Giá dầu thế giới tăng kỷ lục: Áp lực lớn cho nhiều nền kinh tế

Giá dầu thế giới đã chạm mức cao kỷ lục trong nhiều năm qua. Tại sàn giao dịch New York (Mỹ), giá dầu ngọt nhẹ Mỹ (WTI) đã chạm ngưỡng 83,76 USD/thùng. Tại thị trường London (Anh), giá dầu Brent Biển Bắc tăng lên mức 85,99 USD/thùng, tiệm cận đỉnh 86,70 USD/thùng vào tháng 10-2018. Việc giá dầu WTI trải qua 9 tuần tăng liên tiếp, trong khi giá dầu Brent ghi nhận 7 tuần tăng liên tiếp đã khiến giá của cả hai mặt hàng dầu chủ chốt tăng khoảng 20% kể từ đầu tháng 9-2021.

Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là do nhu cầu về nhiên liệu gia tăng trên quy mô toàn cầu. Mỹ là nước tiêu thụ nhiên liệu nhiều nhất sau hơn một năm nhu cầu suy giảm do đại dịch Covid-19. Cùng với đó, những lo ngại về tình trạng thiếu hụt than và khí đốt ở Trung Quốc, Ấn Độ và châu Âu đang thúc đẩy xu hướng sản xuất điện sử dụng dầu diesel và dầu mỏ, càng khiến nhu cầu về các loại nhiên liệu hóa thạch tăng cao. Phiên giao dịch năng lượng đầu tuần này tại châu Âu ghi nhận giá các hợp đồng giao hàng vào tháng 11-2021 ở khoảng 83,75 euro/MWh, tăng gấp đôi so với hồi tháng 8-2021.

Trong bối cảnh như trên, các nhà sản xuất dầu mỏ lại vẫn rất e dè trước diễn biến khó lường của dịch bệnh, càng khiến nỗ lực “lấp đầy các kho dự trữ xăng dầu” trở nên xa vời. Báo cáo của Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ cho thấy, lượng dầu thô tồn kho của Xứ Cờ hoa đã giảm 400.000 thùng trong tuần qua, thay vì dự báo tăng 2-3,3 triệu thùng. Cùng với đó, lượng xăng tồn kho hằng tuần của quốc gia này giảm 5,4 triệu thùng, sản phẩm chưng cất giảm 3,9 triệu thùng. Như vậy, lượng nhiên liệu dự trữ của Mỹ đã ở mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua.

Nhu cầu xăng dầu tăng cao trong khi nguồn cung khan hiếm đã dẫn tới những tác động tiêu cực về kinh tế, đặc biệt là thị trường tiêu dùng trên toàn cầu. Tại Mỹ, giá xăng tăng lên mức cao nhất trong 10 năm qua, khoảng 3,39 USD/gallon (3,79 lít). Tại Anh, nhiên liệu này cũng chạm mức cao kỷ lục vào cuối tuần qua, lên tới 142,94 xu/lít, vượt qua kỷ lục trước đó là 142,48 xu/lít. Với một chiếc xe ô tô phổ thông, để đổ đầy bình xăng dung tích 55 lít, người tiêu dùng sẽ mất thêm khoảng 15 bảng Anh (tương đương 500 nghìn đồng Việt Nam). Điều này cho thấy áp lực tài chính đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp ở Anh gia tăng chưa từng có. Ở Ấn Độ, giá xăng và dầu diesel hiện là 107,24 rupee/lít và 95,97 rupee/lít, đây là mức cao kỷ lục so với hồi tháng 5-2021.

Theo Ngân hàng Bank of America (Mỹ), khó khăn về nhiên liệu sẽ tiếp diễn khi mùa đông đang tới gần. Điều này có thể khiến giá dầu Brent chạm mốc 100 USD/thùng. Trước khó khăn về nguồn cung nhiên liệu, nhiều quốc gia đã chủ động lên phương án ứng phó.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi mới đây đã đề nghị các tập đoàn dầu khí tăng cường năng lực dự trữ, nhấn mạnh đây là thời điểm cần tập trung tối đa để nâng sản lượng chứ không phải vấn đề lợi nhuận từ dầu mỏ. Tương tự, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ tiếp tục gây sức ép để các thành viên OPEC gia tăng lượng cung.

Theo giới phân tích, việc giá dầu liên tục tăng cho thấy cuộc khủng hoảng về năng lượng toàn cầu chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Điều này đòi hỏi các nền kinh tế cần tăng tính dự báo để ứng phó một cách linh hoạt trong việc thiếu hụt nguồn cung, đặc biệt là các quốc gia châu Á, khu vực đang trên đà phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19.