Đâu là giải pháp gỡ khó cho địa ốc?

Khó khăn từ cơ sở pháp lý

Đánh giá về vai trò của thị trường bất động sản đối với nền kinh tế, TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng, thị trường bất động sản là cầu nối các ngành, thị trường trong chuỗi giá trị bất động sản. Cụ thể, có 35 ngành nghề, lĩnh vực liên quan tới thị trường bất động sản với hệ số lan tỏa từ 0,5 - 1,7 lần. Trong đó, 4 ngành lớn có liên quan nhiều là: Xây dựng (chiếm 6,2% GDP), du lịch (7,2% GDP), lưu trú - ăn uống (2,27% GDP) và tài chính - ngân hàng (4,76% GDP). Bất động sản cũng là ngành xếp thứ 2 về thu hút vốn nước ngoài, chiếm khoảng 10% FDI đăng ký mới hằng năm... Tuy nhiên, thị trường bất động sản hiện nay đang đối diện với những khó khăn, kéo theo sự suy giảm từ giữa năm 2022 đến nay. 

Theo ông Cấn Văn Lực, quy định pháp lý của lĩnh vực đất đai, xây dựng và bất động sản phức tạp, liên quan đến hơn 100 luật, nghị định... Trong đó, có nhiều quy định còn chồng chéo, thiếu nhất quán, thiếu đồng bộ. Bên cạnh đó là tâm lý sợ sai, đùn đẩy... của một bộ phận không nhỏ cán bộ thừa hành làm ách tắc nhiều dự án.

Ông Võ Hồng Thắng, Phó Giám đốc Nghiên cứu và phát triển DKRA Việt Nam chỉ ra các thách thức chính hiện nay đối với thị trường bất động sản là khủng hoảng địa chính trị, nguy cơ suy thoái kinh tế trên toàn cầu; vướng mắc về chính sách pháp lý; thị trường vốn và tâm lý người mua. Các thách thức này đã ảnh hưởng lớn tới nguồn cung bất động sản, nhiều phân khúc sụt giảm tới 40-79%. Bên cạnh đó là sự mất cân đối cung sản phẩm ra thị trường. Gần 3 năm nay, tại thành phố Hồ Chí Minh không có dự án nào có giá bán dưới 35 triệu đồng/m2. Hệ quả là sức cầu thị trường sụt giảm ở mức rất thấp, chỉ bằng 2-13% so với cùng kỳ năm trước. 

Giải pháp nào tháo gỡ?

Thời gian qua, Chính phủ, cơ quan quản lý đã có những động thái tháo gỡ cho thị trường bất động sản: Cấp gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hỗ trợ thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội; ban hành nghị định phát hành trái phiếu... Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, điểm nghẽn cuối cùng lớn nhất đó là đưa các dự án bất động sản vào thị trường. Theo đó, cần sớm ban hành các quy trình, thủ tục hướng dẫn cho các dự án đầu tư bất động sản, nhất là các quy định về phê duyệt giá đất, chuyển nhượng dự án...

Ông Võ Hồng Thắng cũng cho rằng, hiện các chính sách, chủ trương này vẫn chủ yếu trong giai đoạn chờ, thực thi còn rất chậm. Do đó, các bộ, ngành cần có hướng dẫn cụ thể hơn.

Để gỡ vướng, ông Cấn Văn Lực đề xuất một số giải pháp như cần sớm giải quyết, bảo đảm quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư liên quan đến lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp hay các sản phẩm bất động sản mới như condotel, officetel...; đẩy nhanh rà soát và có giải pháp tháo gỡ vướng mắc tại các dự án; đẩy nhanh giải ngân đầu tư công; chú trọng điều tiết cung - cầu hợp lý giữa các phân khúc và giá bất động sản. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện thể chế, bảo đảm đồng bộ, nhất quán giữa các luật liên quan. Ông Võ Hồng Thắng cho rằng doanh nghiệp cần tái cơ cấu, áp dụng công nghệ vào quản lý, ưu tiên phát triển các dự án chiến lược, đã hoàn thiện về pháp lý, tránh đầu tư dàn trải. 

Ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) thừa nhận, thời gian qua, đặc biệt từ cuối năm 2022 đến nay, thị trường và doanh nghiệp kinh doanh bất động sản gặp nhiều khó khăn. Thực trạng này đặt ra nhiều nhiệm vụ từ cơ quan lập pháp, cơ quan quản lý nhà nước, các địa phương, các doanh nghiệp... Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất quyết liệt, có chỉ đạo cụ thể giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương thực hiện các giải pháp tháo gỡ. Tại thời điểm này, nhiều giải pháp đã có kết quả, tác động tích cực tới thị trường.

Tiếp tục tháo gỡ thể chế liên quan đến quy định pháp luật, ông Vương Duy Dũng cho hay, hiện tại Chính phủ đang trình Quốc hội sửa đổi 3 Luật: Nhà ở, Đất đai, Kinh doanh bất động sản. Hy vọng tới đây, với nỗ lực hơn nữa của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, các khó khăn sẽ được tháo gỡ, thúc đẩy thị trường phát triển.