Phát huy giá trị di sản đô thị

- Hơn một năm qua, thành phố Hà Nội đã công bố hàng loạt các quy hoạch có ý nghĩa với việc xây dựng, phát triển đô thị, kinh tế trên địa bàn quận. Ông có thể chia sẻ thêm về nội dung này?

- Tháng 3-2021 thành phố Hà Nội công bố 6 đồ án quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử tại các quận: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng. Liên quan đến địa bàn quận Hoàn Kiếm có đồ án quy hoạch phân khu phố cổ (H1-1A); khu vực hồ Hoàn Kiếm và vùng phụ cận (H1-1B) và khu phố cũ (H1-1C). Trong đó, khu vực phố cổ được quy hoạch là khu đô thị cổ có giá trị về lịch sử và văn hóa. Các chức năng chủ yếu là thương mại, dịch vụ, du lịch kết hợp với nhà ở, các công trình công cộng phục vụ cho cộng đồng dân cư.

Khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận là vùng thắng cảnh nổi tiếng của Hà Nội. Các chức năng chủ yếu là trung tâm văn hóa, hành chính, thương mại, dịch vụ, du lịch kết hợp với nhà ở, các công trình công cộng phục vụ cho cộng đồng dân cư, di tích lịch sử, văn hóa, tôn giáo tín ngưỡng. Còn với khu phố cũ có tính chất là khu đô thị cũ với nhiều công trình có giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc. Các chức năng chính là di tích lịch sử, văn hóa, tôn giáo tín ngưỡng, biệt thự, nhà ở, cơ quan, dịch vụ thương mại, tài chính, văn hóa, y tế và các chức năng công cộng khác.

Những quy hoạch trên là cơ sở pháp lý quan trọng để quận Hoàn Kiếm bảo tồn, phát huy giá trị di sản đô thị, cải tạo chung cư cũ, giãn dân trên địa bàn, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội.

- Quận đã triển khai những công việc gì sau hơn một năm các đồ án quy hoạch phân khu đô thị được phê duyệt, thưa ông?

- Quận Hoàn Kiếm đã phối hợp với Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội lập thiết kế đô thị các tuyến phố Trần Nhật Duật - Trần Quang Khải - Trần Khánh Dư; Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng và thực hiện các dự án chỉnh trang đô thị, cải tạo chung cư cũ, lập đề án bảo tồn, phát huy giá trị khu phố cũ.

Riêng khu phố cổ, quận đã đánh giá lại các dự án đang triển khai; kiểm đếm các công trình có giá trị kiến trúc, nghệ thuật; dành nguồn lực giải phóng mặt bằng, tu bổ di tích, cải tạo hạ tầng kỹ thuật, chỉnh trang mặt đứng các tuyến phố. Việc hạ ngầm toàn bộ hệ thống đường dây trên 76 tuyến phố đã hoàn thành trong năm 2021.

Ngoài ra, quận cũng khuyến khích phục dựng công trình theo kiến trúc đặc trưng tiêu biểu khu phố cổ; xây dựng hình ảnh tuyến phố đi bộ với các cửa hàng buôn bán sản phẩm truyền thống, phục vụ du lịch; tăng mật độ cây xanh bằng “vườn thẳng đứng”... Tháng 12-2021, quận hoàn thành tu bổ đền Bạch Mã tại 76 Hàng Buồm và trung tâm văn hóa tại 22 Hàng Buồm; dự kiến tháng 7-2022 hoàn thành dự án tu bổ đình cổ Vũ Đông và tới tháng 4-2023 sẽ hoàn thành việc tu bổ đình Hà Vỹ tại 11 Hàng Hòm.        

Trong hai năm 2021, 2022, quận đã trồng bổ sung 388 cây xanh đô thị, nghiên cứu các tuyến phố trồng bổ sung cây xanh trên mặt đứng công trình. Đồng thời, quận tiếp tục nghiên cứu mở rộng không gian đi bộ trong thời gian tới.

- Xin ông cho biết, việc bảo tồn, gìn giữ những giá trị di sản và tái thiết đô thị nâng cao điều kiện sống của người dân trong khu vực có thuận lợi, khó khăn gì?

- Một số khó khăn, vướng mắc phát sinh do đặc thù của quận Hoàn Kiếm là quỹ đất hẹp, mật độ dân cư cao, chất lượng nhà ở xuống cấp. Đặc biệt, những công trình xuống cấp thường là phức tạp về sở hữu. Thêm một yếu tố khách quan nữa là trong hai năm 2021, 2022, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các cửa hàng dừng hoạt động khá nhiều đã làm chậm tiến độ chỉnh trang các tuyến phố. Tuy nhiên, cũng có nhiều yếu tố thuận lợi mà quận đang được thừa hưởng là các văn bản pháp lý đã đầy đủ, nhận thức của cộng đồng về bảo tồn di sản đô thị đã tốt hơn trước. 

Một số giải pháp được đề ra là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng để cùng tham gia bảo tồn di sản đô thị, tái thiết đô thị; tập trung triển khai lập các đồ án quy hoạch chi tiết; quản lý hoạt động xây dựng theo quy hoạch...

- Ông có thể chia sẻ thông tin về việc thực hiện Đề án giãn dân phố cổ quận Hoàn Kiếm?

- Hiện, UBND quận Hoàn Kiếm đã rà soát xong toàn bộ đề án, gồm 2 dự án thành phần là dự án đầu đi và đầu đến. Quận đang xin ý kiến các sở, ngành thành phố để báo cáo UBND thành phố các nhiệm vụ sẽ triển khai trong thời gian tới.

- Trân trọng cảm ơn ông!