Lần đầu tiên tác phẩm của nhà văn đoạt giải Nobel Grazia Deledda được dịch sang tiếng Việt

Sở dĩ “xếp” Grazia Deledda trong số nhà văn đoạt giải Nobel bị quên lãng, theo Tiến sĩ văn học Trần Ngọc Hiếu, là bởi nhiều tác phẩm đoạt giải Nobel nhưng dường như chỉ có những người nghiên cứu mới tìm đọc chứ chưa được tiếp cận rộng rãi trong công chúng. Song đối với tiểu thuyết “Người mẹ”, Tiến sĩ Trần Ngọc Hiếu cho rằng có ít nhất hai lý do để tác phẩm này sẽ thu hút độc giả Việt.

Đầu tiên, đó là tiểu thuyết xoay quanh một chủ đề vĩnh cửu mà con người luôn quan tâm là vấn đề nan giải giữa đức tin và nhu cầu trần thế. Ở một đất nước giàu truyền thống với những quy tắc đạo đức hà khắc, cha Paolo, một linh mục trẻ được người dân coi là tấm gương về đức tin và lòng tận tụy, đã yêu Agnese, một phụ nữ sống cô đơn trong một dinh thự rộng lớn của gia đình.

Một mặt, Paolo trân quý những rung động của tình yêu. Mặt khác, anh bị giày vò trong niềm sợ hãi sẽ bị ô nhục và nỗi ăn năn vì trót phụ lòng đấng sinh thành. Mẹ của Paolo đã nhận ra chuyện tình cảm và hành tung bí ẩn về đêm của con trai nên đã quyết tâm bảo vệ anh thoát khỏi những cám dỗ, nhắc nhở anh về nhiệm vụ của một vị linh mục giáo xứ và tìm mọi cách ngăn cản mối tình mà bà cho là ngang trái này.

Mối quan hệ giữa mẹ và con trai là điểm hấp dẫn thứ hai của tiểu thuyết “Người mẹ” bởi được miêu tả khá giống với tình mẫu tử vô bờ bến của các bà mẹ châu Á mà có đôi khi tình yêu ấy trở thành áp lực, thành gánh nặng đối với người con.

Là người chuyển ngữ tác phẩm “Người mẹ”, dịch giả Trần Thị Khánh Vân chia sẻ, tiểu thuyết “Người mẹ” thể hiện khả năng phân tích tâm lý sâu sắc. Cả cuốn tiểu thuyết là những giằng xé nội tâm của Paolo trong cuộc chiến dai dẳng giữa bổn phận và ái tình, đạo hiếu và nhục cảm. Trong suốt hành trình đấu tranh nội tâm ấy, người mẹ đau khổ đã luôn ở bên Paolo, như tiếng gọi thức tỉnh của lương tri, ngõ hầu cứu rỗi vị linh mục trẻ khỏi những “tội lỗi trần gian”.

Grazia Deledda sinh năm 1871 ở Nuoro, đảo Sardinia, một vùng tự trị của Italia. Bà là người phụ nữ thứ hai trên thế giới nhận giải thưởng Nobel văn chương. Ủy ban Giải thưởng Nobel đã vinh danh các tiểu thuyết của bà là “những tác phẩm được truyền cảm hứng duy tâm, mô tả rõ nét về cuộc sống trên hòn đảo quê hương của bà và giải quyết các vấn đề của con người nói chung với chiều sâu và sự cảm thông”.