Bảo vệ sức khỏe tinh thần của người già trong đại dịch

Sang chấn tâm lý vì Covid-19

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người cao tuổi, đại dịch Covid-19 còn tác động đến vấn đề tâm lý. Để tránh bị lây nhiễm vi rút SARS-CoV-2, người cao tuổi cũng phải tuân thủ các biện pháp phòng dịch, hạn chế ra ngoài, giảm thiểu sự tiếp xúc với người khác... Điều này có thể ảnh hưởng đến thói quen, hành vi của người cao tuổi, từ đó dẫn đến rối loạn về tâm lý.

Hơn nữa, trong bối cảnh đại dịch có diễn biến phức tạp, thông tin về dịch Covid-19 như nguy cơ tử vong ở người cao tuổi, những biến chứng có thể gặp khi tiêm vắc xin, quá tải bệnh viện... có thể khiến người cao tuổi căng thẳng, lo lắng cho sức khỏe của bản thân và con cháu. Ngoài ra, nhiều người già mắc bệnh Covid-19, trải qua thời gian điều trị cũng có thể bị ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần khi phải chứng kiến những đau thương, mất mát trong đại dịch. Đó là chưa kể sự căng thẳng tăng lên ở những người có con cháu vì dịch bệnh mà mất việc làm, thu nhập giảm, không được tới trường hay gặp rủi ro về sức khỏe...

Các chuyên gia y tế cho biết, người mắc Covid-19 sau khi khỏi có thể thường xuyên cảm thấy hồi hộp, tim đập nhanh, đau dạ dày, mệt mỏi... Về tinh thần, bệnh nhân có thể bị rối loạn cảm xúc. Bà Nguyễn Thị Lợi (phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội) chia sẻ: “Lo bị nhiễm bệnh nên tôi ở nhà trong một thời gian dài, hạn chế tiếp xúc với mọi người và xem ti vi liên tục. Nhưng không may, tôi vẫn bị mắc Covid-19. Sau khi khỏi, tôi có dấu hiệu mất ngủ, kém ăn...".

Tạo niềm vui, sự lạc quan trong gia đình

Bác sĩ Nguyễn Thị Vân - Trưởng khoa Bán cấp tính nữ, Bệnh viện Sức khỏe tâm thần Trung ương 1, cho biết: Thời gian qua, bệnh viện nhận tư vấn từ xa, điều trị cho nhiều ca bệnh liên quan đến sức khỏe tâm thần, cụ thể là các trường hợp bị trầm cảm, lo âu, mất ngủ sau khi được xác định dương tính với vi rút SARS-CoV-2, phải đi cách ly tập trung... Một số trường hợp không được can thiệp ngay, bệnh diễn biến thành các chứng sợ tiếp xúc, rối loạn tâm lý, bị ám ảnh..., ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để vượt qua những tác động tâm lý do đại dịch gây ra, người cao tuổi cần tăng cường chia sẻ, nói chuyện với người thân để giảm lo âu, phiền muộn. Nếu không thể gặp trực tiếp người thân, bạn hữu thì có thể nói chuyện qua điện thoại.

Về việc tiếp nhận thông tin liên quan tới dịch Covid-19, tốt nhất là người cao tuổi nên giới hạn khung giờ cập nhật, lưu ý lựa chọn thông tin tích cực, thông tin chính thống, không nên đọc quá nhiều thông tin tiêu cực, tin giả để tránh lo lắng thái quá.

Nếu chẳng may mắc Covid-19, bệnh nhân cần được chăm sóc tận tình. Luôn nhớ cách ly không đồng nghĩa với việc cắt đứt giao tiếp xã hội, mà cần giữ liên lạc với người thân, bạn bè, tạo sự thoải mái khi thực hiện cách ly.

Người cao tuổi cần giữ tinh thần khỏe mạnh trước sự mất mát như ghi chép những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân, học và thực hành thiền, nói chuyện với những người mà bản thân tin tưởng. Hiện có nhiều người già học cách giữ liên lạc với họ hàng, con cháu qua các mạng xã hội, cập nhật “Nhật ký Covid-19” hằng ngày trên mạng xã hội để chia sẻ cùng mọi người.

Người cao tuổi cần duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, nói không với thuốc lá, hạn chế rượu bia, duy trì các bài tập thể dục nhẹ nhàng và có chế độ dinh dưỡng cân đối, đủ chất. Khi điều kiện cho phép, hãy tận dụng cơ hội để ra ngoài trời cho thư thái. 

Gia đình cũng cần có sự kết nối, chia sẻ, quan tâm để giúp người cao tuổi cảm thấy an toàn, tạo niềm vui và sự lạc quan cho người già dù không thể tiếp xúc, gặp nhau liên tục như trước đây.