Bắc thêm cây cầu khuyến đọc

Chịu nhiều tác động từ dịch Covid-19 nhưng hai năm vừa qua, ngành Xuất bản đã nỗ lực để giảm thiểu sức ảnh hưởng từ đại dịch, biến thách thức thành cơ hội lan tỏa giá trị đọc trong cộng đồng. Rất nhiều ý tưởng về sách đã được phát động.

Các đơn vị làm sách đã nhanh chóng gia nhập “sân chơi” online để theo sát nhu cầu độc giả. Thay vì tổ chức trực tiếp những buổi ra mắt sách tiềm ẩn rủi ro, các buổi đấu giá, giao lưu với tác giả được tổ chức trực tuyến, thu hút lượng bạn đọc đáng kể. Điều đặc biệt, nếu trước đây buổi ra mắt sách thường chỉ giới hạn với độc giả ở hai thành phố lớn - Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh - thì giờ đây, những phòng họp trực tuyến mở ra cơ hội giao lưu cho biết bao độc giả ở các tỉnh, thành phố khác. Ngoài họp báo online, các đơn vị xuất bản còn đẩy mạnh nhiều phương thức khác để tiếp cận độc giả trên sàn trực tuyến như tổ chức livestream giới thiệu sách, tọa đàm về văn hóa đọc, mở các group đọc, trang fanpage của đơn vị xuất bản trên mạng xã hội, tổ chức các cuộc thi viết cảm nhận về sách, thi vẽ bìa… Trong những ngày giãn cách, các đơn vị làm sách phát động nhiều chương trình “tiếp sức đọc sách” như tặng sách tại các khu cách ly, phong tỏa, tuyên truyền về việc tận dụng “vitamin sách” để nuôi dưỡng tâm hồn trong những ngày mọi người phải “nhốt” mình trong bốn bức tường.

Từ phía các cơ quan chức năng, nhiều chương trình hội thảo, tọa đàm về văn hóa đọc đã được tổ chức, các phong trào tặng lì xì bằng sách, các cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, “Đọc sách vì tương lai”, “Giới thiệu sách trực tuyến”… đã thu hút đông đảo thí sinh tham gia... Cộng đồng cũng góp phần kết nối và lan tỏa phong trào đọc sách. Nhiều cá nhân, tổ chức đã phát động, tham gia hoạt động khuyến đọc như "Sách hóa nông thôn", "Sách và hành động", tổ chức thư viện tư nhân, không gian đọc miễn phí. Ngày càng nhiều độc giả, đặc biệt là các bạn trẻ, tham gia vào các group đọc trên mạng xã hội. Ở đó, họ bày tỏ cảm nhận về những cuốn sách hay, chia sẻ suy nghĩ và mua bán, trao đổi sách. Không ít bạn đọc đã tham gia vào các “game” thử thách đọc sách, thường xuyên review các cuốn sách mà mình yêu thích trên mạng xã hội. Mỗi bài viết, mỗi tấm ảnh chụp về sách góp phần lan tỏa tình yêu với sách đến những người xung quanh.

Nhưng, dù các hoạt động về văn hóa đọc đã được quan tâm từ nhiều phía, vẫn có cảm giác giữa tất cả còn thiếu một chút kết nối. Theo ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), chúng ta đã in nhiều sách, thị trường sách đa dạng, có nhiều hoạt động về sách nhưng vẫn chưa đạt được yêu cầu như mong muốn. Với mong muốn hoạt động khuyến đọc được lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa, có sức tác động sâu đậm hơn nữa, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Thái Hà Books cho rằng, không gì sánh bằng việc kết nối được tất cả các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước thành một tổng thể. Với ý tưởng đó, mới đây, Dự án Khuyến đọc Việt Nam đã được Thái Hà Books phát động.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, không như nhiều hoạt động khác, việc đọc sách thường không cho chúng ta thấy ngay kết quả, thậm chí không nhận ra sức tác động, sự thay đổi, hiệu quả đạt được sau việc đọc. Tuy nhiên, thông tin từ việc đọc sách sẽ từ từ thấm sâu vào não bộ để sau đó trở thành kho tri thức trong chính chúng ta. Với Dự án Khuyến đọc Việt Nam, Thái Hà Books mong muốn tổ chức thường xuyên, hiệu quả ba hoạt động như kiềng ba chân trong xây dựng văn hóa đọc: Một, là phải có sách hay, có chất lượng và nội dung tốt. Hai, là phải tạo dựng cảm hứng đọc sách. Và ba là biết chọn sách để đọc và ứng dụng vào cuộc sống. Sách là con đường dẫn đến tri thức và dự án khuyến đọc sẽ là tiền đề cho việc chấn hưng văn hóa và đưa đất nước phát triển phồn vinh. Theo Anh hùng Lao động, GS.TS Nguyễn Anh Trí, đây là một dự án rất có ý nghĩa, bởi càng đọc nhiều sách thì càng có nhiều kiến thức; đọc được nhiều sách thì dân trí phát triển, quốc gia thịnh vượng hơn.

Có câu danh ngôn: “Những gì sách dạy chúng ta cũng giống như lửa. Chúng ta lấy nó từ nhà hàng xóm, thắp nó trong nhà ta, đem nó truyền cho người khác và nó trở thành tài sản của tất cả mọi người”. Dự án Khuyến đọc Việt Nam là hoạt động tiếp nối cho nhiều nỗ lực đẩy mạnh văn hóa đọc đã được Thái Hà Books tổ chức trước đó như "Tết sách - Tôn vinh sách", hoạt động cùng đọc sách, cùng chia sẻ Reading Books Together, lắp đặt các máy ATM Sách miễn phí, xây dựng tủ sách doanh nghiệp, tủ sách làng xã, tủ sách gia đình… Tại lễ phát động Dự án Khuyến đọc Việt Nam, Công ty cổ phần Sách Thái Hà đã trao tặng con số tượng trưng 222 triệu đồng để kêu gọi quỹ Khuyến đọc, quỹ Khuyến dịch, đồng thời tiếp tục trao tặng 11 tủ sách cho Tủ sách Nét hoa và hệ thống Thư viện Tuệ Tâm trên khắp cả nước. Tòa nhà Thái Hà Books cũng dành riêng một không gian cho Bảo tàng Sách và Văn hóa đọc, trưng bày nhiều cuốn sách cổ, sách quý, sách độc đáo cũng như giới thiệu thông tin về ngành In, Xuất bản, Phát hành sách.