Khẳng định vai trò quan trọng của công tác xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV

Dự hội nghị tại điểm cầu Nhà Quốc hội có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; các Bí thư Trung ương Đảng: Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Minh Hưng; đại diện lãnh đạo các cơ quan Đảng, cơ quan Quốc hội, Chính phủ, các tổ chức chính trị - xã hội và các đại biểu Quốc hội chuyên trách ở trung ương.

Đại biểu thành phố Hà Nội dự hội nghị tại điểm cầu Nhà Quốc hội có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Đinh Tiến Dũng; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến; Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn.

Hội nghị cũng được tổ chức trực tuyến đến 62 điểm cầu tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Khắc phục ngay tình trạng "luật khung, luật ống"

Phát biểu quán triệt Kết luận số 19-KL/TƯ, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nhấn mạnh, Kết luận số 19-KL/TƯ là một chủ trương quan trọng, là cơ sở để Quốc hội thực hiện tốt chức năng lập pháp trong nhiệm kỳ khóa XV. Quán triệt, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Bộ Chính trị xác định mục tiêu của công tác xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV là “hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, tạo lập khung khổ pháp lý để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 và 12 định hướng phát triển đất nước, 6 nhiệm vụ trọng tâm, 3 đột phá chiến lược đã được Đại hội đề ra”.

Đồng chí Võ Văn Thưởng nhấn mạnh, trong quá trình xây dựng, ban hành luật phải thận trọng, chắc chắn, chuẩn bị sớm, làm tốt từng khâu, đặt yêu cầu cao về chất lượng, không chạy theo số lượng; lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp và lợi ích quốc gia - dân tộc làm trọng tâm; tăng cường giám sát, kiểm soát việc thực hiện quyền lực nhà nước; thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là người đứng đầu trong xây dựng pháp luật, trong giám sát, phản biện quá trình lập pháp và thực thi pháp luật; chống tiêu cực ngay trong công tác xây dựng pháp luật, không bị chi phối, tác động bởi các hành vi không lành mạnh của bất cứ tổ chức, cá nhân nào; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng “tham nhũng chính sách”; không được lồng ghép "lợi ích nhóm", lợi ích cục bộ của cơ quan quản lý nhà nước trong văn bản pháp luật hoặc chỉ thiên về tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước, thiếu đồng hành với người dân, doanh nghiệp.

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng cũng nêu rõ, cần tập trung xử lý, khắc phục ngay tình trạng văn bản luật có tính dự báo yếu, thiếu ổn định, "luật khung, luật ống", chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Trong quá trình xây dựng pháp luật phải bám sát và đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn, giải quyết những vấn đề mới nảy sinh; nghiên cứu, dự báo thấu đáo, khoa học những vấn đề của thực tiễn đặt ra, không nóng vội, chủ quan, chạy theo dư luận xã hội.

“Kết quả, chất lượng công tác xây dựng pháp luật có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình thực hiện các mục tiêu, quan điểm, định hướng, đột phá chiến lược đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đề ra. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, người đứng đầu, nhất là các cơ quan trung ương cần tập trung, sớm triển khai Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; đẩy mạnh hơn nữa sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức ở trung ương và địa phương trong công tác xây dựng pháp luật”, đồng chí Võ Văn Thưởng nêu rõ.

Xác định 137 nhiệm vụ lập pháp trong nhiệm kỳ khóa XV

Báo cáo tổng quan về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và dự kiến kế hoạch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, căn cứ vào định hướng tổng thể, Đề án định hướng tổng thể công tác lập pháp của Quốc hội xác định 8 nhóm định hướng lớn xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên, bám sát các nhiệm vụ xây dựng, phát triển đất nước được đề ra trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.  

Trên cơ sở 8 nhóm định hướng lớn nêu trên và 70 định hướng cụ thể, căn cứ vào quỹ thời gian thực tế và khả năng thực hiện, Đảng đoàn Quốc hội và các cơ quan thống nhất xác định 137 nhiệm vụ lập pháp cần phải thực hiện trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Trong số 137 nhiệm vụ, đến nay các cơ quan đã hoàn thành việc nghiên cứu, rà soát đối với 16 nhiệm vụ; trong đó đã có 13 dự án luật được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh các năm 2021 và 2022; 3 dự án luật đang được đề nghị xem xét, bổ sung vào chương trình năm 2022.

Trình bày tham luận của Chính phủ về dự kiến kế hoạch của Chính phủ, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, Kế hoạch của Chính phủ thực hiện Kết luận số 19-KL/TƯ xác định 4 nhóm nhiệm vụ.

“Dự kiến kế hoạch, Chính phủ giao trách nhiệm cho 9 bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì soạn thảo các dự án, dự thảo theo các quyết định phân công của Thủ tướng Chính phủ về thực thiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021 và 2022”, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ nói.

Chính phủ cũng tập trung nghiên cứu, rà soát các luật, pháp lệnh, nghị quyết hiện hành, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các dự án, dự thảo đã được xác định trong đề án của Đảng đoàn Quốc hội. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, rà soát, tổng kết, đánh giá pháp luật, nếu thấy cần thiết phải sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới luật, pháp lệnh theo nội dung định hướng đã được xác định để các bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện.

Hoàn thiện hồ sơ đề nghị sửa đổi Luật Thủ đô

Thay mặt Thành ủy Hà Nội trình bày tham luận về chủ đề “Triển khai các định hướng, chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV nhằm thể chế hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển Thủ đô trong tình hình mới”, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, các cơ quan thuộc thành phố đã tích cực, chủ động tham gia đóng góp ý kiến có giá trị thiết thực vào 66 dự án luật, pháp lệnh và nghị quyết của Quốc hội.

“Thành phố Hà Nội đã ban hành 333 văn bản quy phạm pháp luật, kịp thời cụ thể hóa, bảo đảm thi hành các văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương, chủ động ban hành các biện pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng ở địa phương”, đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh.

Về các đề xuất, kiến nghị, đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết, Thành ủy Hà Nội kiến nghị Bộ Chính trị xem xét cho ý kiến chỉ đạo về quan điểm, mục tiêu, định hướng lớn đối với nhiệm vụ: Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô giai đoạn 2011-2020; lập quy hoạch thành phố, điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và chủ trương xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi).

Bên cạnh đó, Thành ủy Hà Nội cũng đề nghị Đảng đoàn Quốc hội sớm hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự quản, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động cho các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Sớm ban hành các văn bản luật trong một số lĩnh vực, nhất là lĩnh vực mới có sự phát triển nhanh chóng như giao dịch điện tử, công nghệ thông tin, chuyển đổi số…, thử nghiệm có kiểm soát các mô hình kinh doanh mới để bảo đảm tính đồng bộ, toàn diện, thống nhất của hệ thống pháp luật. Đặc biệt, quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo để Luật Thủ đô (sửa đổi) được sớm ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả.

“Đề nghị Ban Cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành luật để bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, kịp thời; các bộ, ngành trung ương, các tỉnh trong Vùng Thủ đô tăng cường phối hợp với thành phố Hà Nội trong việc tổng kết thi hành và đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi), lập quy hoạch thành phố Hà Nội, điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nói.

Chống tiêu cực ngay trong công tác xây dựng pháp luật

Phát biểu kết luận hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, chất lượng của các dự án luật cuối cùng phải phản ánh được thực tế của cuộc sống, đáp ứng được yêu cầu kiến tạo phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững. Thực tế cuộc sống không được thể hiện trong các văn bản pháp luật thì pháp luật khó đi trở lại vào cuộc sống.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, Đề án định hướng tổng thể công tác lập pháp của Quốc hội khóa XV đã bám sát chủ trương, đường lối Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII và các văn kiện khác của Đảng. Việc này nhằm hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng hệ thống pháp luật, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng cho mọi thành phần kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển. Các định hướng và nhiệm vụ lập pháp được đề ra trong đề án đã bao quát toàn diện các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan của Quốc hội cần chủ động hơn, vào cuộc từ sớm, từ xa và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để bảo đảm tiến độ cũng như chất lượng của công tác xây dựng pháp luật. Trong xây dựng pháp luật, cần phải ưu tiên cao nhất cho chất lượng, không chạy theo số lượng. Cố gắng khắc phục cơ bản những tồn tại, bất cập đã được các cơ quan nhận diện và chỉ ra trong quá trình tổng kết, xây dựng đề án. Đưa dự án luật vào chương trình xây dựng luật, pháp luật thì cơ quan soạn thảo phải lấy ý kiến và tiếp thu ý kiến của cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học, đối tượng chịu sự tác động.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần quan tâm chống tiêu cực ngay trong công tác xây dựng pháp luật, không để xảy ra việc lồng ghép “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” của cơ quan quản lý nhà nước trong văn bản luật. Quan tâm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

"Chúng ta không thể chấp nhận dự án luật sơ sài, đưa ra để biểu quyết nhưng một thời gian ngắn phải sửa, không đáp ứng được yêu cầu kiến tạo phát triển đất nước và hội nhập quốc tế", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, người đứng đầu trong việc không hoàn thành nhiệm vụ xây dựng pháp luật. Từ đó báo cáo Quốc hội, cấp có thẩm quyền và coi đó là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Đây là căn cứ để xem xét, đánh giá mức tín nhiệm khi tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.