Cần đột phá về tư duy sáng tạo

Lâu nay, phim hoạt hình Việt vẫn thường bị khán giả chê là khô cứng, thiếu sáng tạo, không tạo được dấu ấn trên thị trường phim ảnh. Đáng nói, do thiếu các nguồn lực đầu tư nên mặc dù số lượng phim hoạt hình sản xuất không ít nhưng chủ yếu là phim ngắn, độ dài trung bình 10-30 phút, thiếu sức hút và không thể ra rạp. Vì thế, thị trường phim hoạt hình Việt Nam vốn được đánh giá giàu tiềm năng nhưng đáng tiếc là thời gian qua thể loại phim này không có “chỗ đứng” ngay trên “sân nhà”. Hiện tại các phòng vé, các bộ phim hoạt hình nước ngoài luôn “làm mưa, làm gió”, trong khi phim hoạt hình trong nước chỉ có thể tiếp cận khán giả qua truyền hình hoặc mạng internet.

Trong những nỗ lực lấy lại vị thế, các kịch bản phim hoạt hình 60 phút, 90 phút hoặc dài tập đang được nhiều nhà làm phim, bao gồm cả Nhà nước và tư nhân, ấp ủ kế hoạch sản xuất, được kỳ vọng là cơ hội phát triển bứt phá cho phim hoạt hình chiếu rạp.

Tuy vậy, để hiện thực hóa ước mơ phim hoạt hình Việt chiếu rạp không phải là chuyện “ngày một, ngày hai”. Người làm phim hoạt hình không thể chỉ nhìn vào lượng người xem ùn ùn đến rạp mà… sốt ruột hoặc thiếu cân nhắc trong quá trình sáng tạo tác phẩm phục vụ công chúng. Để phim hoạt hình Việt thực sự chuyển mình và có bước đột phá, có nhiều vấn đề đòi hỏi nhà sản xuất phim phải giải quyết mà trước hết là chất lượng kịch bản. Bên cạnh điều kiện “cần” cho một bộ phim “đứng chân” ở phòng vé là độ dài (60 phút, 90 phút hoặc dài tập), thì để tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn, ngoài nâng cao về mặt thẩm mỹ, nội dung cũng như thể loại, phim phải có bản sắc dân tộc. Cách làm na ná, bắt chước phim ngoại nhập sẽ chẳng có giá trị.

Bàn sâu hơn về vấn đề này thì kịch bản phim hoạt hình phải có nội dung đề cao tính giáo dục, tôn vinh các giá trị chân, thiện, mỹ thuần Việt. Các nhóm đề tài có thể khai thác là: Lịch sử, sự tích, cổ tích, giả tưởng, viễn tưởng về thế giới thiên nhiên, sáng tạo khoa học công nghệ… Đặc biệt, cần thể hiện rõ tính chất của phim hoạt hình là nội dung hướng đến tính gợi mở khám phá, phát huy trí tưởng tượng của khán giả. Cách thể hiện cũng cần sáng tạo, hấp dẫn, giàu hình ảnh, phù hợp với những đặc trưng của ngôn ngữ nghệ thuật phim hoạt hình.

Cùng với kịch bản chất lượng, phải có nguồn lực đầu tư đủ mạnh để sản xuất phim. Đây là yếu tố quan trọng nhằm thu hút được đội ngũ nhân lực chất lượng cao là những đạo diễn, họa sĩ hàng đầu; đồng thời hoàn thiện hạ tầng làm phim, ứng dụng những công nghệ, kỹ xảo tiên tiến nhất, đáp ứng việc sản xuất hoàn thiện cả hoạt hình 2D và 3D mang đẳng cấp quốc tế.

Ở góc độ cơ quan quản lý, ngoài tạo thêm nhiều “sân chơi” cho lĩnh vực phim hoạt hình có điều kiện phát triển, cần có cơ chế khuyến khích, tạo môi trường tốt để các nhà làm phim thỏa sức sáng tạo tác phẩm có chất lượng, thu hút công chúng. Cũng cần lưu ý siết chặt công tác quản lý vấn đề bản quyền tác phẩm, không để diễn ra tình trạng nhiều phim hoạt hình mới phát hành đã bị ngang nhiên đăng tải trên mạng internet.

“Vạn sự khởi đầu nan”, phim hoạt hình Việt muốn ra rạp phải hội đủ nhiều yếu tố, mà điều quan trọng là cần đột phá về tư duy sáng tạo, đáp ứng được thị hiếu và sự quan tâm của khán giả hiện nay.