Gìn giữ âm nhạc dân tộc

Theo nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long (nhóm Xẩm Hà thành), bài “Xẩm thập ân theo điệu Oán thập điều” là một di sản quý của âm nhạc dân tộc. Bài xẩm do nghệ nhân Nguyễn Văn Nguyên (tức cụ Trùm Nguyên) soạn lời, có nội dung về công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ đối với con cái. Nhưng, bài xẩm đã bị thất truyền nhiều thập niên cùng với sự ra đi của cụ trùm xẩm Hà Nội vào giữa thế kỷ XX.

Để đưa bài xẩm này trở lại là nỗ lực không nhỏ của Nghệ sĩ nhân dân Xuân Hoạch với sự hỗ trợ, đồng hành của nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long. Từ băng âm thanh ghi lại bài xẩm do cụ Trùm Nguyên trình bày, để lâu không còn được trọn vẹn, các nghệ sĩ đã mất nhiều thời gian để bồi đắp những phần thiếu trong ca từ và âm nhạc. Sau đó, nhóm đã mời các nghệ sĩ âm nhạc truyền thống cùng thu âm, ghi hình. Bài xẩm đã được thể hiện chân phương, giản dị qua giọng ca của Nghệ sĩ nhân dân Xuân Hoạch, trong không gian đậm chất Việt cổ.

Việc bài xẩm quý giá này phục hồi và được đông đảo khán giả đón nhận là niềm vui, cổ vũ, động viên lớn lao đối với những người làm công việc bảo tồn vốn truyền thống dân tộc. Điều đó cũng khẳng định, âm nhạc dân tộc, nghệ thuật truyền thống vẫn luôn có sức hút đối với nhiều đối tượng khán giả. Khi còn những người nỗ lực phục hồi, còn được khán giả đón nhận thì âm nhạc dân tộc, nghệ thuật truyền thống sẽ được gìn giữ và phát triển.