''Cuộc chơi'' sáng tạo bìa sách: Một chỉ dẫn về cách tiếp cận tinh thần tác phẩm

Ngay từ cuối thế kỷ XIX, một số nhà văn đã có ý tưởng làm đẹp cuốn sách đồng thời khẳng định tên tuổi của bản thân trên trang bìa tác phẩm. Nhà thơ, nhà báo lỗi lạc của Mỹ Walt Whitman (1819 - 1892) đã có lần nói với bạn bè rằng, bìa sách không chỉ quảng cáo cho cuốn sách mà còn là cách giới thiệu để độc giả hiểu về tác giả. Khi đọc xong một cuốn sách, bìa sách được xem là món quà kỷ niệm lưu lại trải nghiệm đọc xuyên suốt. Khi mang theo một cuốn sách ở nơi công cộng, bìa sách có thể tiết lộ thông tin về bạn trước những người xa lạ, và họ sẽ đưa ra phỏng đoán về con người bạn. Nhờ đó, chúng ta có thể vô tình tìm được người tri kỷ nhờ một trang bìa sách.

Trong một bài viết nói về vai trò của bìa sách, nhà văn nổi tiếng người Ireland Dean F. Wilson chia sẻ, bìa sách không chỉ là tấm biển quảng cáo cho cuốn sách, mà ở một khía cạnh nào đó, là trang đầu tiên của câu chuyện. Thông qua trang bìa, tác giả có thể truyền đạt phong cách và tâm trạng của câu chuyện bên trong. Một tấm bìa tối màu có thể gợi ra một nỗi kinh hoàng, trong khi một tấm bìa trắng sáng với những đám mây có thể gợi nhắc tới một cuốn sách giáo khoa. Bởi vậy, thiết kế bìa sách là khâu vô cùng quan trọng bởi nó quyết định cảm xúc đầu tiên của người đọc, dẫn dắt họ tới sự yêu thích ở mức độ sâu hơn và từ đó ra quyết định mua sách. Nói một cách khác, công việc thiết kế bìa sách có thể ví như tạo ra “tiếng sét ái tình” cho độc giả. Một bìa sách được thiết kế thành công sẽ khiến nhiều độc giả yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên.

Trong lịch sử ngành Xuất bản, nhiều bìa sách được yêu thích đã trở thành biểu tượng gắn liền với tác phẩm. Một trong những bìa sách đẹp và có sức sống vượt thời gian là cuốn “Hoàng tử bé” của nhà văn phi công người Pháp Antoine de Saint-Exupéry. Được xuất bản lần đầu năm 1943 ở Mỹ, tác phẩm này nhanh chóng được độc giả đón nhận. Với văn phong trong trẻo, tươi sáng cùng câu chuyện giàu tính nhân văn, tác phẩm thiếu nhi đã được nhiều thế hệ yêu thích và cuốn vào hành trình kỳ diệu của nhân vật Hoàng tử bé ở hành tinh B612. Bìa của cuốn sách, do chính tác giả Antoine de Saint-Exupéry thiết kế, gây ấn tượng bởi sự đơn giản, mộc mạc, rất phù hợp với câu chuyện và nội dung dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Nhiều nhà bình luận đã phải thốt lên rằng: “Hoàng tử bé là một trong những cuốn sách mà bạn không thể tách rời trang bìa và phần nội dung bên trong”.

Bìa sách đẹp thứ hai thường xuyên được nhắc tới là bộ truyện "Harry Potter" của tác giả J. K. Rowling. Đúng như nội dung tác phẩm nói về thế giới phù thủy đầy bí ẩn có thể khiến trí tưởng tượng của độc giả bùng nổ, trang bìa của mỗi tập truyện được thể hiện sống động, đầy màu sắc và tạo nên bối cảnh cho cuộc phiêu lưu kỳ thú của các nhân vật. Đánh giá về các trang bìa của bộ truyện, nhà văn người Mỹ Gabriela Popa cho rằng: “Họa sĩ minh họa Mary GrandPré đã đóng góp một phần không nhỏ vào thành công của Harry Potter khi thiết kế ra những trang bìa đặc biệt ấn tượng. Cô ấy đã hoàn thành một công việc tuyệt vời”.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia về xuất bản, bìa sách đẹp sẽ trở thành biểu tượng của sách, thậm chí khiến độc giả không chấp nhận cuốn sách sẽ có một thiết kế bìa khác. Ngoài ra, một trang bìa được thiết kế đẹp được ví như sự đảm bảo đối với khách hàng về chất lượng của cuốn sách. Tầm quan trọng của thiết kế bìa đã thúc đẩy nhiều nhà xuất bản lớn đưa ra các bìa khác nhau cho các thị trường khác nhau. Các thiết kế bìa cũng cần phải chú ý tới cảm xúc của người đọc, gợi ý được giọng điệu và phong cách của tác phẩm.

Với các nhà thiết kế bìa sách, tư duy sáng tạo để cho ra đời một bìa sách thẩm mỹ cũng giống như việc tạo ra một tác phẩm nghệ thuật phải được đa số công chúng đón nhận. Mỗi bìa sách mang lại cho người đọc một thông điệp, một cảm xúc, một chỉ dẫn về cách tiếp cận tinh thần tác phẩm. Một bìa sách thiết kế ấn tuợng sẽ quyết định đến hứng thú mua sách của công chúng. Để tạo ra một bìa sách đẹp, người thiết kế phải thấu hiểu nội dung tác phẩm, sau đó đưa ra ý tưởng độc đáo và phù hợp. Khâu chọn kiểu chữ, màu sắc cho tiêu đề và giấy bìa cũng cần được chú trọng.

Tóm lại, bìa sách chất lượng thể hiện tâm huyết của tác giả đối với tác phẩm. Một bìa sách tốt thì tự bản thân nó đã phần nào giúp truyền đạt thông điệp về chất lượng tác phẩm. Vậy nên, có thể nói bìa sách đóng vai trò rất quan trọng, góp phần trả lời câu hỏi liệu cuốn sách của bạn có được bán chạy hay không.