Bộ trưởng Bộ Bưu chính Viễn thông Đỗ Trung Tá: Giá cước viễn thông cao là do Bộ bị "hiều nhầm"!
Chính trị - Ngày đăng : 08:13, 30/11/2004
Chủ tịch nước Trần Đức Lương và TBT Nông Đức Mạnh tham dự phiên họp sáng nay của QH.
Theo Chủ tịch, cách đây đúng 10 năm, Uỷ ban Thường vụ (UBTV) QH đã quyết định phát thanh, truyền hình trực tiếp các phiên họp nghe Báo cáo tình hình giải quyết kiến nghị của cử tri và trả lời chất vấn của các đại biểu QH. Sự đổi mới này, theo Chủ tịch, là bước đột phá quan trọng, đánh dấu một bước phát triển mới về tính dân chủ, công khai trong tổ chức và hoạt động của QH nước ta, được các vị đại biểu QH và nhân dân cả nước đồng tình ủng hộ. Cũng chính từ đó mà hoạt động của QH nói chung, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn nói riêng đã có bước chuyển biến tích cực.
Khi bắt đầu sự nghiệp đổi mới, cũng có không ít ý kiến băn khoăn, cho rằng nước ta chỉ có một Đảng duy nhất - đó là Đảng Cộng sản VN thì không nên đặt ra vấn đề giám sát, chất vấn như ở các nước có nhiều đảng tham chính. Qua hoạt động thực tiễn chúng ta thấy rằng, chủ trương đổi mới của Đảng ta là rất đúng đắn. Một đảng lãnh đạo mà dân chủ công khai trong hoạt động của QH nói chung, hoạt động giám sát và chất vấn nói riêng là một đặc điểm rất lớn và rất đặc biệt của Đảng ta, của Nhà nước ta. Nó có ý nghĩa rất sâu sắc trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Dân chủ công khai là một động lực rất lớn của sự nghiệp đổi mới. Nó tạo điều kiện để cử tri và nhân dân cả nước giám sát trực tiếp các hoạt động của bộ máy Nhà nước nói chung và của QH nói riêng. Điều đó cũng chứng tỏ rằng, QH của chúng ta đã và đang ngày càng gần dân hơn, sát dân hơn, thấu hiểu các vấn đề dân sinh hơn. Ông Đỗ Trung Tá
Tại Kỳ họp này, cử tri cả nước đã gửi tới QH 1.558 ý kiến, kiến nghị liên quan đến nhiều vấn đề quan trọng trong các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội, quốc phòng, an ninh. Về chất vấn của đại biểu QH, cho đến chiều ngày 29-11-2004, UBTVQH đã nhận được 210 chất vấn của 94 đại biểu QH. Theo đó, sẽ có 8 vị có trách nhiệm trả lời chất vấn tại kỳ họp này. Đó là:
- Bộ trưởng Bộ Bưu chính Viễn thông Đỗ Trung Tá.
- Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Hoàng Trung Hải.
- Bộ trưởng Bộ thuỷ sản Tạ Quang Ngọc.
- Tổng Thanh tra Chính phủ Quách Lê Thanh.
- Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển.
- Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải.
(Hai Bộ trưởng Bộ GD-ĐT và Bộ KH&ĐT đã trả lời chất vấn trong các phiên làm việc trước).
Sau bài phát biểu của Chủ tịch QH Nguyễn Văn An, Bộ trưởng Bộ Bưu chính Viễn thông Đỗ Trung Tá đã có báo cáo giải trình về tình trạng giá cước cao, cạnh tranh lành mạnh trong lĩnh vực BC-VT. * Bộ trưởng Bộ Bưu chính Viễn thông Đỗ Trung Tá: Giá cước viễn thông cao là do Bộ bị "hiều nhầm" !
Đối với vấn đề mở cửa thị trường, thúc đẩy cạnh tranh, chống độc quyền, ông Bộ trưởng cho rằng, khuyến khích cạnh tranh trong lĩnh vực bưu chính viễn thông có quan hệ đến quyết sách của mọi quốc gia, đảm bảo lợi ích kinh tế, nâng cao chất lượng dịch vụ và cạnh tranh của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Ông Tá cũng cho biết, để chuyển từ độc quyền sang cạnh tranh đầy đủ thì mỗi quốc gia cần một thời gian nhất định từ 7-10 năm.
Khắc phục tình trạng "một mình một chợ" của TCty Bưu chính Viễn thông VN, Thủ tướng cho thành lập 2 doanh nghiệp mới là Viettel (Bộ Quốc Phòng) và Saigon Postel (TP Hồ Chí Minh) nhằm tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh. Tháng 4/2003, Bộ BC-VT trình Chính phủ lộ trình mở cửa thị trường bưu chính viễn thông đến năm 2005. Theo đó, đến nay VN có 6 công ty được cấp phép cùng khai thác hạ tầng mạng và dịch vụ. Ngoài ra, Bộ BC-VT cấp phép cho 20 công ty thuộc các thành phần kinh tế được tham gia kinh doanh dịch vụ kết nối Internet. Điều này làm cho thị trường bưu chính và viễn thông trở nên hết sức sôi động.
Về vấn đề giá cước viễn thông, ông Bộ trưởng cho rằng giá cước hiện nay phù hợp với thị trường, lợi ích của doanh nghiệp và người dân. Đây là nhân tố nhạy cảm trong cơ chế thị trường, nhân tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp, cũng như quyết định lợi ích của nền kinh tế. Một số dịch vụ mới triển khai của VNPT đã tạo ra nhiều cơ hội hơn cho khách hàng với giá rẻ. Nhưng do thông tin này chưa đến được với nhiều người dân nên chính Bộ mới bị "hiểu nhầm". Ông Tá khẳng định Bộ Bưu chính Viễn thông sẽ chỉ đạo VNPT nhanh chóng xây dựng lộ trình giảm cước mới. Nhưng thời gian cụ thể thì lại không được đề cập tới.
Ông Tá cũng cho biết, nhiều lần, Bộ đã giảm cước 12 loại dịch vụ viễn thông với mức giảm từ 10-40%. Về cước điện thoại di động, VN đã thử nghiệm điện thoại di động toàn cầu GSM từ năm 1995. Nhưng do công nghệ hạn chế, lượng đầu tư lớn, khách hàng ít nên giá cước cao cũng là hợp lý. Mỗi năm, thu từ 150-200 triệu USD từ nước ngoài về. Từ 1995 đến nay, Việt Nam đã 8 lần giảm cước điện thoại di động. Hiện cước của Việt Nam chỉ còn cao hơn Malaysia, Indonesia và Thái Lan. Để khuyến khích người dân sử dụng, VNPT đang không ngừng giảm giá cước nội hạt cũng như giảm giá cước di động bằng cước nội hạt.
Về tự kiểm điểm trách nhiệm trong vụ tiêu cực ở VNPT, ông Tá khẳng định những đóng góp của doanh nghiệp này là rất lớn trong vòng 9 năm qua. Những sai sót, khuyết điểm chỉ là chưa thực hiện đúng các nguyên tắc đấu thầu, không có biểu hiện tham ô, tiêu cực, lãng phí tài sản của Nhà nước. Ông Tá cũng cam kết sẽ xử lý, chấn chỉnh quyết liệt để đưa VNPT trở thành tập đoàn kinh tế mạnh, khắc phục yếu kém trong quản lý, điều hành. Ông cho rằng, những sai lầm, khuyết điểm xảy ra là khó có thể tránh khỏi, khẳng định không hề có sự vụ lợi, cá nhân trong quá trình quản lý và điều hành VNPT.
Sau báo cáo giải trình của Bộ trưởng, các đại biểu bắt đầu tiến hành chất vấn:
Đại biểu Trần Thị Hoa Ry |
Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết |
Bà Nguyễn Thị Mai Hoa |
* Đại biểu Trương Hữu Trí đặt 2 câu hỏi về lĩnh vực CNTT và quản lý Nhà nước. Ông cho rằng, Nhà nước đã đầu tư rất nhiều tiền của cho ngành BC-VT nhưng tại sao vẫn còn lạc hậu so với nền BC-VT của các nước trong khu vực và quốc tế? Vậy cần đầu tư thế nào và bao nhiêu cho hạ tầng kỹ thuật thì mới đủ? Việt
* Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai: Đồng chí Bộ trưởng nói việc sử dụng máy điện thoại nội vụ là phù hợp quy định quốc tế và trong nước. Qua đợt rà soát vừa rồi, có bao nhiêu đối tượng được sử dụng điện thoại nghiệp vụ trong toàn ngành? Bao nhiêu người sử dụng sai tiêu chuẩn gây lãng phí? * Đại biểu tỉnh Đăk Nông, ông Nguyễn Lân Dũng quan tâm tới vấn đề phát triển hệ thống bưu điện văn hoá xã ở nông thôn, vì có tới 80% dân số Việt Nam sống ở nông thôn. Có vẻ chưa tin vào con số của Bộ trưởng Bộ BC-VT Đỗ Trung Tá, ông Dũng hỏi: Liệu 97% số xã được thông tin như trong báo cáo, nghĩa là cả nước có 97% số xã có số điểm bưu điện văn hoá xã hay không? Bên cạnh đó, Ông Dũng còn thắc mắc về chế độ của những nhân viên tại các điểm BĐVHX quá thấp so với lương của các cán bộ ngành BC-VT trong biên chế. Tại sao lại có mức chênh lệch quá nhiều như vậy? Ông Đỗ Trung Tá đang trả lời chất vấn * Liên quan đến câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai (đoàn Tây Ninh) về việc sử dụng máy điện thoại nghiệp vụ, đồng chí Bộ trưởng cho rằng, báo chí dùng từ “xài chùa” điện thoại với các cán bộ trong ngành là hơi “giật gân”. Với ngành bưu chính, máy điện thoại là công cụ làm việc, công cụ kinh doanh, mọi việc đều được điều hành qua điện thoại. Tuy vậy, với những người dùng điện thoại không đúng tiêu chuẩn, lãnh đạo ngành đã chỉ đạo rà soát và cắt việc sử dụng này hoặc cá nhân đó phải tự trả. Bộ trưởng cũng đề nghị các doanh nghiệp mới và VNPT rà soát, nhắc nhở những cá nhân sử dụng điện thoại sai chế độ, tránh nể nang nhau mà làm trái quy định. Về ý kiến của đại biểu Mai Hoa, cho biết, Bộ trưởng đến Vụ trưởng đi nước ngoài phải đăng ký thời gian cước và khi trở về thì máy tự tắt. "Khi chúng tôi đi công tác, các bạn nước ngoài thường cho mượn máy để thử vì biết nước ta nghèo", ông Tá một mực khẳng định. * Về ý kiến của đại biểu Minh Thuyết, ông Tá cho biết Bộ đang cho kiểm tra 15 dự án sai phạm mà chủ đầu tư không cung cấp tài liệu cho thanh tra. Ông cho rằng, đây có thể là do vội vã, tài liệu để lâu nên thất lạc; đồng thời cá nhân nào sai thì phải chịu trách nhiệm. Đối với việc báo chí đề cập đến có chuyện "vụ lợi" trong đấu thầu, ông Tá cho rằng, đây chẳng qua chỉ là sự liên kết giữa nhiều cơ quan, đơn vị trong Bộ BC-VT. Trong một dự án đầu tư miễn phí phần mềm tính giá cước bưu điện cho 17 tỉnh, thành, Bộ giao vai trò chủ đầu tư cho một cơ quan trực thuộc là Học viện BC-VT. Do đó, không hề có việc gì đó "mờ ám" trong chuyện này. Đối với việc ăn chênh lệch trong giá lắp đặt, ông Tá cho rằng, có sự hiểu nhầm giữa báo chí và Bộ BC-VT. Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai
Sau giờ nghỉ giải lao, Bộ trưởng Đỗ Trung Tá bắt đầu trả lời chất vấn: * Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Thị Hoa Ry, ông cho rằng nếu để VNPT cạnh tranh, hạ giá cước quá thấp thì những doanh nghiệp khác sẽ không thể "sống sót", do đó cần giữ giá sàn để giảm giá theo lộ trình. Doanh nghiệp có thị phần khống chế sẽ chịu sự quản lý Nhà nước về khung giá. Khi doanh nghiệp phát triển đến mức độ nhất định, thị trường sẽ tự đồng điều hoà cung cầu. Do đó, các thuê bao của VNPT phải chịu thiệt thòi là điều tất yếu nhằm khuyến khích các doanh nghiệp không trực thuộc Bộ BC-VT như FPT, Viettel có cơ hội phát triển. Về việc tính cước theo phương thức 1+1, đây là cách thức để doanh nghiệp thu hút khách hàng. Và như thế, gọi càng nhiều sẽ trả càng ít. * Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai tiếp tục đặt câu hỏi: Nghị định Chính phủ về viễn thông đã ban hành năm 2003. Vậy những cuộc điện thoại trước khi diễn ra Nghị định này sẽ tính thế nào ? Đồng thời, yêu cầu Bộ cung cấp danh sách những đối tượng có tiêu chuẩn không phải trả tiền điện thoại di động. Bộ trưởng Đỗ Trung Tá: Trước đây chưa có Pháp lệnh về viễn thông, chỉ có quy định của Bộ Tài chính và Tổng cục Bưu điện. Bộ sẽ yêu cầu VNPT chuyển văn bản liệt kê số đối tượng được hưởng tiêu chuẩn trên. Đại biểu: Bộ trưởng nói rõ cơ sở nào để có thể xây dựng trung tâm phần mềm ? Bộ trưởng nên quan tâm đến những ngành công nghiệp đầu tư thấp nhưng đem lại hiệu quả cao như công nghệ chip.. Bộ trưởng Đỗ Trung Tá: Muốn phần mềm có cơ hội "tồn tại", phải có thị trường là điện tử, cơ khí điện tử và tự động hoá. Về sản xuất chip, đây là mong muốn của chúng ta nhưng để có dây chuyền chip đó, phải có lực lượng nghiên cứu sáng tạo, tránh nhập từ nước ngoài vì giá thành rất đắt. Không nên đi vào những lĩnh vực mà các doanh nghiệp đang cạnh tranh quyết liệu. Đây là cái khó của những nước đi sâu như Việt Nam. Vì thế, Bộ đang kêu gọi doanh nghiệp làm việc với đối tác nước ngoài, thu hút thêm chất xám, thúc đẩy nội lực trong nước.
* Đại biểu Nguyễn Văn Thuận: 3/4 nội dung trong báo cáo của Bộ BC-VT không phù hợp với chất vấn của đại biểu Quốc hội. Trong khi đó, văn bản lại đóng "dấu treo", không hiểu là của Bộ, cá nhân Bộ trưởng hay cơ quan nào ? Nếu cứ như cách trả lời trong báo cáo, cách tính giá cước hiện nay là rất hợp lý. Nhưng rất nhiều cuộc họp do Thủ tướng Chính phủ chủ trì mà chưa tìm ra cách thức giải quyết triệt để giá cước đang quá cao hiện nay. Bộ trưởng Đỗ Trung Tá: Bộ cũng đã tự phê bình, kiểm điểm. Đối với "dấu treo", ông cho rằng đây là sơ suất do "anh em" trong Bộ mới học mẫu của Bộ GD-ĐT. Đại biểu Quốc hội và cử tri cũng cần thông cảm vì công việc chóng mặt. Doanh thu tăng nhưng thu nhập của nhân viên trong Bộ cũng không tăng nhiều. Về giá cước, ông Tá không hiểu những nhà kinh tế lấy số liệu ở đâu mà cho rằng giá cước viễn thông tại Việt Nam cao nhất thế giới. Ông cho rằng, đây là số liệu thực, không phải số liệu thành tích... * Trả lời câu hỏi củađại biểu Trương Hữu Trí, Bộ trưởng Đỗ Trung Tá cho rằng công nghệ sản xuất phần mềm là một ngành công nghiệp còn rất mới mẻ, nhưng người Việt Nam có năng lực sản xuất được và thực tế là đã có sản phẩm xuất khẩu ra nước ngoài, nhưng là các linh kiện rời, chưa sản xuất trọn gói như kiểu tập đoàn Bill Gates. Ở Việt Không khí buổi chất vấn trở nên căng thẳng khi một số đại biểu chưa hài lòng với giải trình của Bộ trưởng Bộ BCVT Đỗ Trung Tá. Chủ tịch QH Nguyễn Văn An đã phải đề nghị 2 Bộ trưởng Nguyễn Sinh Hùng và Võ Hồng Phúc (trong Ban Thanh tra Chính phủ) có ý kiến. Ông Võ Hồng Phúc Ông Nguyễn Sinh Hùng
Trả lời cho các câu hỏi của đại biểu Nguyễn Lân Dũng, Bộ trưởng BCVTĐỗ Trung Tá cho biết, các điểm bưu điện văn hoá xã (BĐVHX) được hình thành từ năm 1998. TCty Bưu chính viễn thông (VNPT) đầu tư 100%. Chính phủ tạo điều kiện về đất đai. Đến nay chúng ta đã xây dựng được trên 7.500 điểm ( Chiếm khoảng 75% số xã ở nông thôn VN). Theo kế hoạch, VNPT sẽ cố gắng xây dựng xong các điểm bưu điện văn hoá xã ở nông thôn trong năm 2005, tạo điều kiện cho người dân nông thôn được thuận lợi hơn trong việc tiếp nhận thông tin. Cũng theo Bộ trưởng Đỗ Trung Tá, Bộ BCVT có 2 nguyện vọng: Một là đưa các dịch vụ BCVT về nông thôn, hai là đưa dịch vụ Internet phổ cập trong các trường tiểu học để các cháu sẵn sàng kiến thức trước khi bước vào trung học cơ sở và THPT. Đây là 2 ý tưởng rất tốt để phát triển văn hoá nông thôn. Tuy nhiên, hiện tại các điểm BĐVHXvẫn tập trung vào loại hình chính là đọc sách báo. Ngoài các báo địa phương, hiện tại các điểm BĐVHX có một số loại báo thiết thực với người dân nông thôn, nhưng quả thật là chưa có báo Nông nghiệp Việt Nam (!?). Theo ông Tá, những chuyên mục về nông nghiệp ở các báo hiện có ở các điểm BĐVHX rất có tác dụng đối với độc giả nông thôn. Về thu nhập của các cháu tại các điểm BĐVHX thấp hơn nhiều so với cán bộ, nhân viên trong biên chế của ngành, ông Tá cho rằng, hơn 7.500 cháu đang làm việc tại các điểm BĐVHX hiện đều ở dưới dạng hợp đồng, trình độ của các cháu mới chỉ ở mức độ lớp 10 - 12, có được đào tạo thêm một chút về nghiệp vụ bưu điện nên thu nhập có thể thấp. Ngoài ra, các cháu còn có thể làm dịch vụ ngay tại chỗ (như điện thoại, bảo vệ, quét dọn…) để có thu nhập thêm. Tuy nhiên, hiện TCty VNPT đang cố gắng tìm nguồn để áp dụng đóng bảo hiểm cho các cháu, còn việc lấy tiền phạt từ các khách sạn vi phạm trong sử dụng điện thoại để bù vào trả thêm lương cho các cháu (như đề nghị của đại biểu Nguyễn Lân Dũng) thì sẽ là sai nguyên tắc… * Đưa ra ý kiến của mình, Bộ trưởng Bộ KH - ĐT Võ Hồng Phúc cho rằng có 2 trang quan trọng nhất trong báo cáo giải trình của Bộ Bưu chính viễn thông là trang 18 và 19 thì lại không thấy được đọc trên Hội trường. Đó là 2 trang Bộ trưởng Bộ Bưu chính viễn thông thừa nhận những sai sót của ngành, nếu được đọc lên thì chắc QH sẽ thông cảm hơn. Cụ thể là tại trang 18 Bộ truởng Đỗ Trung Tá đã nhận đầy đủ những khuyết điểm trong sai phạm về thủ tục hành chính trong quy chế đấu thầu của Ngành. Theo Ông Phúc, Hội đồng quản trị của TCty BCVT không có quyền chấm, xét và cho đấu thầu lại. Tuy nhiên, việc quyết định chọn thầu này rất may đã chưa gây nên hậu quả thiệt hại về kinh tế … * Bộ truởng Bộ Tài chính Nguyễn Sinh Hùng đã bổ sung thêm ý kiến về giá bưu chính viễn thông được công bố trước QH của TCty VNPT. Theo ông Nguyễn Sinh Hùng, giá Bộ trưởng Đỗ Trung tá công bố trước QH là giá chính xác. Trên thực tế giá này thấp hơn 5 năm về trước rất nhiều lần. Đó là một điều đáng mừng. Tuy nhiên, chính phủ và nhân dân vẫn đòi hỏi Bộ Bưu chính viễn thông phải tiếp tục hạ giá hơn nữa trong thời gian tới. Bộ trưởng Nguyễn Sinh Hùng đã nêu lên 2 nguyên nhân dẫn tới giá của VNPT còn cao là: Nhiều năm lại đây VNPT là một đơn vị độc quyền nhà nước về viễn thông, phải lo cả những dịch vụ viễn thông cho các vùng sâu, vùng xa; Ngoài ra việc quản lý đầu tư của ngành chưa tốt cũng dẫn tới giá dịch vụ bưu chính viễn thông còn cao…
Chiều nay, QH tiếp tục phiên chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Hoàng Trung Hải. HNM ĐT sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc những diễn biến mới nhất của phiên làm việc này.
Hồng Hải - Thành Chung - Trọng Quang - Hồng Vân - Thu Hằng