Omicron - “Chướng ngại vật” tăng trưởng toàn cầu

Trong báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới được công bố ngày 25-1, IMF dự kiến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu sẽ suy yếu, từ 5,9% vào năm 2021 xuống còn 4,4% vào năm 2022, giảm 0,5% so với dự báo đưa ra hồi tháng 10-2021. “Nền kinh tế toàn cầu bước vào năm 2022 ở một vị trí yếu hơn so với dự kiến trước đây”, báo cáo nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh những bất ngờ như sự xuất hiện của biến chủng Omicron có nguy cơ cản trở con đường phục hồi của kinh tế toàn cầu. IMF cũng cho rằng, giá năng lượng tăng và gián đoạn nguồn cung đã dẫn đến lạm phát cao hơn và trên diện rộng hơn so với dự đoán.

Lực cản lớn nhất đối với triển vọng toàn cầu là sự tăng trưởng chậm lại ở Mỹ và Trung Quốc, bao gồm nhiều yếu tố ngoài tác động của đại dịch Covid-19. Việc kế hoạch chi tiêu xã hội khổng lồ của Tổng thống Mỹ Joe Biden bị đình trệ tại Quốc hội, hay những khó khăn trong chuỗi cung ứng bao vây cộng đồng doanh nghiệp Mỹ đã khiến IMF dự báo tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ chỉ ở mức 4% trong năm nay, thấp hơn 1,2% so với mức dự báo trước đó. Trong khi đó, các đợt phong tỏa để ngăn ngừa sự lây lan của dịch Covid-19 ở Trung Quốc đã khiến sức tiêu dùng cá nhân giảm cùng những thách thức trong lĩnh vực bất động sản dự báo sẽ “ghìm” tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới giảm 0,8%, xuống còn 4,8% trong năm 2022.

Các nền kinh tế lớn khác cũng bị tụt hạng mạnh, theo dự báo của IMF, trong bối cảnh biến chủng Omicron lây lan nhanh ở nhiều quốc gia, như Đức - nền kinh tế “đầu tàu” châu Âu dự báo giảm 0,8%, Brazil và Mexico cùng giảm 1,2%. Tuy nhiên, IMF lại có đánh giá lạc quan đối với kinh tế Ấn Độ khi dự báo tốc độ tăng trưởng của nước này tăng 0,5%, lên mức 9% trong năm 2022. Trong khi đó, Nhật Bản được dự báo sẽ có tốc độ tăng trưởng ở mức 3,3%.

Sự lan truyền nhanh chóng của biến chủng Omicron đã dẫn đến các hạn chế mới về di chuyển ở nhiều quốc gia và gia tăng tình trạng thiếu hụt lao động, chưa kể tình trạng gián đoạn nguồn cung đang thúc đẩy lạm phát leo thang. Theo IMF, Omicron dự kiến sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế trong quý I-2022, sau đó sẽ giảm bớt, vì biến chủng này được đánh giá ít gây nguy hiểm hơn biến chủng Delta. Báo cáo của IMF cũng đánh giá triển vọng kinh tế thế giới năm 2023 tích cực, nhưng chưa đủ để bù đắp cho sự sụt giảm trong năm 2022. Tăng trưởng toàn cầu của cả năm 2022 và 2023 dự kiến thấp hơn 0,3% so với dự báo trước đó.

Bên cạnh đó, dù các nền kinh tế đang tiếp tục phục hồi sau cú sốc của đại dịch, nhưng IMF nhận định, tốc độ phục hồi có sự khác biệt lớn giữa nhóm các nước giàu và nhóm các nước nghèo. Trong khi các nền kinh tế lớn được dự báo sẽ quay trở lại xu hướng trước đại dịch trong năm nay, một số thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến tỷ lệ bao phủ vắc xin thấp và gánh nặng nợ.

Do vậy, IMF một lần nữa nhấn mạnh rằng, việc kiểm soát đại dịch là rất quan trọng đối với triển vọng kinh tế thế giới. Các quốc gia phải bảo đảm khả năng tiếp cận vắc xin phòng Covid-19, xét nghiệm và có phương pháp điều trị để giảm nguy cơ mắc các biến chủng Covid-19 nguy hiểm hơn, bởi nếu không, vi rút SARS-CoV-2 sẽ có nhiều khả năng đột biến hơn nữa và mở rộng phạm vi ảnh hưởng toàn cầu.