Những kịch bản cho Biển Đông sau vụ Philippines kiện Trung Quốc

Theo các chuyên gia CSIS, kịch bản dễ xảy ra nhất là PCA sẽ ra phán quyết bác bỏ “đường chín đoạn” (đường lưỡi bò) phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông. Theo ông Ernest Bower, Trung Quốc sẽ không tuân thủ phán quyết của tòa án và đây là cách phản ứng rất nguy hiểm vì điều đó đồng nghĩa với việc Bắc Kinh phủ nhận luật pháp quốc tế và từ chối giải quyết các tranh chấp hàng hải ở Châu Á bằng biện pháp pháp lý. Phản ứng của Trung Quốc với phán quyết sẽ ảnh hưởng tới quan hệ của Bắc Kinh với các nước láng giềng trong tương lai.

Các học giả CSIS dự đoán 5 kịch bản Trung Quốc có thể hành động ở Biển Đông sau phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực, trong đó có khởi động hoạt động bồi đắp đất đá trên bãi cạn Scarborough, phong tỏa bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), thiết lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) và triển khai trái phép các máy bay tiêm kích tới quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Trong cuộc thăm dò tại hội thảo, có tới hơn 56% chuyên gia - học giả dự đoán Trung Quốc sẽ phản ứng lại phán quyết của tòa và “trả đũa” Philippines bằng cách thiết lập một vùng ADIZ ở Biển Đông. Ông Bower cho rằng nếu lập ADIZ, Trung Quốc sẽ lập tức đối mặt với sự phản đối của cộng đồng quốc tế. Các chuyên gia cũng khẳng định phán quyết của tòa cũng sẽ là “phép thử” với cam kết của Mỹ ở khu vực này. Đồng thời, nhất trí rằng việc Mỹ tới nay vẫn từ chối tham gia Công ước khung Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 là một rào cản lớn làm giảm tiếng nói của Washington trong vấn đề Biển Đông.