Thanh tra toàn diện, xử lý kịp thời sai sót, vi phạm sử dụng nhà, đất

Không sát sao, thiếu chặt chẽ…

Theo báo cáo bằng hình ảnh của Thường trực HĐND thành phố tại phiên chất vấn, Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội đang quản lý 803 địa điểm nhà chuyên dùng, nhưng việc theo dõi, ghi sổ địa điểm nhà, đất đã ký hợp đồng thuê nhà, địa điểm chưa ký hợp đồng không đầy đủ, không cập nhật kịp thời biến động.

Trong 803 nhà chuyên dùng, có 357 địa điểm vi phạm, điển hình như cho thuê lại, liên doanh liên kết, cải tạo lại, cơi nới, xây dựng thêm khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Mặc dù quỹ nhà chuyên dùng đều có vị trí đẹp, song còn tới 66 điểm đang để trống, chưa được khai thác, sử dụng. Hiện nay, thành phố vẫn chưa ban hành giá mới cho thuê nhà chuyên dùng, mà sử dụng giá đã ban hành từ cuối năm 2012.

Trong khi đó, tại 199 tòa nhà chung cư tái định cư, tổng diện tích quỹ nhà kinh doanh dịch vụ tầng 1 thành phố đang quản lý là hơn 85 nghìn mét vuông. Trong số này, có gần 50 nghìn mét vuông diện tích kinh doanh dịch vụ đã cho thuê; hơn 35 nghìn mét vuông còn trống chưa bố trí thuê sử dụng, hoặc sử dụng trái phép, sai mục đích, chiếm tỷ lệ 41%. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 94 dự án phát triển nhà ở và đô thị có quỹ đất phải bàn giao thành phố, với 149 lô đất, tổng diện tích hơn 936 nghìn mét vuông.

Đặt câu hỏi chất vấn, các đại biểu Trịnh Xuân Quang (tổ đại biểu quận Thanh Xuân), Đàm Văn Huân (tổ đại biểu huyện Gia Lâm), Nguyễn Minh Đức (tổ đại biểu quận Hoàng Mai) nêu, những tồn tại, hạn chế, trách nhiệm của cơ quan nhà nước của thành phố và bao giờ vi phạm được xử lý? Hiện, số tiền nợ thuê nhà chuyên dùng khoảng 1.200 tỷ đồng, xu hướng tăng trong những năm gần đây, chưa thu hồi được, đề nghị Sở Tài chính cho biết nguyên nhân, trách nhiệm của đơn vị cũng như giải pháp, tiến độ thu hồi. Bên cạnh đó, quy chế sử dụng, đấu giá nhà chuyên dùng vẫn chưa được ban hành, đơn giá thuê nhà 10 năm chưa được thay đổi, lý do tại sao?

Trả lời chất vấn, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội Nguyễn Tiến Dũng cho biết, đơn vị quản lý 803 điểm nhà chuyên dùng. Sau khi thực hiện thông báo của thành phố gia hạn hoạt động thuê nhà đến hết năm 2018 đã xảy ra một số vướng mắc. Trong đó, có vướng mắc từ việc thực hiện Luật Quản lý tài sản công.

Cũng theo ông Nguyễn Tiến Dũng, 357 điểm vi phạm, hình thành qua quá trình sử dụng, qua nhiều đơn vị quản lý, nguyên nhân chủ yếu là qua sử dụng nhiều thời kỳ đã bố trí cho người vào ở, liên doanh liên kết, cho thuê lại sai mục đích, sử dụng sai mục đích… Trong đó, một số đơn vị hành chính sự nghiệp không có khả năng bố trí kinh phí để nộp tiền thuê nhà.

“Đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp, công ty 100% vốn nhà nước nợ tiền thuê nhà, chúng tôi đã báo cáo Sở Tài chính, Sở báo cáo UBND thành phố để làm rõ khoản tiền ngân sách bố trí kinh phí cho khoản này”, ông Nguyễn Tiến Dũng nói.

Trả lời vấn đề đại biểu quan tâm, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Xuân Lưu cho biết, Sở được giao trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc và giải quyết các vấn đề về thu nợ. Trong quá trình phát sinh các khoản nợ, Sở đề nghị Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội phân loại và thu nợ. Thời gian tới, Sở sẽ cùng công ty phân loại sơ bộ, đôn đốc thực hiện. Đối với đơn vị hành chính sự nghiệp trung ương, Sở sẽ kiến nghị cơ quan chủ quản có biện pháp thu hồi; đối với tổ chức, cá nhân, sẽ phân loại, có biện pháp tuyên truyền, vận động. Việc này sẽ được tập trung làm rõ trong quý III-2022 để sớm có kế hoạch thu hồi; trường hợp cần thiết sẽ đề xuất thành phố thành lập ban chỉ đạo để tổ chức thực hiện.

Đối với 300 quỹ nhà chuyên dùng chưa có phương án sắp xếp, Giám đốc Sở Tài chính cho biết, chủ quản lý quỹ nhà có trách nhiệm kê khai. Với nội dung này, Sở đã tổng hợp và đề xuất Bộ Tài chính để sắp xếp phương án xử lý và tiếp tục phối hợp với các sở, ngành thành phố thực hiện.

Đề nghị rõ trách nhiệm, lộ trình và giải pháp xử lý

Tiếp tục tranh luận tại hội trường về vấn đề này, đại biểu Đoàn Việt Cường (tổ đại biểu huyện Đông Anh) nêu, còn 800 hợp đồng thuê nhà chuyên dùng từ lâu chưa được gia hạn nhưng vẫn đang sử dụng. Vậy, từ lúc hết hợp đồng đến nay, việc thu tiền những trường hợp này xác định thế nào? Các đại biểu cũng đề nghị Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội làm rõ biện pháp xử lý trong thời gian tới.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức (tổ đại biểu quận Thanh Xuân) đề nghị UBND thành phố xem xét lại công tác tổ chức, mô hình hoạt động của công ty quản lý nhà của thành phố, có đủ năng lực khai thác khối tài sản công rất lớn hay không?

Trong khi đó, đại biểu Vũ Ngọc Anh (tổ đại biểu quận Bắc Từ Liêm) cho rằng, nội dung trả lời chất vấn chưa thỏa đáng, chưa chỉ rõ trách nhiệm. “Số tiền nợ 1.200 tỷ đồng kéo dài nhiều năm, nhưng phần trả lời của hai lãnh đạo đại diện cho hai cơ quan quản lý nhà nước không rõ trách nhiệm, lộ trình và giải pháp xử lý ”, đại biểu Vũ Ngọc Anh nói.

* Chiều 7-7, các đại biểu HĐND thành phố đã tranh luận, làm rõ về nguyên nhân, hạn chế trong quản lý quỹ nhà tái định cư; giải pháp xử lý nợ tồn đọng và những vi phạm trật tự xây dựng đối với quỹ nhà chuyên dùng. 

Tham dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn có các đồng chí: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến; Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn; Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Nguyễn Lan Hương; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực phụ trách điều hành hoạt động UBND thành phố Lê Hồng Sơn; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy; Thường trực HĐND, UBND thành phố; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành và quận, huyện, thị xã của thành phố.

Công khai đơn vị nợ tiền thuê nhà chuyên dùng

Trả lời các vấn đề đại biểu nêu trong buổi sáng cùng ngày liên quan đến công tác tổ chức, mô hình hoạt động của Công ty TNHH một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, Giám đốc Sở Nội vụ Vũ Thu Hà cho biết, trong quá trình hoạt động, Ban Đổi mới và phát triển doanh nghiệp thành phố Hà Nội đã rà soát, nghiên cứu đề xuất phương án sáp nhập Công ty TNHH một thành viên Kinh doanh dịch vụ nhà thuộc Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Công ty TNHH một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội. Việc này đang được tiến hành các quy trình, thủ tục, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Về đòi nợ tiền thuê nhà, đất, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Xuân Lưu cho biết, đây là một vấn đề kéo dài, cần lộ trình xử lý. Đối với các trường hợp nợ, Sở Tài chính sẽ rà soát, áp các quy định của pháp luật, nếu có khả năng thu sẽ tiến hành thu nợ, nếu đơn vị nợ không có khả năng chi trả, sẽ áp dụng các quy định để xử lý. Thành phố sẽ đăng công khai những đơn vị nợ tiền thuê nhà chuyên dùng trên các phương tiện truyền thông Hà Nội để người dân, các cơ quan quản lý giám sát, nắm bắt được.

Về xử lý vi phạm trật tự xây dựng, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, số công trình có vi phạm còn 357 điểm. Để giải quyết triệt để, Sở Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với các quận, huyện để xử lý đúng theo quy định. Đồng thời, xem xét lại sự bất cập của mô hình quản lý của công ty, từ đó, xác định lại mô hình với công ty được giao thực hiện đầu tư công, được giao quản lý tài sản công…

Liên quan đến vi phạm ở địa chỉ 281 Đội Cấn, Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến cho biết, đây là ngôi nhà thuộc sở hữu Nhà nước do Công ty TNHH một thành viên Quản lý nhà Hà Nội quản lý với diện tích trên 10.000m2, trong đó có 1 ngôi biệt thự Pháp cổ thuộc diện bảo tồn. Từ năm 1991, đơn vị được thuê đất đã chia tách thửa đất cho 41 hộ gia đình, UBND quận cũng đã cấp “sổ đỏ”; trong quá trình sử dụng, đơn vị thuê có dựng một nhà tạm trên mảnh đất này. UBND thành phố đã giao Thanh tra thành phố kiểm tra, yêu cầu các phòng, ban của quận Ba Đình kiểm điểm, rút kinh nghiệm và từ thời điểm đó đến nay, tại khu vực này không phát sinh vi phạm mới.

Tiếp thu các vấn đề đại biểu nêu, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Minh Hải cho biết, trải qua 2 thời kỳ chính sách, Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước 2008, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017; mức độ bao phủ Luật Quản lý, sử dụng tài sản công rộng khắp, có nhiều nội dung vướng mắc trong khi triển khai. Ngoài luật, Chính phủ cũng ban hành các nghị định, trong đó quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của các đơn vị; phân công, phân nhiệm từng đơn vị…

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, kết quả thực hiện chưa đạt yêu cầu, thời gian tới, UBND thành phố sẽ có giải pháp để xử lý. UBND thành phố cũng sẽ giao cho các đơn vị xây dựng, thành lập ban chỉ đạo chung của thành phố để xử lý các nội dung tồn tại, vướng mắc.

Cần quản lý tốt hơn nhà tái định cư

Các đại biểu Nguyễn Bích Thủy (tổ đại biểu quận Cầu Giấy), Lâm Thị Quỳnh Dao (tổ đại biểu quận Nam Từ Liêm), Hoàng Thị Thúy Hằng (tổ đại biểu quận Đống Đa), Lê Như Đức (tổ đại biểu huyện Quốc Oai) nêu, thực trạng công tác quản lý, sử dụng quỹ nhà tái định cư trên địa bàn thành phố vẫn còn thiếu sự chặt chẽ dẫn đến vi phạm, không nộp tiền thuê nhà.

Các đại biểu đề nghị Giám đốc Sở Xây dựng cho biết trách nhiệm quản lý nhà nước cũng như công tác kiểm tra, thanh tra của Sở khi xảy ra những vi phạm đã nêu. Hiện thành phố có hơn 15.000m2 tầng 1 nhà tái định cư và nhà ở xã hội được thành phố giao cho các đơn vị kinh doanh quản lý và cho thuê, nhưng hiện vẫn còn bỏ trống, nhiều diện tích bị lấn chiếm, do đó, cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của việc quản lý không hiệu quả này.

Trả lời vấn đề trên, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, hiện còn 254/650 căn nhà tái định cư chưa khắc phục vi phạm. Thời gian qua, Sở đã ban hành kế hoạch và thành lập tổ công tác đôn đốc Công ty TNHH một thành viên Quản lý và phát triển nhà Hà Nội xử lý các vi phạm trong việc bố trí và sử dụng các căn hộ tái định cư.

“Về lộ trình, Sở Xây dựng tiếp tục đôn đốc công ty rà soát và đôn đốc xử lý thu các trường hợp chưa nộp, dự kiến năm 2022 cơ bản xử lý xong vi phạm. Đối với các trường hợp chây ì trong việc nộp tiền hoặc ký hợp đồng mua nhà, Sở sẽ kiến nghị chuyển sang cơ quan điều tra để làm rõ, trong trường hợp vi phạm chiếm dụng tài sản nhà nước thì phải xử lý theo quy định”, đồng chí Võ Nguyên Phong thông tin.

Đối với 15.000m2 diện tích tầng 1 ở các chung cư tái định cư đang để trống, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, có khoảng 4.800m2 tồn tại do công tác đấu giá thuê tầng 1 của chung cư tái định cư không thành công. Hiện Sở đã thu hồi tại 28 điểm vi phạm do không nộp tiền thuê, sử dụng sai mục đích; có 66 điểm đang cho thuê ổn định. Để xác định giá cho thuê, khi sắp kết thúc hợp đồng, Sở Xây dựng sẽ phối hợp xác định giá để thực hiện đấu thầu cho thuê trong giai đoạn tiếp theo.

Liên quan đến 424 căn hộ tái định cư trống, Giám đốc Sở Võ Nguyên Phong cho biết, nguyên nhân do các chủ đầu tư được thành phố bố trí quỹ nhà tái định cư, đang trong quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng, nên chưa trình UBND thành phố để ra quyết định bán nhà.

Bên cạnh đó, các hộ dân được bố trí nhà tái định cư còn có vấn đề liên quan khiếu nại, kiến nghị liên quan trong công tác giải phóng mặt bằng, liên quan chế độ, chính sách; người dân được bố trí nhà tái định cư, nhưng lại trả lại nhà, đề nghị hỗ trợ tiền...

Thời gian tới, thành phố cần điều chỉnh quy trình bố trí nhà tái định cư, có cách thức hỗ trợ đơn giản, hiệu quả hơn...

Quỹ nhà ở xã hội chưa phát huy hiệu quả

Quan tâm tới quỹ nhà ở xã hội, các đại biểu Phạm Thị Thanh Hương (tổ đại biểu huyện Ứng Hòa), Nguyễn Lan Hương (tổ đại biểu huyện Quốc Oai), Vũ Mạnh Hải (tổ đại biểu huyện Thường Tín) đề nghị làm rõ sự chậm trễ trong việc phê duyệt dự toán; dự án Khu nhà ở sinh viên ở Pháp Vân - Tứ Hiệp còn 2 khối nhà A2, A3 đã bị dừng thi công nhiều năm; diện tích kinh doanh dịch vụ tầng 1 khu nhà ở công nhân tại xã Kim Chung (huyện Đông Anh) hiện không được khai thác và chưa thu hồi đấu giá được theo quy định...

Trả lời nội dung trên, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Anh Tuấn cho biết, khu đô thị Pháp Vân - Tứ Hiệp được phê duyệt từ năm 2009 theo nguồn ngân sách trung ương và thành phố, song giai đoạn đầu chỉ thu hút được khoảng 60% sinh viên về ở. Trước tình trạng trên, thành phố đã giao Sở điều chỉnh kế hoạch mục tiêu, có văn bản tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc tại dự án này để báo cáo UBND thành phố.

Thông tin về Khu nhà ở Kim Chung (huyện Đông Anh), Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, thời gian qua, do chịu ảnh hưởng nhiều của dịch Covid-19, giãn cách xã hội nên đơn vị phải đóng cửa, ngừng hoạt động, vì thế khó khăn trong thu tiền thuê nhà. Sở đã có tờ trình UBND thành phố đề xuất thu hồi lại khu nhà này, sau đó sẽ đấu giá quyền thuê.

Kết luận nội dung chất vấn về quản lý tài sản công là nhà, đất, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết, đã có 23 lượt đại biểu đặt câu hỏi chất vấn, 4 lượt đại biểu tranh luận với tinh thần thẳng thắn, xây dựng, đi đến cùng vấn đề chất vấn. Các đại biểu HĐND thành phố đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, đi thẳng vào vấn đề.

Các thành viên UBND thành phố tham gia trả lời chất vấn cơ bản đã nắm vững về lĩnh vực được phân công, trả lời thẳng thắn, đúng trọng tâm, làm rõ vấn đề còn hạn chế, vướng mắc, nguyên nhân, trách nhiệm và đưa ra các giải pháp, cam kết thời gian hoàn thành trong thời gian tới.

HĐND thành phố đề nghị UBND thành phố, sau phiên chất vấn, tổng kiểm tra rà soát lại toàn bộ các văn bản về quản lý quỹ nhà, đất của thành phố để đánh giá, phân tích, ban hành các quy định theo thẩm quyền trong công tác quản lý nhà, đất của thành phố. Xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể để triển khai sắp xếp lại, xử lý tài sản công, trong đó rõ trách nhiệm, tiến độ của từng cơ quan, đơn vị có liên quan; chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện giải quyết các tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra.

Cùng với đó, tăng cường công tác thanh tra toàn diện nhằm phát hiện kịp thời những sai sót, vi phạm, kiên quyết xử lý theo quy định đối với các diện tích nhà, đất không sử dụng, sử dụng không đúng quy định…