Nguyên nhân tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2016 còn chậm

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng vốn đầu tư Quốc hội giao kế hoạch năm 2016 là 254.950 tỷ đồng.

Đến ngày 12/5, Thủ tướng quyết định giao hơn 251.450 tỷ đồng, còn lại là chưa giao (không bao gồm vốn chương trình mục tiêu chưa giao). Tới nay, các bộ, ngành và địa phương đã giải ngân 83.037,175 tỷ đồng, đạt 33,14% vốn kế hoạch Thủ tướng giao, tương đương với giải ngân của cùng kỳ năm trước nhưng số tuyệt đối thì cao hơn do kế hoạch giao năm 2016 nhiều hơn. Đáng chú ý, 5 tháng đầu năm, so với khối lượng thực hiện có khoảng 6.000 tỷ đồng vốn đã thực hiện nhưng chưa được thanh toán giải ngân.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, hầu hết vốn kế hoạch bố trí cho các chương trình mục tiêu quốc gia 5 tháng đầu năm chưa được giải ngân do chương trình chưa được phê duyệt chính thức và chưa có hướng dẫn tạm thời của Bộ.

Với vốn trái phiếu Chính phủ, tổng số vốn kế hoạch là 60.000 tỷ đồng và Thủ tướng Chính phủ đã giao 40.590 tỷ đồng. Số chưa giao còn lại chủ yếu là vốn Quốc lộ 1A và Quốc lộ 14 đang rà soát điều chuyển cho dự án khác, vốn đầu tư dự án kiên cố hóa trường lớp học mầm non, các dự án được điều chuyển cho dự án khác từ số vốn chưa giải ngân. Tới nay các bộ, ngành và địa phương đã giải ngân được 6.081,04 tỷ đồng, đạt 15,42%, trong đó các bộ, ngành giải ngân được 2.079 tỷ đồng/21.998 tỷ đồng, đạt 9,45%; còn lại địa phương giải ngân đạt 22,95%. Như vậy, vốn trái phiếu Chính phủ giải ngân 5 tháng đầu năm đạt thấp so với yêu cầu, trong đó một số nơi giải ngân thấp như Bộ Giao thông vận tải 6,2%, Hà Nội 3%, Kiên Giang 4%.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, nguyên nhân của việc giải ngân vốn đầu tư công năm 2016 chậm là do một số bộ, ngành, địa phương chậm giao kế hoạch vốn của năm 2016. Các văn bản hướng dẫn thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán chưa hoàn thiện, hoặc chưa phù hợp, gây nhiều khó khăn cho triển khai giải ngân vốn. Phạm vi, quyền hạn giữa chủ đầu tư và ban quản lý dự án chưa được cụ thể hóa bằng văn bản quy phạm pháp luật, gây khó khăn cho tổ chức thực hiện. Nhiều địa phương chưa thành lập được ban quản lý dự án chuyên ngành, hoặc khu vực theo quy định của Nghị định 59/2015, nên việc triển khai các dự án mới bị chậm. Ngoài ra là các nguyên nhân đến từ khó khăn trong giải phóng mặt bằng, năng lực nhà thầu yếu kém, góp phần gây chậm tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư.

Trong khi đó, lãnh đạo Kho bạc Nhà nước khẳng định không thiếu tiền để giải ngân trái phiếu Chính phủ. Kho bạc Nhà nước cũng cải cách hành chính mạnh mẽ, tạo thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị, đồng thời thực hiện giao kế hoạch vốn năm 2016 tới 50% dự toán trong lần đầu tiên cho các dự án. Đối với các dự án đầu tư công mới khởi công, Kho bạc Nhà nước cũng cho biết, số liệu chưa đầy đủ nhưng có tới 200 dự án ở địa phương đã được phân bổ vốn. Tuy nhiên, ban quản lý dự án chưa đến Kho bạc làm các giao dịch đăng ký tài khoản và mã dự án.

Tại cuộc họp, các bộ, ngành tiếp tục làm rõ các thông tin về tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đồng thời khẳng định theo chức năng và nhiệm vụ của mình sẽ tập trung hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân trong thời gian tới.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã cập nhật kịp thời về tình hình giải ngân vốn đầu tư công theo tinh thần chủ động, đổi mới để tham mưu với lãnh đạo Chính phủ giải quyết một trong những nút thắt của nhiệm vụ phát triển kinh tế trong năm 2016.

Nhìn vào các số liệu tổng hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và báo cáo từ Kho bạc Nhà nước, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, giải ngân vốn đầu tư công đang thấp và đề nghị các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ giao vốn để bảo đảm tạo việc làm và tăng trưởng của nền kinh tế.

Không loại trừ trường hợp có dự án đầu tư công kéo dài tiến độ, lãnh đạo Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính “bắt lỗi” các dự án này do năng lực yếu kém và một số vấn đề chủ quan để xử lý, thu hồi vốn đầu tư làm gương cho chủ đầu tư của các dự án khác.

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ rà soát, sửa đổi các văn bản hướng dẫn việc thực hiện đầu tư các dự án, đẩy mạnh việc giao vốn và kiểm soát chất lượng các dự án, sử dụng hiệu quả vốn đầu tư công, bảo đảm phát huy giá trị của dự án đối với phát triển kinh tế-xã hội.

Đối với chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Thủ tướng đề nghị các cơ quan liên quan nhanh chóng thẩm định các chương trình để hai Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính có kế hoạch giao vốn cụ thể để triển khai.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị Văn phòng Chính phủ đôn đốc các bộ, ngành trong Tổ công tác sớm phân công nhân sự để tham gia phối hợp và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của năm 2016./.