Kiểm soát cân nặng trong mùa dịch

Gây hại cho sức khỏe

Dịch bệnh kéo dài khiến một số người căng thẳng, lo lắng. Đây cũng là nguyên nhân góp phần làm tăng cân. Chị Nguyễn Thị Thu Trang (phường Dương Nội, quận Hà Đông) than thở, sau mấy tháng nghỉ giãn cách, chị đã tăng 5kg. Giờ đây, chị đang nỗ lực giảm cân bằng cách nhịn ăn, nhưng kết quả không khả quan.

Sự gia tăng thời gian rảnh rỗi ở nhà, trong khi các phòng tập thể dục đóng cửa, cùng với việc hạn chế đi lại vận động để tránh lây nhiễm vi rút đã ảnh hưởng ít nhiều đến giấc ngủ, thói quen ăn uống và đặc biệt là việc tập thể dục của nhiều người. Cũng là “nạn nhân” của việc tăng cân sau thời gian dài làm việc online, chị Đào Anh Hoa (phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy) cho hay, việc bán hàng bị ảnh hưởng khiến chị nảy sinh tâm lý chán nản, ăn nhiều nên cân nặng tăng vù vù. Từ một người chỉ 54 kg giờ đây chị đã tăng lên 61 kg. “Khi béo lên, tôi mất hết tự tin, không muốn ra đường, tiếp xúc, trong người lúc nào cũng uể oải, mệt mỏi. Tôi áp dụng chế độ ăn giảm cân nhưng chỉ được vài bữa lại ăn trở lại”, chị Hoa nói.

Theo chuyên gia, tỷ lệ người Việt thừa cân đang gia tăng. PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, tổng năng lượng khẩu phần ăn so với trước kia không tăng nhiều nhưng người Việt Nam hiện tiêu thụ quá nhiều thịt, hay ăn các món chiên, nướng và thực phẩm chế biến sẵn. Kết quả Tổng điều tra về dinh dưỡng công bố đầu năm 2021, mức tiêu thụ thịt tăng nhanh từ 84g/người/ngày (là mức tiêu thụ thịt bình quân trên toàn quốc vào năm 2010) tăng lên 136,4g/người/ngày (năm 2020). Trong khi đó, mức tiêu thụ rau quả mới chỉ đạt khoảng 66,4% - 77,4% so với nhu cầu khuyến nghị của Tháp dinh dưỡng cho người trưởng thành.

Về hệ quả của việc tăng cân, béo phì, theo bác sĩ Lâm, chế độ ăn giàu chất béo, ít bổ sung rau củ quả có thể dẫn đến tình trạng khó tiêu, táo bón, hoặc các bệnh lý như viêm ruột, viêm dạ dày, trào ngược dạ dày - thực quản. Béo phì là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng cao huyết áp, mỡ máu cao, dễ dẫn đến suy tim, nhồi máu cơ tim, gan nhiễm mỡ. Tình trạng béo phì còn gây hệ lụy cho hệ hô hấp như gây ngáy ngủ, khó thở khi vận động, có thể dẫn đến khó/mất ngủ, một số trường hợp có thể ngưng thở trong thời gian ngắn. Béo phì còn gây áp lực lên xương khớp, nhất là các ổ sụn khớp, có thể dẫn đến tình trạng thoái hóa sụn khớp, viêm khớp dạng thấp, đau thần kinh tọa...

Ăn uống khoa học

Ăn đủ bữa và tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh là cách đơn giản giúp xua tan nỗi lo tăng cân. Một chế độ ăn uống lành mạnh thường có nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, thịt, cá... cung cấp đủ các vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, mỗi người nên nấu ăn tại nhà, hạn chế gọi đồ ăn sẵn. Tránh xa đồ ăn nhanh, đồ ăn vặt như khoai tây chiên, bánh ngọt vì chúng có thể làm tăng nguy cơ tăng cân.

PGS.TS Vũ Thị Thanh Huyền, Trưởng khoa Nội tiết cơ xương khớp, Bệnh viện Lão Khoa Trung ương, cho hay, để duy trì một cơ thể khỏe mạnh, cần kiểm soát cân nặng hiệu quả và tránh stress. Cụ thể, nhóm người thừa cân, béo phì cần ăn đa dạng thực phẩm. Tuy nhiên, cần biết cách lựa chọn thực phẩm, ví dụ khi bị béo phì, chúng ta chỉ chọn ăn phần thịt nạc, không ăn mỡ, ăn da động vật, tránh các món rán, nhiều mỡ. Người thừa cân, béo phì nên ăn nhiều rau xanh, dưa chuột vốn có ít calo; chọn hoa quả ít ngọt, tránh nước ngọt, bia... Để giảm cân hay tránh tăng cân, việc tập thể dục là vô cùng quan trọng. Duy trì các hoạt động thể chất không chỉ giúp bạn giảm cân mà còn đảm bảo thân hình cân đối, tinh thần ổn định.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh, Phó Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, mỗi người cần kiểm soát khẩu phần ăn, duy trì chế độ ăn hợp lý và tập luyện thường xuyên thì mới có thể giảm cân. Với suy nghĩ cắt giảm tuyệt đối tinh bột mà nhiều người đang thực hiện, theo bác sĩ Ninh, giới khoa học không khuyến khích chế độ không tinh bột, bởi khi áp dụng chế độ không tinh bột lâu dài, cơ thể sẽ bị thiếu chất gluco bổ sung cho tế bào não làm việc, khiến suy giảm trí nhớ, làm việc không tập trung.

Theo các chuyên gia y tế, người muốn giảm cân nên uống nhiều nước hơn bởi nước có thể giúp mỗi người có cảm giác no, giúp giảm lượng calo nạp vào cơ thể hằng ngày. Nghiên cứu chỉ ra rằng uống 500ml nước trước bữa ăn sẽ làm giảm 13% lượng calo nạp vào trong bữa ăn đó. Đặc biệt, muốn kiểm soát cân nặng bằng phương pháp dinh dưỡng an toàn nhất thì nên chia nhỏ các bữa ăn thành nhiều bữa trong ngày. Cần tìm cách giải tỏa bớt căng thẳng bằng cách nấu món ăn mà mình yêu thích, xem phim, đọc sách, gọi điện trò chuyện với bạn bè và người thân.