Xuất khẩu là điểm sáng năm 2021

- Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu đạt 336,25 tỷ USD, tăng 19% so với năm 2020. Có 8 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm 69,7%. Việt Nam xuất siêu 4 tỷ USD giá trị hàng hóa. Ông đánh giá thế nào về kết quả này?

- Thứ nhất,mặc dù bị tác động mạnh bởi dịch Covid-19 nhưng tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa vẫn duy trì tốc độ tăng cao và có thặng dư.

Kết quả này đạt được là nhờ nỗ lực rất lớn từ Chính phủ, doanh nghiệp và kết quả thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã hỗ trợ rất lớn cho doanh nghiệp ứng phó với khó khăn của đại dịch.

Thứ hai,cơ cấu thị trường và cơ cấu hàng xuất, nhập khẩu đã chuyển biến mạnh mẽ và tích cực. Các mặt hàng ngày càng đa dạng và các nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm 86% giá trị xuất khẩu của cả nước, trong khi các mặt hàng nguyên liệu, khoáng sản thô tiếp tục giảm tỷ trọng.

Thứ ba,thị trường xuất khẩu hàng hóa tiếp tục phát triển trong năm 2021 góp phần định hướng sản xuất và tác động lớn tới xu hướng thay đổi của cơ cấu hàng hóa xuất khẩu; giúp nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung.

Thứ tư,thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam tiếp tục được mở rộng và đa dạng hóa. Điều này đem đến sự cân bằng và tự chủ tốt hơn cho hoạt động xuất, nhập khẩu trong bối cảnh chuỗi sản xuất và cung ứng trong nước và thế giới bị đứt gãy.

Thứ năm,Việt Nam ngày càng khai thác, tận dụng tốt hơn cơ hội từ hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia các FTA để phát triển thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa.

Thứ sáu,việc duy trì được đà phát triển thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa năm 2021 góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trong kinh tế và thương mại thế giới.

- Theo ông những mặt còn hạn chế là gì?

- Trước hết, chất lượng và hiệu quả phát triển thị trường xuất, nhập khẩu vẫn còn thấp và ít được cải thiện so với năm trước. Việt Nam còn bị động trong ứng phó với những diễn biến bất lợi của thị trường quốc tế và mức độ phụ thuộc quá lớn vào một số thị trường xuất, nhập khẩu cũng đã khiến cho tăng trưởng xuất, nhập khẩu của Việt Nam chưa như mong muốn.

Hai là,chuyển dịch cơ cấu thị trường xuất, nhập khẩu diễn biến còn chậm, thiếu đột phá; hoạt động xuất, nhập khẩu vẫn phụ thuộc lớn vào một số thị trường chủ yếu, việc phát triển thị trường mới còn hạn chế.

Ba là,hoạt động xuất, nhập khẩu vẫn chủ yếu tập trung vào các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. 

Bốn là,năm 2021, chưa phát huy được vai trò kết nối thị trường trong và ngoài nước.

Năm là,mặc dù các doanh nghiệp đã tận dụng được cơ hội từ các FTA, tuy nhiên, mức độ khai thác cơ hội cho phát triển xuất, nhập khẩu, chuyển dịch cơ cấu thị trường và mặt hàng xuất, nhập khẩu chưa đạt hiệu quả cao.

- Vậy theo ông, giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu trong năm 2022 là gì?

- Trước tiên, cần tăng cường công tác xúc tiến thương mại và cung cấp thông tin thương mại thông qua công cụ và nền tảng trực tuyến.

Đối với các mặt hàng thiếu hụt trong ngắn hạn cần có chính sách và giải pháp cắt giảm chi phí sản xuất, nhập khẩu kịp thời nguyên vật liệu; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiên quyết xử lý khi phát hiện có hành vi đầu cơ, tích trữ, thao túng giá. Đặc biệt, không để đứt gãy chuỗi cung ứng và thiếu hụt lao động...

Tăng cường năng lực ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại và tranh chấp thương mại quốc tế. Đồng thời, tăng cường các công cụ và biện pháp quản lý nhập khẩu phù hợp cam kết trong các FTA, nhất là FTA thế hệ mới như công cụ về thuế quan, phi thuế quan, tiêu chuẩn môi trường, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp…

Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương khẩn trương hoàn thành tiêm vắc xin cho toàn dân trong độ tuổi tiêm chủng để sớm đạt được tỷ lệ tiêm chủng miễn dịch cộng đồng.

Bên cạnh đó cần kết hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, chú trọng chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp và hộ kinh doanh để vượt qua khó khăn. Ngoài ra, nâng cao năng lực giải ngân và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư; thực hiện đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào các ngành, lĩnh vực then chốt, các vùng động lực, dự án kết nối liên vùng…

- Ông có thể đưa ra dự báo xuất khẩu của Việt Nam năm 2022?

- Theo tôi, do tác động của đại dịch Covid-19, xuất khẩu năm tới còn nhiều diễn biến khó lường, doanh nghiệp cần chủ động trong quản trị rủi ro và sẵn sàng ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại.

- Trân trọng cảm ơn ông!