Đau đầu dẹp chợ tự phát

Chợ tự phát ngang nhiên hoạt động

Nằm trong con hẻm trên đường Nguyễn Thị Tần (Quận 8) là một khu chợ "chồm hổm" hay còn gọi là chợ tự phát đã tồn tại cách đây nhiều năm. Điều đáng chú ý là chợ tự phát này lại mọc lên ngay sát bên hông chợ Rạch Ông khá sầm uất, hoạt động từ sáng sớm đến hơn 9h tối, trong khi chợ Rạch Ông đã đóng cửa khá sớm. Cũng trên địa bàn Quận 8, dọc các tuyến đường dẫn vào các khu dân cư đông đúc như Huỳnh Thị Phụng, Đào Cam Mộc, dễ dàng bắt gặp hàng loạt khu chợ tự phát mọc tại đây và kéo dài tới tận khuya, mặc dù từ đây đến chợ Phạm Thế Hiển chỉ vài trăm mét. Còn tại những khu vực vùng ven như Nhà Bè, Bình Chánh... nhiều chợ truyền thống dù được đầu tư xây mới khang trang nhưng vẫn "ế", rất ít tiểu thương đăng ký kinh doanh, thậm chí một số chợ xây xong đành bỏ hoang nhường chỗ cho các chợ tự phát mọc lên cách đó không xa. Rõ ràng, có cầu sẽ có cung, khi người tiêu dùng còn đến chợ tự phát thì những tiểu thương vẫn còn tiếp tục buôn bán.

Theo thống kê bước đầu của cơ quan chức năng, hiện trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có khoảng 200 chợ tự phát, mỗi chợ có 50-100 người tham gia buôn bán. Đặc điểm của những khu chợ tự phát này thường nằm ngay trên vỉa hè, thậm chí dưới lòng đường đi qua những khu vực có đông người dân lao động, những khu dân cư có đông người nhập cư sinh sống. Nhiều khu chợ tự phát cũng mọc lên gần các khu chế xuất, khu công nghiệp để phục vụ chị em công nhân hoặc gần các công trình xây dựng có đông người lao động. Nhiều chợ tự phát cũng mọc lên dọc các tuyến đường ven kênh rạch, nguồn hàng hóa, thực phẩm chủ yếu được lấy từ các ghe, xuồng chở từ các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long lên. Điểm chung của những chợ này là có vị trí khá thuận lợi, giúp người mua chỉ cần tấp xe máy vào lề đường là có thể mua được ngay, giá lại rẻ hơn so với chợ truyền thống hoặc siêu thị.

Tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Theo Sở Công thương TP Hồ Chí Minh, do không được quản lý, có thể ví như loại hình buôn bán "chui" nên chợ tự phát luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn về giao thông, an ninh trật tự, cháy nổ, đồng thời gây mất mỹ quan đô thị. Đặc biệt, do thả nổi về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, thực phẩm nên chợ tự phát được xem là một trong những nơi "tập kết" thực phẩm bẩn. Bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai, Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP Hồ Chí Minh cho rằng, các khu chợ tự phát tiềm ẩn nguy cơ rất cao về vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP).

Nhằm siết chặt công tác quản lý, kiểm soát vệ sinh ATTP, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã có văn bản đề xuất UBND TP giải tỏa 100% chợ tự phát trên địa bàn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để "dẹp" hoàn toàn chợ tự phát không đơn giản khi tại chợ tự phát, cả người bán và người mua đa phần thuộc đối tượng người nghèo, thu nhập thấp. Vì vậy, trước khi xóa bỏ chợ tự phát cần phải quan tâm đến sinh kế của người dân. TS Nguyễn Thanh Bằng, Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh cho rằng, trước tiên các cơ quan chức năng cần phải nghiên cứu để trả lời được câu hỏi vì sao trong khi chợ truyền thống đang chết dần thì chợ tự phát lại bùng phát rất nhanh. Tất cả đều có nguyên nhân, tìm ra được nguyên nhân căn cơ mới có giải pháp xử lý hiệu quả..