Duy trì chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu: Nỗ lực vượt thách thức

Với khả năng lây lan mạnh, biến chủng Delta của vi rút SARS-CoV-2 đang hoành hành buộc hàng loạt quốc gia phải đưa ra lệnh cấm thủy thủ từ tàu biển lên bờ. Lệnh cấm này khiến các thuyền trưởng không thể thay đội thủy thủ đã rất mệt mỏi sau chuyến đi dài và số thủy thủ bị mắc kẹt ngoài biển dù đã xong nhiệm vụ lên tới khoảng 100.000 người. Tình trạng này tương tự như những gì đã xảy ra trong năm 2020, ở giai đoạn đỉnh điểm của phong tỏa và đóng cửa biên giới. Trong khi đó, vận tải biển chiếm khoảng 90% thương mại toàn cầu, nên cuộc khủng hoảng thủy thủ đoàn có thể gây gián đoạn nguồn cung tất cả các mặt hàng, từ dầu lửa, quặng sắt tới thực phẩm và đồ điện tử. Tổng Thư ký Hội đồng Vận tải biển quốc tế (ICS) Guy Platten cho hay, đây là một thời điểm rất nhiều rủi ro đối với các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu càng gia tăng khi lũ lụt lần lượt xảy ra ở châu Âu và Trung Quốc, ảnh hưởng nghiêm trọng tới các tuyến vận chuyển hàng nông sản, gây thiệt hại nặng nề cho các doanh nghiệp liên quan. Hiện tại, các quốc gia và cộng đồng doanh nghiệp đang tìm nhiều phương thức để giải phóng hàng hóa bị mắc kẹt tại các cảng biển châu Á và châu Âu do những bất lợi liên tiếp xảy đến.

Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất tạo ra “luồng xanh” để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa. Tại các “luồng xanh”, lái xe vận tải chỉ cần xuất trình giấy tờ tùy thân, giấy phép lái xe và giấy chứng nhận công nhân vận tải quốc tế. Việc kiểm tra sức khỏe của lái xe vận tải chỉ cần thực hiện ở một bên của biên giới để tránh mất thời gian cho nhiều cuộc kiểm tra ở những quốc gia thành viên khác nhau.

Tại Mỹ, Chính phủ nước này đã thành lập lực lượng đặc trách về chuỗi cung ứng, do Bộ trưởng Giao thông - Vận tải, Bộ trưởng Thương mại và Bộ trưởng Nông nghiệp đứng đầu, nhằm hợp lực nhận diện những vấn đề đặt ra cũng như tìm kiếm các giải pháp khắc phục.

Trong khi đó, tại Ấn Độ, Hiệp hội Phúc lợi vận tải (AIWTA) đã kiến nghị Chính phủ cho phép sử dụng giấy phép lái xe làm thẻ thu phí tự động không dừng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển nhanh chóng. AIWTA cũng lo tìm bảo hiểm cho người lái xe tải và các nhân viên liên quan, đề xuất Chính phủ mở lại các trạm dừng cho lái xe trên đường cao tốc. Ở cảng biển, Chính phủ Ấn Độ yêu cầu các hãng vận tải không áp dụng phí giam giữ container đối với hàng hóa xuất nhập khẩu trong thời gian phong tỏa...

Mới đây, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ đã khởi động một khuôn khổ mới nhằm cùng nhau củng cố chuỗi cung ứng ô tô, thiết bị y tế và các sản phẩm khác trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Các dự án ban đầu của sáng kiến này bao gồm chia sẻ các phương pháp hay nhất về phục hồi chuỗi cung ứng, tổ chức các sự kiện xúc tiến đầu tư và kết nối người mua - người bán để giúp doanh nghiệp đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

Theo các chuyên gia kinh tế, những nỗ lực nói trên sẽ giúp khơi thông dòng chảy cung ứng hàng hóa toàn cầu, tuy nhiên, phải đến tháng 3-2022, tình trạng thiếu hụt hàng hóa mới được giải tỏa. Về dài hạn, cộng đồng quốc tế cần có những giải pháp để khắc phục những điểm yếu khi khủng hoảng xảy ra, đồng thời lên kế hoạch quản lý rủi ro nhằm bảo đảm tính liên tục của chuỗi cung ứng trong tương lai.