Sự lựa chọn của tương lai

Mức giá này không chỉ thấp so với điện mặt trời, mà còn dễ dàng đánh bại các lựa chọn về điện sử dụng năng lượng hóa thạch khác tại quốc gia Trung Đông này.

Tại thời điểm mở thầu, DEWA chỉ dự định cho một cơ sở sản xuất 200MW điện xoay chiều, nhưng với các tùy chọn trong những giai đoạn tiếp theo, dự án này đang có tiềm năng trở thành nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới với công suất 800MW. Dự án nhà máy điện mặt trời này sẽ được vận hành như một cơ sở sản xuất điện độc lập, được xây dựng bằng hình thức BOT, với các nhà thầu đề xuất một giải pháp kỹ thuật và tài chính, sau đó họ sẽ sở hữu, vận hành trong 25 năm.

Nhiều người sẽ thắc mắc làm thế nào các nhà thầu có thể đưa ra mức giá thấp như vậy trong khi kinh phí xây dựng nhà máy điện mặt trời khá tốn kém. Nguồn vốn đầu tư thấp của dự án, phần lớn có được là do chi phí cho các bộ phận xây dựng nhà máy thấp và đặc biệt là cách thiết kế hệ thống các tấm pin mặt trời hiệu quả hơn. Một yếu tố kỹ thuật quan trọng khác góp phần tạo nên mức giá siêu rẻ còn là sự phổ biến rộng rãi của công nghệ theo dõi trục đơn, giúp các tấm pin có thể xoay theo hướng tối ưu với mặt trời. Với công nghệ mới này, các tấm pin mặt trời sẽ luôn tận dụng hết công suất mà năng lượng mặt trời đem lại từ đó cho phép tăng gần 15% lượng điện tiêu thụ so với hệ thống trục cố định, vốn chỉ hướng về một hướng nhất định và không sử dụng được tốt nhất nguồn ánh sáng mặt trời trong các thời điểm khác nhau trong ngày.

Có thể nói mức giá điện mặt trời hoàn toàn chiếm ưu thế so với giá điện từ nguyên liệu hóa thạch. Trong cuộc đấu thầu lần này, ngay cả mức giá đứng thứ hai và thứ ba cũng đánh dấu mốc quan trọng và chưa từng có về sự tiến bộ của năng lượng tái tạo. Điều này được coi là xu thế tất yếu của định luật Swanson rằng giá điện mặt trời sẽ giảm 20% mỗi khi tăng gấp đôi sản lượng. Định luật Swanson, được phát biểu bởi Tiến sĩ Richard Swanson, người sáng lập ra Công ty Năng lượng mặt trời nổi tiếng SunPower. Tuyên bố này đã được kiểm chứng khi cứ 10 năm thì giá điện mặt trời sẽ giảm một nửa. Nhiều người đã coi định luật Swanson giống như định luật Moore về sự phát triển của khoa học máy tính và nó đã được thế giới thừa nhận.

Bên cạnh việc lập kỷ lục thế giới mới về giá điện mặt trời, mức giá thầu này còn cho thấy nhà máy điện mặt trời quy mô lớn giờ có thể đánh bại các nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch về chi phí. Tháng 10-2015, dự án nhà máy điện chạy than Hassyan của DEWA đã thắng thầu nhưng với mức giá cao hơn nhiều, 4,501 cent/kWh (tương đương 1.000 VNĐ).

Trong khi đó các nhà máy điện chạy bằng khí đốt tại Dubai có mức giá thậm chí còn cao hơn nữa, dù đây là một nguồn tài nguyên dồi dào của Dubai. Sự kiện này không bất ngờ với những người trong ngành, nhưng kết quả đấu thầu đã tạo ra một cơn "địa chấn" trong thị trường năng lượng toàn cầu. Lúc này, các nhà máy điện hóa thạch không chỉ chịu các áp lực phải giảm lượng phát thải khí carbon theo thỏa thuận Paris, mà còn bởi lợi thế cạnh tranh tuyệt đối về chi phí của điện mặt trời (và cả điện gió).