Nhiều giải pháp phòng, chống ngộ độc do Botulinum

Theo Bộ Y tế, thời gian khởi phát ngộ độc phổ biến từ 12 đến 36 giờ sau ăn, phần lớn trong ngày đầu tiên sau khi ăn thực phẩm nhiễm độc. Khi đó, cơ thể sẽ xuất hiện triệu chứng buồn nôn, nôn, đau bụng, sau đó liệt ruột cơ năng, táo bón, liệt đối xứng hai bên, xuất phát từ vùng đầu mặt, cổ lan xuống chân... Trường hợp nhẹ có thể chỉ mỏi, yếu các cơ giống như suy nhược, biểu hiện đối xứng hai bên và cảm giác vẫn bình thường. Liệt nặng có thể gây suy hô hấp và là nguyên nhân gây tử vong.

Ngộ độc thực phẩm do độc tố Botulinum cũng được các chuyên gia y tế đánh giá là loại ngộ độc kinh điển trong y văn. Nguyên nhân của loại ngộ độc này xuất phát từ việc sản xuất các sản phẩm thực phẩm ở dạng đóng gói kín (gồm: Chai, lọ, lon, hộp, túi) không bảo đảm an toàn dẫn tới sự xuất hiện của một số vi khuẩn sinh độc tố gây bệnh và phổ biến là vi khuẩn Clostridium botulinum gây ra chất độc Botulinum.

Tại hướng dẫn tạm thời chẩn đoán, điều trị ngộ độc Botulinum, Bộ Y tế cũng đề cập đến các loại thực phẩm gây ngộ độc Botulinum cổ điển là thịt hộp, do đó vi khuẩn gây bệnh được gọi là vi khuẩn độc thịt. Tuy nhiên, các vụ ngộ độc trên thế giới cho thấy, tất cả các loại thực phẩm từ rau, củ, quả, thịt, hải sản... được sản xuất không bảo đảm và đóng gói kín, như đồ hộp, can, lon, chai, lọ, bao, túi, gói cùng với môi trường bảo quản bên trong không bảo đảm dẫn tới bào tử phát triển thành vi khuẩn và sinh ngoại độc tố gây ngộ độc.

Cục An toàn thực phẩm cũng cho rằng, thực phẩm gây ngộ độc Botulinum phổ biến là thực phẩm chế biến, đóng gói thủ công, sản xuất nhỏ lẻ, hộ gia đình hoặc điều kiện sản xuất không bảo đảm. Có thể gặp các trường hợp ngộ độc với sản phẩm sản xuất công nghiệp và ăn tại các nhà hàng.

Để phòng, chống ngộ độc do Botulinum, theo khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm, trong sản xuất, chế biến phải dùng những nguyên liệu bảo đảm an toàn thực phẩm, tuân thủ theo đúng yêu cầu quy định về vệ sinh trong quy trình sản xuất. Riêng trong quy trình sản xuất đồ hộp, phải chấp hành chế độ khử khuẩn một cách nghiêm ngặt. Còn đối với người tiêu dùng, chỉ sử dụng các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng; tuyệt đối không sử dụng sản phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi, màu sắc thay đổi khác thường...

Cũng theo Cục An toàn thực phẩm, thức ăn khi chế biến và đun sôi 100 độ C thì 5 đến 10 phút, vi khuẩn gây độc tố Botulinum đã bị tiêu diệt. Do đó, người tiêu dùng cần tuân thủ việc ăn chín, uống sôi. Mặt khác, người tiêu dùng cũng cần nâng cao kiến thức, hiểu biết về cách sử dụng, bảo quản đồ ăn, không cất đồ ăn thừa ngay lập tức vào tủ lạnh. Thực phẩm tươi sống, như: Thịt, cá… nên rửa sạch trước khi cho vào bảo quản trong ngăn đá. Không nên tự đóng gói kín các thực phẩm và để kéo dài trong điều kiện không phải đông đá. Với các thực phẩm lên men, đóng gói hoặc che đậy kín theo cách truyền thống (như dưa muối, măng, cà muối...) cần bảo đảm phải chua, mặn. Khi thực phẩm hết chua thì không nên ăn. Khi xuất hiện các triệu chứng ngộ độc Botulinum, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.