Quận Hoàn Kiếm: Chú trọng tạo điểm nhấn đô thị

Thực trạng xuống cấp, đơn điệu

UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, trên địa bàn quận có 14 vườn hoa, được thành phố phân cấp quản lý. Các vườn hoa trên địa bàn quận gắn liền với sự hình thành và phát triển của khu phố Pháp trước đây.

Nguyên lý quy hoạch theo mạng lưới ô bàn cờ của khu phố Pháp và mạng lưới đường trong khu phố cổ tạo nên vùng giao thoa giữa khu phố Pháp và khu phố cổ, từ đó hình thành các ô đất nhỏ, đóng vai trò vừa là sân chơi, vườn hoa công cộng, vừa là đảo giao thông hình tam giác, vốn là đặc trưng của lối quy hoạch và kiến trúc Pháp. Các vườn hoa điển hình theo lối kiến trúc này trên địa bàn quận Hoàn Kiếm là: Vườn hoa đền Bà Kiệu, Ngô Quyền - Trần Nguyên Hãn, Tây Sơn, Mê Linh, Phùng Hưng, Cổ Tân, Bác Cổ, Tao Đàn, 19-8, Diên Hồng...

Đánh giá hiện trạng của các vườn hoa, UBND quận Hoàn Kiếm cho hay, do được hình thành, đưa vào sử dụng từ lâu, nên các vườn hoa đều đã xuống cấp, công năng sử dụng chưa hợp lý, chưa tạo được điểm nhấn về cảnh quan trong khu vực. Việc duy tu, cải tạo các vườn hoa trong thời gian qua cũng chưa đồng bộ. Nhiều hạng mục hè phố, đường dạo được lát bằng nhiều loại vật liệu khác nhau (đá, gạch block...); nhiều vị trí gạch lát đã bong bật, lún sụt. 

Vườn hoa Phùng Hưng (nằm giữa các tuyến phố Phùng Hưng - Đường Thành - Bát Đàn) có không gian xanh đơn điệu. Hàng cây bụi chiếm hầu như toàn bộ diện tích vườn hoa, chừa lại một lối đi ở giữa với lớp gạch lát đã bị bong bật. Tương tự, tại Vườn hoa Cổ Tân (nằm giữa các tuyến phố Cổ Tân - Tông Đản - Tràng Tiền), không gian cảnh quan tại đây cũng khá đơn điệu, tẻ nhạt; chưa phải là nơi vui chơi, thư giãn của người dân.

Nâng cao chất lượng cảnh quan

Nhằm nâng cao chất lượng không gian cảnh quan đô thị, không gian sống cho người dân, quận Hoàn Kiếm đã lên kế hoạch và triển khai cải tạo, nâng cấp các vườn hoa trên địa bàn. Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Trịnh Hoàng Tùng cho biết, từ năm 2019 đến nay, quận đã hoàn thành cải tạo 4 vườn hoa: Vườn hoa xung quanh hồ Hoàn Kiếm, Tây Sơn (hoàn thành năm 2020), Mê Linh (năm 2021), Diên Hồng (tháng 1-2023). Các vườn hoa này sau khi hoàn thành, đưa vào sử dụng đã nhận được sự đánh giá cao của cộng đồng dân cư trên địa bàn, đặc biệt là vườn hoa xung quanh hồ Hoàn Kiếm, Diên Hồng.

Các vườn hoa cải tạo mới được quy hoạch với không gian mở, tăng khả năng tiếp cận của người dân; được đầu tư lát đường dạo bằng vật liệu phù hợp, trang thiết bị đô thị đồng bộ gồm thùng rác, ghế ngồi, chiếu sáng tầm cao, tầm thấp, bước đầu đáp ứng nhu cầu vui chơi, nghỉ ngơi của người dân. Bên cạnh việc bảo tồn những cây lâu năm có giá trị, thay thế những cây già cỗi chậm phát triển, quận còn trồng mới, bổ sung cây bóng mát, tăng diện tích thảm cỏ, bồn hoa theo mùa...

Tại Vườn hoa Diên Hồng, có thể nhận thấy rõ những đổi thay theo hướng nâng tầm giá trị cảnh quan. Ông Nguyễn Anh Tuấn ở phố Hàng Mã (quận Hoàn Kiếm) nhận xét, bố cục, cấu trúc của vườn hoa sau cải tạo đã mở rộng tầm nhìn từ khuôn viên ra không gian xung quanh và kết nối các quần thể kiến trúc. Không gian xanh được thiết kế ra tận mép hè giúp người đi đường, người vui chơi trong vườn hoa đều có thể gần gũi với thiên nhiên nhiều hơn, trong khi phần giữa vườn hoa là khoảng không gian dành cho sinh hoạt cộng đồng. 

Đánh giá về chất lượng cải tạo Vườn hoa Diên Hồng, ông Emmanuel Cerise, Giám đốc PRX-Vietnam, đại diện Vùng Ile-de-France tại Hà Nội nhận xét, dự án này là điển hình, kiểu mẫu về nâng cao chất lượng không gian cảnh quan đô thị, góp phần nâng cao chất lượng không gian sống. Từ thiết kế, vật liệu thi công đến cây xanh... đều hướng tới chất lượng cảnh quan, không gian. Đây không chỉ đơn thuần là cải tạo, nâng cấp vườn hoa, mà còn thể hiện sự hài hòa trong thiết kế không gian công cộng. Đến nay, không gian này vẫn được người Hà Nội tiếp nhận một cách cởi mở, khai thác với nhiều công năng khác nhau.

Trong năm 2023, quận Hoàn Kiếm sẽ thi công cải tạo 2 vườn hoa: Tao Đàn, Bác Cổ. Các vườn hoa còn lại sẽ được nghiên cứu, triển khai trong năm 2024-2025. Với định hướng chỉnh trang như trên, không gian đô thị của quận sẽ có thêm nhiều điểm nhấn đẹp.