Báo động ma túy mới trộn trong thực phẩm

Đủ loại ma túy “núp bóng” thực phẩm

Trước đây, ma túy chủ yếu được chế biến thành dạng viên, bột dùng để uống hay hít, hút, chích… Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường nghiện chất đang ngày càng trở nên đa dạng với đủ chủng loại, núp bóng thực phẩm như kẹo viên, kẹo sôcôla, kẹo xoài, kẹo mút tẩm cần sa, bánh quy… Điều này đã làm gia tăng nguy cơ trẻ tiếp xúc và ngộ độc với các loại ma túy.

Bày tỏ sự lo lắng khi ma túy đang ngày càng len lỏi vào cuộc sống bằng cách tiếp cận với con đường thực phẩm, Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc cần sa có trong các loại bánh ngọt, bánh quy, kẹo, bỏng ngô… và trong thuốc lá điện tử, thuốc lào. Điển hình là mới đây nữ bệnh nhân 20 tuổi ở Hà Nội, được đưa vào cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, suy tim, tổn thương não, tổn thương gan… do hút thuốc lá điện tử.

Từ đầu năm 2023 đến nay, kết quả xét nghiệm các mẫu thuốc lá điện tử mà bệnh nhân bị ngộ độc có mang đến Trung tâm Chống độc trong quá trình cấp cứu, điều trị, đã phát hiện tới 13 mẫu có thành phần ma túy, chất cần sa tổng hợp, trong đó có những loại ma túy thế hệ mới.

Mới đây, Công an thành phố Hà Nội cũng đưa ra cảnh báo về thủ đoạn đối tượng phạm tội nghiền nhỏ ma túy (thuốc lắc) rồi trộn với bột cà phê hoặc pha vào nước ngọt, soda, sau đó đóng thành túi, chai thành phẩm bán cho khách. Thậm chí, đối tượng phạm tội còn chế biến cần sa thành bánh và trộn với các thành phần khác như bơ, bột mì, sôcôla, đường… rồi rao bán trên mạng internet.

Theo cơ quan công an, nhiều bạn trẻ cho rằng, các loại ma túy mới khi sử dụng sẽ không gây nghiện, tuy nhiên, đây là nhận thức rất sai lầm. Ma túy thế hệ mới có khả năng gây nghiện rất nhanh, đồng thời tàn phá hệ thần kinh trung ương...

Phân tích thêm những tác hại của các loại ma túy mới đối với sức khỏe, Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết thêm, ma túy thế hệ mới hiện nay có nhiều chất độc, tác động nguy hiểm tới sức khỏe, có thể biến người trẻ thành một ông già.

“Tim của người trẻ thường rất khỏe mạnh, không dễ bị co thắt như người già có bệnh lý xơ vữa hay mỡ máu. Tuy nhiên, sau khi dùng các chất gây nghiện, người trẻ cũng rất nhanh chóng bị co thắt mạch vành, hẹp mạch máu gây tổn thương cơ tim. Thậm chí, có những trường hợp sử dụng ma túy tổng hợp dài ngày gây ra ngộ độc chất kích thích, gây ra tổn thương não bộ nghiêm trọng, rất khó phục hồi...”, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên dẫn chứng.

Nguyên tắc “phòng hơn chữa”

Thượng tá Nguyễn Minh Cương, Phó Trưởng phòng 5, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) cho biết, năm 2022 phát hiện 51 vụ mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử. Lực lượng chức năng cũng đã thu giữ 124kg và 40 lít dung dịch có chứa chất ma túy loại ADB-BUTINACA dùng tẩm ướp, pha trộn dưới dạng thuốc lá điếu, tinh dầu thuốc lá điện tử.

Theo các chuyên gia y tế, có hai nhóm trẻ ngộ độc ma túy theo hướng khác nhau.

Với nhóm trẻ lớn, nhất là ở tuổi dậy thường có xu hướng khẳng định bản thân nên việc sử dụng ma túy với mong muốn “trải nghiệm” và thể hiện “bản lĩnh”. Các triệu chứng ngộ độc ma túy ở trẻ lớn có thể từ thoáng qua cho tới nặng. Hơn nữa, trẻ còn có xu hướng che giấu bệnh để tránh sự phát hiện của gia đình. Ngoài các triệu chứng cấp tính, trẻ có thể để lại các tổn thương mãn tính, để lại hậu quả nặng nề về sức khỏe và tinh thần, tâm sinh lý sau này.

Còn với nhóm trẻ nhỏ, đa phần việc ăn phải thực phẩm có chứa ma túy là do vô tình. Biểu hiện bệnh của nhóm này thường nặng hơn. Các bệnh nhân thường có các biểu hiện ngộ độc xảy ra đột ngột, có rối loạn ý thức từ nhẹ tới nặng như hôn mê sâu, ảo giác, lơ mơ… hoặc có triệu chứng tim mạch tăng nhịp tim, huyết áp. Trẻ cũng có thể bị tác động tới đường hô hấp như kích thích, thở nhanh, ngừng thở. Một số triệu chứng khác đi kèm thường thấy là nôn, đi ngoài, đau bụng…

Trước “ma trận” nghiện chất, việc bảo vệ con trẻ vô cùng quan trọng. Các bác sĩ khuyến cáo, với ngộ độc ma túy thì nguyên tắc là “phòng hơn chữa”. Với trẻ nhỏ, các gia đình cần giám sát, chăm sóc, để trẻ không ăn phải các “thực phẩm lạ” không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Đặc biệt, trong các gia đình có người sử dụng, tàng trữ thuốc nghi ngờ ma túy, thuốc an thần… đều phải để xa tầm với, tránh trẻ tiếp xúc. Đối với nhóm trẻ lớn, cần tăng cường giáo dục ở nhà trường, xã hội và gia đình về tác hại sử dụng ma túy.

Trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, bà Nguyễn Phương Hoa, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Vĩnh Tuy (quận Hai Bà Trưng) cho biết, xác định tính chất nguy hiểm từ các sự việc đã xảy ra trên địa bàn thành phố, nhà trường đã thông tin tới phụ huynh để cùng tăng cường giám sát học sinh.

"Nhà trường cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục học sinh các kỹ năng tự bảo vệ bản thân, trong đó có việc không đi theo người lạ, không nhận đồ từ người lạ, không ăn/uống các sản phẩm không rõ nguồn gốc… Để học sinh tiểu học dễ hình dung, dễ nhớ, dễ tiếp cận vấn đề, nhà trường tổ chức tuyên truyền qua hình thức sân khấu hóa hoặc giao lưu, thi giữa các lớp… Từ nay tới cuối năm học, nhà trường cũng sẽ tăng cường phối hợp với chính quyền, công an phường nắm bắt tình hình an ninh trật tự và kiểm tra hàng quán xung quanh khu vực trường", bà Nguyễn Phương Hoa thông tin.

Liên quan đến vấn đề này, bà Trần Lưu Hoa, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho biết, Sở chỉ đạo các phòng giáo dục và đào tạo, các nhà trường lưu ý, thời gian từ nay tới cuối năm học cần đặc biệt quan tâm đến công tác bảo đảm an toàn trường học. Dù thời gian còn lại của năm học không còn nhiều, nhưng các trường tuyệt đối không được chủ quan, lơ là trong việc quản lý, giám sát học sinh.

“Để tăng cường giám sát trẻ, một trong những giải pháp cần đẩy mạnh là thông tin đầy đủ, kịp thời tới cha mẹ học sinh thông tin về lịch học của học sinh những ngày cuối năm học để có biện pháp quản lý. Mặt khác, khuyến cáo cha mẹ học sinh không nên cho con nhiều tiền và cũng cần quan tâm quản lý việc chi tiêu của con. Ngoài ra, không phải toàn bộ thời gian của học sinh đều ở trường, vì vậy, rất cần sự quan tâm nhiều hơn nữa từ phía cha mẹ học sinh để kịp thời phát hiện, xử lý các vấn đề liên quan nhằm bảo đảm an toàn về sức khỏe thể chất cũng như tinh thần cho trẻ”, bà Trần Lưu Hoa lưu ý.