Hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam ngày càng được mở rộng và hoàn thiện

Hội thảo do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Hội đồng Lý luận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức. 

5 điểm nhấn thành tựu quan trọng

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Văn Hồi khẳng định: Có rất nhiều thành tựu quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI. Nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và người dân về chính sách xã hội có chuyển biến rõ rệt. Hệ thống chính sách xã hội đã cơ bản đảm bảo công bằng, toàn diện, bao trùm, tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm cơ bản quyền an sinh của người dân, góp phần phát triển kinh tế, ổn định chính trị và trật tự xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Hầu hết các chỉ tiêu đều đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết với nhiều điểm sáng trong lĩnh vực người có công, giảm nghèo và an sinh xã hội. Chỉ số phát triển con người (HDI) năm 2020 đạt 0,706, có sự cải thiện trong bảng xếp hạng của Liên hợp quốc (từ vị trí 128/187 năm 2011 lên vị trí 117 năm 2019). 

Có 5 điểm nhấn thành tựu nổi bật đã góp phần đem lại niềm tin và sự hài lòng của người dân, khẳng định tính ưu việt của chế độ ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, cụ thể: Chính sách ưu đãi người có công được quan tâm đặc biệt và là chính sách tốt nhất trong các chính sách xã hội; phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” được triển khai sâu rộng. Chính sách an sinh xã hội khẳng định vai trò là xương sống của hệ thống chính sách xã hội trong phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục các rủi ro của người dân trong cuộc sống. Quyền an sinh xã hội của người dân cơ bản được đảm bảo tốt hơn; các chính sách được ban hành và thực hiện trong 10 năm qua đã cơ bản đáp ứng như cầu thiết yếu của người dân. Sự tham gia của cả hệ thống chính trị, của người dân và doanh nghiệp ngày càng tích cực và hiệu quả thông qua các chương trình giảm nghèo, các phong trào thi đua, chăm lo cho nhóm đối tượng đặc thù. Hợp tác quốc tế được tăng cường mở rộng đã hỗ trợ tích cực và hiệu quả trong thực hiện các chính sách xã hội...

Bà Gulmira Asanbaeva, Quyền đại diện Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam, đánh giá: “10 năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng đáng biểu dương và khen ngợi trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI, cho thấy nỗ lực cải thiện hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam với việc thực hiện rất nhiều biện pháp mở rộng an sinh xã hội ngày càng hiệu quả hơn”. 

Hà Nội: Điểm sáng  trong thực hiện an sinh xã hội

Tham luận của Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chử Xuân Dũng tại hội thảo đã thu hút được sự quan tâm của nhiều đại biểu, bởi Hà Nội là điểm sáng tiêu biểu trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI về chính sách xã hội.

Đặc biệt, Thành ủy Hà Nội đã ban hành, thực hiện hiệu quả Chương trình 08/CTr-TU ngày 17/3/2021 về "Phát triển hệ thống an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của nhân dân Thủ đô giai đoạn 2021-2025” thời gian qua.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chử Xuân Dũng khẳng định: Xây dựng hệ thống các chính sách xã hội toàn diện bao trùm, phát triển hệ thống an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống nhân dân luôn được Thành ủy, HĐND, UBND thành phố quan tâm, coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm và là động lực để phát triển kinh tế - xã hội bền vững. 

Thành phố đã trích ngân sách hơn 5,6 tỷ đồng ủy thác Ngân hàng Chính sách xã hội để người nghèo và các đối tượng chính sách vay vốn. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 90,5% dân số. Thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, thành phố ban hành chuẩn nghèo riêng, cao 1,6 lần so với chuẩn nghèo quốc gia. Cuối năm 2021, thành phố cơ bản không còn hộ nghèo, tỷ lệ hộ nghèo là 0,04%.

Thành phố hiện có gần 800.000 người có công và thân nhân người có công với cách mạng, trong đó có gần 84.000 người hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng, với tổng kinh phí chi trả hơn 152 tỷ đồng/tháng. Chính sách người có công được quan tâm đặc biệt, đời sống người có công không ngừng được nâng cao; phụng dưỡng thường xuyên 104 Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Chính sách trợ giúp xã hội được thực hiện đúng, đủ, kịp thời theo quy định cho trên 200.000 đối tượng bảo trợ xã hội, nâng mức chuẩn trợ cấp của thành phố lên 440.000 đồng, mở rộng các nhóm đối tượng bảo trợ xã hội có hoàn cảnh khó khăn của thành phố...

Đặc biệt, thời gian qua, thành phố đã tập trung các nguồn lực, triển khai các giải pháp quyết liệt, hiệu quả để phòng chống dịch bệnh Covid-19, hỗ trợ người dân vượt qua khó khăn. Thường trực HĐND Thành phố đã ban hành một số chính sách đặc thù hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp, người lao động, người có công với cách mạng, hộ nghèo, cận nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, trẻ em... gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Tổng nguồn lực ngân sách dành cho việc thực hiện các chính sách đặc thù của trong năm 2021 của thành phố là hơn 10.640,4 tỷ đồng, trong đó kinh phí hỗ trợ các đối tượng gặp khó khăn do đại dịch là 6.527,9 tỷ đồng.

Những khuyến nghị đáng lưu ý

Bên cạnh những thành tựu đã được chỉ rõ, các đại biểu dự hội thảo cũng nêu một số khó khăn, tồn tại, như: Chính sách xã hội chưa bao phủ hết đối tượng, chưa có sự tương trợ, kết nối của các trụ cột chính sách trong tổ chức thực hiện; chênh lệnh mức sống giữa vùng miền, đối tượng còn cao…

Quyền đại diện ILO tại Việt Nam Gulmira Asanbaeva nêu lên một số thách thức, đồng thời khuyến nghị một số giải pháp nhằm tiếp tục mang lại an sinh xã hội cho tất cả mọi người, bao gồm: Cần quan tâm tới những người đang nằm ở khoảng giữa của bảo hiểm xã hội và trợ cấp xã hội, lao động khu vực phi chính thức, dễ bị tổn thương; tăng cường sự liên kết giữa chính sách an sinh xã hội và các lĩnh vực có liên quan như chính sách việc làm và phát triển kinh tế, nhằm bảo đảm mục tiêu bao phủ an sinh xã hội toàn dân; cải cách an sinh xã hội cần đi đôi với đầu tư đáng kể cho an sinh xã hội, tạo động lực chính phục hồi kinh tế Việt Nam sau đại dịch...

Các đại biểu đã nêu một số giải pháp phát triển chính sách xã hội giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến 2045, trong đó nhấn mạnh giai đoạn mới cần tiếp tục coi chính sách trợ giúp xã hội, xóa đói giảm nghèo bền vững vẫn là một nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa chính trị, xã hội, nhân văn sâu sắc. Đặc biệt quan tâm thực hiện những chính sách và giải pháp giảm nghèo đặc thù cho những vùng khó khăn và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Huy động sự trợ giúp của toàn xã hội, động viên, hỗ trợ, người nghèo, vùng nghèo nâng cao năng lực nội sinh nỗ lực vươn lên thoát nghèo bền vững…