bởi có nhiều đối tượng khác nhau. “Có hộ gia đình khó khăn phải chấp nhận cho thuê nhà đang ở để đi thuê căn hộ nhỏ hơn nhằm có tiền trang trải cuộc sống thì có nên đánh thuế? Việc siết chặt quản lý thuế với nhà cho thuê còn có thể ảnh hưởng đến thị trường bất động sản, đến sự phát triển dự án nhà ở. Hơn nữa, hiện nay nhiều người cho thuê nhà điêu đứng vì dịch Covid-19. Vì vậy, nên xem xét kỹ đối tượng phải chịu thuế cho thuê nhà và cân nhắc mức thuế hợp lý, đồng thời tính thời điểm siết quản lý thuế với hoạt động này cho phù hợp”, ông Nguyễn Văn Đính đề xuất.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế - tài chính Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) nhìn nhận, ngưỡng doanh thu tính thuế và thuế suất phải phù hợp để những người có nhà cho thuê tự nguyện nộp thuế đầy đủ. Vì thế, nên quy định mức doanh thu cho thuê nhà từ 150 triệu đồng/năm trở lên mới phải đóng thuế. Thuế cho thuê gồm thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng là 5% thay vì 10% như hiện nay. Cùng với đó, cần quy định trách nhiệm của bên liên quan. Chẳng hạn như các phòng công chứng, công chứng viên… yêu cầu các bên khai đúng giá cho thuê khi ký hợp đồng.

Về vấn đề trên, Tổng cục Thuế cho biết đang nghiên cứu để đề xuất với Bộ Tài chính xem xét báo cáo Chính phủ trình Quốc hội nâng mức doanh thu phải chịu thuế trong chương trình sửa Luật Thuế giá trị gia tăng thời gian tới để phù hợp hơn với tình hình thực tế.